İşsizlik

giderek

daha da

büyüyor…

 

Necdet Buluz

 

 

Türkiye işsizlikle mücadele eden ülkelerden biri. Her geçen yıl işsizliğin daha da büyümesi endişe yaratıyor. Geçenlerde işsizlik konusunda yazmış ve bu konunun önemine değinmiştik. Konu çok daha kritik duruma geliyor. Her ne kadar bizi yönetenler “İşsizlikle mücadelde başarılıyız” diyorsa da durum çok daha kötü durumda.

İstihdam olmayınca işsiz sayısı giderek artıyor. Yapılan analizlere göre her 4 kişiden biri işsiz. Kısaca her evde bir işsiz var. Nüfus arttıkça işsizler sayısı daha da artıyor. İşsiz sayısı artınca geçinme sıkıntısı ortaya çıkıyor.

İşsizliğin en önemli nedeni istihdam yaratacak yatırımların olmamasından kaynaklanıyor. Yatırımlar yok. Yatırımlar olmayınca istihdam yaratacak alan olmuyor.

Çiftçilik az da olsa işsizliği önlüyordu. Şimdi çiftçilik yapan gençler iş bırakıyor. Alan boşalıyor.

Özellikle üniversite mezunları iş bulamıyor. Buldukları işte çalışmak zorunda olanlar da var. Amerika’da bile bir yıl önce yüzde 3.5 seviyesindeki işsizlik Temmuz 2024’de yani bir yıl sonra yüzde 4.3’e yükseldi. Büyük ülkelerde işsizliğin daha da arttığına dikkat çekiliyor. Aynı şekilde İngiltere, Kanada gibi büyük ülkelerde de işsiz sayısı çığ gibi büyüyor.

Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, işsizlik oranları tarihsel standartlara göre düşük kalmaya devam etse de iş gücü piyasası koşullarının gevşemesinin ücret enflasyonundan biraz baskıyı almaya başladığını kaydetti.

Bu durumun, gelişmiş ekonomilerdeki merkez bankalarının faiz indirimlerini haklı çıkarmalarına yardımcı olduğu anlatılan açıklamada, işsizlik oranlarının ABD, İngiltere, Kanada, Almanya, Avustralya ve İsviçre’de arttığına işaret edildi.

Açıklamada, şunlar kaydedildi: 

“ABD’de bir yıl önce yüzde 3,5 seviyesindeki işsizlik oranı Temmuz 2024’te yüzde 4,3’e yükseldi. İngiltere’de Kasım 2023’te yüzde 3,8 olan işsizlik oranı mayısta yüzde 4,2’ye çıktı. Kanada’da Ocak 2023’te yüzde 5 olan oran Temmuz 2024’te yüzde 6,4 oldu. Almanya’da Mayıs 2023’te yüzde 2,9 olan oran Haziran 2024’te yüzde 3,4’e yükseldi. Avustralya’da Haziran 2023’te yüzde 3,5 seviyesindeki işsizlik oranı Temmuz 2024’te yüzde 4,2’ye çıktı. İsviçre’de Haziran 2023’te yüzde 2 olan işsizlik oranı Temmuz 2024’te yüzde 2,5 oldu.”

Avrupa, İngiltere, İsviçre ve Kanada merkez bankalarının son 2-3 ayda politika faizlerini düşürdüğüne işaret edilen açıklamada, ABD’nin 10 yıl vadeli hazine tahvili getirisinin de ABD Merkez Bankasının (Fed) yakın gelecekte faiz oranlarını düşüreceği beklentisiyle düştüğü belirtildi.

Açıklamada, buna karşın politika faizini, Japonya Merkez Bankasının yüzde 0 ila yüzde 0,1 aralığından yüzde 0,25’e yükselttiği, Rusya Merkez Bankasının da hızlanan enflasyon karşısında 200 baz puan artışla yüzde 18’e çıkardığı anımsatıldı.