Havacılık sektörü

zorda…

 

Necdet  SİVASLI 

 

 

Havacılık sektörünü vuran 3 neden:

Coronavirüs-19, Rusya Ukrayna savaşı ve petrol fiyatlarındaki aşırı artış.

Ukrayna’ya düzenlediği operasyon nedeniyle Rusya’ya uygulanan yaptırımlar petrol fiyatlarının fırlamasına neden oldu. Uzmanlar, yükselen akaryakıt fiyatları nedeniyle bilet fiyatlarının artırılmasının çok uzak olmadığına dikkat çekiyor.

Loganair, artan akaryakıt maliyetleri nedeniyle bilet fiyatlarına zam yapacağını açıklayan ilk hava yolu oldu. Şirket, tek yön bilet fiyatına 3,95 pound zam yaptığını açıkladı.

Geçtiğimiz haftadan bu yana brent petrolün varil fiyatı yüzde 20 artarak 139 dolarla son 14 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştı. Sonrasında ABD ve İngiltere’nin Rus petrolüne uyguladığı ambargo nedeniyle OPEC’ten üretimin artırılması istenmiş, OPEC’ten gelen karmaşık sinyaller nedeniyle de petrolün varil fiyatı 120 dolara kadar gerilemişti.

Avrupa’da jet yakıtının varili yüzde 33 artışla 147 dolara yükseldi. Yıl bazındaki arttış oranı ise yüzde 106 olarak açıklandı. Pazartesi günkü fiyat artışı, Almanya’nın itirazına rağmen, ABD’nin Rus petrolüne ambargo uygulayacağını açıklamasının ardından geldi.

Önde gelen hava yolu şirketlerinen birinin temsilcisi, “Enerji fiyatları yükselmeye devam ederse bunun etkisi olur. Uçuş maliyetinin çok büyük bir kısmını yakıt oluşturuyor. Bu nedenle bilet fiyatlarında artış yapılması çok uzak değil.” diye konuştu.

Taşıyıcılar maliyetlerdeki belirsizliği ortadan kaldırmak için geleceğe ilişkin yakıt tedariğini garantili fiyatlarla koruma altına almaya çalışsa da, IATA Genel Müdürü Willie Walsh, yakıtı garanti almanın güçlüğüne dikkat çekiyor ve “Çoğu hava yolunun bu riskten korunması pek olası değil” diyor.

Hava yolu şirketlerinin şu andaki en büyük endişesi yakıt fiyatları ve bu fiyatların sektör üzerindeki etkileri. Bazı güzergahların kullanılamaz hale geleceği, bazılarında ise yolcu sayısının iyice azalacağı düşünülüyor. Bir havacılık uzmanı, “Fiyat artışı kalıcı. Çünkü savaş devam ediyor. Petrol ambargoları konuşuluyor, çok endişeliyiz.” diyor.

Havacılık sektörü analisti Chris Tarry, “Savaş dursa bile yakıttaki fiyat artışının bir süre daha devam edeceğini göreceğiz. Öte yandan ücretleri yükseltmek talebi boğacaktır.” ifadelerini kullandı.

Geçtiğimiz günlerde Lufthansa fiyatları artırmak zorunda kalabileceğini açıkladı. Buna karşın easyJet, Ryanair ve Tui, yakıt fiyatlarındaki artışa karşı kendilerini koruma altında aldıklarını iddia ediyor. Hata Ryanair, yakıt fiyatı artışından 12 boyunca etkilenmeyeceğini öne sürüyor.

Uluslararası Hava Taşımacılığı Derneği (IATA) küresel hava trafiğinin koronavirüs öncesi seviyeye geri dönmesinin 2024 yılını bulacağını açıkladı.

IATA bu duruma gerekçe olarak Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve gelişmiş ülkelerdeki Covid-19’u önleme çalışmalarının ağır işleyişini gösterdi.

IATA açıklamasında “Virüsün yayılmasına karşı alınan önlemlerde ABD dışındaki gelişmiş ekonomiler başarı göstermiş olsa da bu ülkelerde ve Çin’de salgın kendini yeniden gösterdi.” dedi.

IATA gelişmekte olan ekonomilerde ise virüsün önlenmesine dair “küçük sinyaller” olduğuna dikkat çekti.

Uluslararası Hava Taşımacılığı Derneği, ABD ile kombinasyon halindeki ekonomisi gelişmekte olan ülkelerin küresel hava trafiği pazarının yüzde 40’ını temsil ettiğini belirtti.

Küresel hava trafiğinin normalleşmesinin 2024 yılını bulmasına iş seyahatlerinin azalması da gösterildi. IATA insanların koronavirüs sebebi ile daralan ekonomilerde iş kaybı yaşama korkusu ile tatil seyahatlerini de ertelediğini belirtti. Uluslararası Hava Taşımacılığı Derneği ayrıca hastalık kapma korkusunun da küresel hava trafiğinin azalmasını tetikleyen etkenlerden olduğunu açıkladı.

Uluslararası hava trafiği geçen yılın Haziran ayına göre yüzde 96.8 düştü. Avrupalı havayolları şirketlerine talepler de aynı zaman diliminde yüzde 96.7 azaldı.

Covid-19 salgınının ulusal havayolları şirketleri üzerindeki olumsuz etkilerini hafifletmek için bazı Avrupa devletleri ekonomik destek paketleri açıkladı.

Fransa, Air France’a 7 milyar euro yardım yapılacağını duyursa da şirket 7 bin 500 kişiyi işten çıkarma kararı aldı.