Enflasyon

artıyor,kartla 

tüketim de 

yükseliyor…

Necdet Buluz

Enflasyonla mücadelede şu ana kadar başarılı olunamadı. Enflasyon yükseldikçe tüketim de artıyor. Aldıkları ücretle geçinemeyenler kartlara yükleniyor. Kart borçları gırtlağa dayandı. Bankalar alacaklarının peşine düştü.

Bankalararası Kart Merkezinin (BKM) Eylül ayına ilişkin verilerine göre, kredi kartları, banka kartları ve ön ödemeli kartlarla geçen ay yapılan ödeme tutarı Eylül 2023’e göre yüzde 79 artarak 1 trilyon 449.4 milyar lira oldu.

Eylül ayı itibarıyla Türkiye’de kredi kartı sayısı 127.2 milyon, banka kartı sayısı 192.8 milyon ve ön ödemeli kart sayısı 103.1 milyon oldu.

Söz konusu veriler geçen yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında kredi kartı sayısında yüzde 13’lük, banka kartı sayısında yüzde 5’lik, ön ödemeli kart sayısında ise yüzde 22’lik artış yaşandı. Eylülde toplam kart sayısı ise 423.1 milyona ulaşarak geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 artış gösterdi.

Kredi kartları, banka kartları ve ön ödemeli kartlar ile Eylülde yapılan toplam ödeme tutarı da önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 79 artarak 1 trilyon 449.4 milyar lira oldu. Kartlı ödemelerin 1 trilyon 220.3 milyar lirası kredi kartları ile yapılırken, 200.3 milyar lirasında banka kartları, 28.8 milyar lirasında ise ön ödemeli kartlar kullanıldı. Kredi kartı ile yapılan ödemelerde Eylülde, önceki yılın aynı ayına göre büyüme yüzde 86, banka kartı ile yapılan ödemelerde yüzde 48, ön ödemeli kartlar ile yapılan ödemelerde ise yüzde 104 oldu.

Kredi kartları, banka kartları ve ön ödemeli kartlar ile Eylülde yapılan ödeme sayısı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 13 artarak 1.58 milyar oldu. Sayısal olarak kartlı ödemelerin 913.2 milyonu kredi kartları ile yapılırken, 550.3 milyonunda banka kartları, 117.2 milyonunda ise ön ödemeli kartlar kullanıldı.

Kredi kartları ile yapılan ödeme sayısında büyüme geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16, banka kartları ile yapılan ödeme sayısında yüzde 4, ön ödemeli kartlar ile yapılan ödeme sayısında yüzde 35 seviyesinde gerçekleşti.

İnternetten kartlı ödemeler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 88 artarak 428.5 milyar liraya yükseldi. İnternetten yapılan kartlı ödemelerin toplam içindeki payı ise yüzde 29 oldu. İnternetten kartlı ödeme sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11 artarak 225.1 milyona yükselirken, söz konusu rakam toplam ödemelerin yüzde 15’ini oluşturdu.

Kartlarla yapılan temassız ödeme sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21 arttı. Temassız ödeme tutarı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 93 artarak 458.8 milyar lira oldu. Eylül ayında mağaza içi yapılan her 5 kartlı ödemeden yaklaşık 4’ü temassız yapıldı.
Kartlı ödemeler tutarının her ay artması, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in piyasayı soğutma girişiminin de etkili olmadığını ortaya koyuyor. Artan maliyetler nedeniyle yurtiçinde üretimde sıkıntı yaşanması nedeniyle tüketimin bir bölümü ithalatla karşılanıyor. Bu da ekonomideki riski artırıyor.

BDDK verilerine göre, bankaların bireysel kredi kartı alacakları 11 Ekim haftası itibariyle yüzde 0.4 artışla 1 trilyon 635 milyar 761 milyon liraya çıktı. Bireysel kredi kartı alacaklarının 557 milyar 362 milyon lirasını taksitli, 1 trilyon 78 milyar 399 milyon lirasını taksitsiz borçlar oluşturdu.

Tüketici kredilerinin tutarı da 11 Ekim itibarıyla 15 milyar 301 milyon lira artışla 1 trilyon 853 milyar 206 milyon liraya çıktı. Söz konusu tutarın 471 milyar 544 milyon lirası konut, 77 milyar 680 milyon lirası taşıt ve 1 trilyon 303 milyar 983 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu. Böylece vatandaşların bankalara borcu 3.5 trilyon liraya yaklaştı.