Çankaya Gazetesi
“Turizmde kayıp yüzde
50’yi bulabilir…”
Necdet SİVASLI
Rusya-Ukrayna savaşı tüm dünyada endişe ile izleniyor. Bunun yansıra, savaşın getireceği sıkıntılar da masaya yatırılıyor.
Savaştan en fazla etkilenen ülkelerin başında geliyoruz. Bu sezon 7 milyon Rus 2 milyon Ukraynalı turist beklentimiz vardı. Şimdi bu beklentilerimizin yerinde yelleş esmeye başladı.
Sektör temsilcilerinin ortak görüşü:
“7 milyon Rus turistin 3 milyonu gelebilirse çok iyi. Hiç değilse sektöre nefes aldırabilir. Turizmdeki kayıplarımız da yüzde 50’yi bulabilir. Tüm bu olumsuzluklara hazırlıklı olmalıyız.”
Bu ortak görüş, Rus turistlerin Türkiye için ne kadar önem taşıdığı gerçeğini açıkça ortaya koyuyor.
NG Hotels & Resorts’un Yönetim Kurulu Başkanı Hediye Güral Gür turizm sektöründe Rusya-Ukrayna kaynaklı ciddi bir sıkıntı yaşandığını belirtti.
Yaptırımlar nedeniyle Rusların satın alma güçlerinin çok düştüğünü anlatan Hediye Güral Gür “Ukrayna’dan bu sene bize hiçbir şey gelmeyecek. Bu sene 1 milyon Ukraynalı turist bekleniyordu Antalya’ya, 5 milyon da Rusya’dan bekleniyordu. Ruslar da gelebilir fakat onların ekonomileri yüzde 40 devalüasyon gördü, satın alma güçleri çok düştü. 5 milyonun 3 milyonu gelebilirse çok iyi” dedi.
Turizmde asıl sıkıntının hava taşımacılığında olduğunu söyleyen Gür, “Bölgeden gelen misafirler hep charter uçuşlarla geliyorlar. Bu uçuşları yapan firmalar da Boeing ve Airbus’tan kiralanmış uçaklarla getiriyorlar. Boeing ve Airbus da uçaklarını geri çağırdı. Mart sonuna kadar bu uçakların teslim edilmesi gerekiyor. Teslim edildiği andan itibaren de o uçuşları yapabilecek uçak yok. Rusya ve Ukrayna’dan turist gelemiyor diye değil aslında bölgeden hiçbir uçuş olamayacak diye bakmak lazım olaya. Asıl sıkıntımız bu bizim şu anda. Hem Ulaştırma hem Turizm Bakanı bu sorunu çözmeye çalışıyorlar” ifadelerini kullandı.
Charter uçuşların yerini yerli firmaların almasının konuşulduğunu ifade eden Gür, “Pegasus ve THY birazını alabilir ama tarifeli seferlerle bu kadar uçuşu yapmaları mümkün değil. Bu seferleri 4-5 büyük operatör yapıyor. Bunlar Polonya’dan da Kazakistan’dan da Rusya’dan da Ukrayna’dan da getiriyor. Hem Doğu Avrupa’dan hem de Rusya bölgesinden turist getiriyorlardı. Alternatif olarak Arap, İsrail ve Avrupa pazarlarını değerlendiriyoruz. Rusya ve Ukrayna’daki açığı alternatif pazarlar kapatamazsa turizmde kayıp yüzde 50’yi bulabilir. Şu an hiç kimsenin milliyet seçecek durumu yok. Kim gelirse başımızın üstünde yeri var diyecek herkes. Bu Antalya’daki tesisler için de İstanbul için de bizim için de böyle.” Şeklinde konuştu.
Pandemi döneminde 2 milyar liralık yatırım yaptıklarını belirterek, pandemi ve enflasyon etkisiyle maliyetlerinin çok arttığını anlatan. Gür açıklamalarında daha sonra şunları söyledi:
“Maliyet artışlarını henüz fiyatlarımıza yansıtamıyoruz. TÜİK’in açıkladığı bir enflasyon oranı var ama bizim özellikle mutfak enflasyonumuz bunun çok çok üstünde. Bazı mutfak ürünlerinde yüzde 80-90’a varan maliyet artışları oluyor. Temizlik kimyasallarında da çok ciddi artışlar var. İşçilik keza çok arttı. Yazın otellere enflasyon oranında zam gelecek. Antalya’daki oteller için şu an bir risk var. Operatörlerden alınan çekler var. O çekleri peynircisine, kimyasalını aldığı yere kullandı. Bu çekler geri dönerse sektör bazında sıkıntılar yaşanacak.”
Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya sektörün beklemede olduğunu belirterek “Böyle devam ederse çok ciddi bir sorun olacak. Olabildiğince sakin bir şekilde beklemeye çalışıyoruz.” açıklamasında bulundu.
Yaz rezervasyonlarında talebin durduğuna dikkat çeken TÜRSAB Yönetim Kurulu Üyesi Hamit Kuk, “Rusya ve Ukrayna bizim için çok önemli pazarlar. Bu yıl 7 milyon Rus ve 2 buçuk milyon Ukraynalı turist bekliyorduk. Ancak bu rakamları muhtemelen yeniden gözden geçirmek zorunda kalacağız. Hem insani hem de ticari açıdan Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş buradaki herkesi tedirgin ediyor. Normalde mart ayında, yaz rezervasyonlarında yoğunluk olurdu ancak talep durdu.” ifadelerini kullandı.
Art Spor Tour’un sahibi İsmail Yitmen, kapıldığı umutsuzluğu şu sözlerle ifade ediyor:
“Benim gibi Rusya ile çalışan seyahat acenteleri şu anda gerçekten sıkıntı çekiyor. Oteller için ödediğim depozit miktarını hesaba katarsak, şu ana kadar zararım 12 bin dolardan fazla. Eğer daha fazla grup rezervasyonunu iptal ederse bu kayıp 75 bin dolara kadar çıkabilir. İki ay sonra bir grubun Türkiye’ye gelmesi gerekiyordu ama SWIFT transferleri durdurulduğu ve parayı alamadığımız için iptal edildi. Otellerin parasını çoktan ödemiştik.”
