En fakir emekliler

Türkiye’de…

 

Necdet Buluz

 

Son düzenleme emeklileri daha da sıkıntıya sokacak. Beklenen zammın olmaması zaten fakir olan emekliyi daha da fakir konumuna taşıyacak. AB ülkelerine oranla en fakir emeklilerin Türkiye’de olduğu gerçeğini gözler önüne seriyor.

Bizi yönetenler “Emeklilerimizi enflasyona ezdirmeyeceğiz” diyorlarsa da şu anki durumda emekliler enflasyon kıskacında bulunuyor.

Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında emeklilerin en düşük refaha sahip olduğu ülkelerden biri konumuna geldi. Türk lirasında son aylarda yaşanan sert düşüş nedeniyle ülkedeki ücretler de döviz kurları karşısında hızla eridi.

Türkiye’de artan hayat pahalılığı en çok emeklileri etkilerken milyonlarca emeklinin maaş zammı beklentisi de gerçekleşmedi. Emekli zammı ek refah payıyla yüzde 25’e çıkartılsa da bu rakam emeklinin yüzünü güldürmeye yetmedi.

Yükselen enflasyon nedeniyle yaşam pahalılığına yetişemeyen emeklinin seyyanen zam beklentisi de gerçekleşmedi. Yapılan son düzenlemeye göre kök aylığı 7 bin 500 TL’nin altında kalan SSK ve BAĞKUR emeklileri yine aynı maaşı almaya devam edecek.

Gıda ve enerji fiyatlarının her geçen gün artmaya devam ettiği ülkede emekli maaşları ile açlık ve yoksulluk sınırı arasındaki makas da açılmış oldu. Milyonlarca emekli en düşük emekli aylığı olan 7 bin 500 TL’ye mahkum edilirken ortalama aylıklar haziran ayı yoksulluk sınırı olan 33 bin 778 TL’nin yanına dahi yaklaşamadı.

Emekli aylıklarına dair ortalama ya da en düşük kök aylık verisi SGK tarafından paylaşılmıyor ancak en düşük kök aylığın 4 bin TL seviyelerine kadar düştüğü, ortalama aylığın da 8 bin 500-9 bin TL olduğu tahmin ediliyor.

Konu ile ilgili bilgi veren sosyal güvenlik uzmanları daha önce Meclis Plan Bütçe Komisyonu’nda ortalama emekli maaşının 8 bin 500 TL civarında olduğu bilgisinin paylaşıldığını ancak güncel rakamın tam olarak bilinmediğini ifade etti.

Konu ile ilgili bir başka sosyal güvenlik uzmanı ise şu bilgileri verdi:

“SGK verilerine göre 9 milyon kişi 7 bin 500 TL alıyordu. Geriye kalanlar da bunun üstünde. Kök aylığı 5 bin liranın altında olan da var ama 7 bin 500 TL’ye tamamlanıyor. O yüzden 15 milyonu aşkın emeklinin cebine giren maaşa göre baktığımızda ortalama aylıklar 8 bin 500-9 bin TL civarında Türkiye’de.”

Ayrıca Türkiye’de emekli aylıkları Avrupa ortalamasının da oldukça altında. Pek çok emekli, 7 bin 500 TL’lik maaşla geçinmeye çalışırken emeklilerin refah seviyesi, Avrupalı akranlarının yanına bile yaklaşamadı.

Döviz kurunda yaşanan artışla birlikte Türkiye’de hazine destekli en düşük emekli aylığı 256 Euro seviyesine gerilerken Türkiye’deki emekli maaşı Avrupa’daki ortalama aylıkların çok gerisinde kaldı. Ortalama emekli aylığı ise 289 Euro civarında kaldı.

Peki Türkiye’de emekliler düşük aylıklarla geçinmekte zorlanırken Avrupa’da durum ne? Çeşitli Avrupa ülkelerinde ortalama emekli maaşları şöyle:

Fransa’da yaklaşık 1400 Euro olan ortalama aylık emekli maaşı, İspanya’da 1257 Euro seviyesinde bulunuyor. Hollanda’da ise ortalama emekli maaşı 1300 Euro civarında. İsveç’te kadın emekliler 1480 Euro, erkek emekliler ortalama 2 bin 110 Euro alıyor.

Belçika’da emekli erkekler ayda ortalama brüt 2 bin 121 Euro alırken, kadınlarda bu rakam 1633 Euro seviyesinde. Almanya’da ise ortalama aylık emekli maaşı ise 1152 Euro seviyesinde bulunuyor.

Yunanistan’da 20 yıl prim ödeyen bir emekliye verilen maaş 411 Euro olurken ortalama brüt emekli maaşı 789 Euro. Romanya’da ortalama emekli maaşı 375 Euro, Bulgaristan’da ise 350 Euro seviyesinde.