Enerji krizine

adım adım…

 

Necdet B.SİVASLI

 

Rusya’nın Avrupa’ya doğalgaz vanalarını kapatması üzerine başlayan enerji krizi petroldeki dalgalanmalarla zirve yapmaya başladı. Avrupa, bu kış donacak.

Petrol fiyatları, küresel talebin zayıfladığına dair spekülasyonların artmasıyla ve Rus ham petrolünün fiyatını sınırlama çalışmalarıyla birlikte yeni haftaya düşüşle başladı.

Brent ham petrolünün en yakın vadeli varil fiyatı yüzde 1,4 düşüşle 91,5 dolara geriledi. ABD  hafif ham petrolü cuma günkü seansta yüzde 3,9 yükselmesinin ardından, bugün yüzde 1,5 düşüşle 85,45 dolara geriledi.

ABD Hazinesi geçtiğimiz cuma günü Rusya petrolü için önerilen üst sınıra ilişkin özel sektörün uyması gereken çeşitli yönergeler açıkladı. Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo da  Moskova’nın bu uygulamaya katılmaktan başka seçeneği olmadığını belirtti.

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ise kış aylarında Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin Rus petrol alımlarını azaltmasıyla ABD’deki kullanıcılar için petrol fiyatlarının artabileceği uyarısında bulundu ve fiyatları kontrol altında tutmak için Rus petrol ithalatında tavan fiyat uygulamasının değerlendirildiğini ekledi.

CNN’e konuşan Yellen, “Bu bir risk, biz bu riske yönelik harekete geçmek için tavan fiyat uygulaması üzerinde çalışıyoruz” dedi. Yellen fiyat artışlarına, AB ülkelerinin “Rus petrol alımını büyük ölçüde durdurmasının” ve Rusya’nın petrol tankerleriyle ihracat yapmasını engelleyen hizmet yasaklarının sebep olacağını belirtti.

Yellen tavan fiyat uygulamasının, bir yandan Rus arzını kaybetmeden küresel bazda fiyatları düşük tutarken öte yandan Rusya’nın Ukrayna’yı işgali için kullanacağı geliri düşürmeyi hedeflediğini belirtti.

Talep görünümündeki bozulma ve Rus petrolüne yönelik fiyat tavanı çalışması nedeniyle ham petrol, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden bu yana elde ettiği tüm kazanımları kaybetti. Petrol haziran ayından bu yana neredeyse yüzde 30 değer kaybetti.

Dünyanın en büyük petrol ithalatçısı olan Çin’de  karantinalar ve kısıtlamaları sürerken bu kısıtlamalar da petrol fiyatlarını aşağı yönlü baskıladı. Şu ülkenin altıncı en büyük şehri olan Chengdu’da kapatma sürüyor. Guiyang’ın bazı bölümleri ve başkent Pekin’deki bir üniversite kampüsü de kapatılan yerler arasında.

Bloomberg’in aktardığına göre, Malezya merkezli RHB Investment Bank’ın petrol ve gaz analisti olan Sean Lim konu ile ilgili yaptığı değerlendirmede “Çin’deki durgunluk korkuları ve uzun süreli kısıtlamalar potansiyel talep zayıflığını ön plana çıkarıyor” dedi.