Çankaya Gazetesi
Ekonomideki
sıkıntılar…
Necdet Sivaslı
Ekonomi alanında yaşadığımız sıkıntının bir an önce atlatılmasını hepimiz bekliyor. Erdoğan ve kurmayları” Bu sıkıntıyı aşacağız, yakında her şey düzelecek” diyor. Hükümetin küçük destekçisi MHP’liler de ekonomideki sıkıntıların geçici olduğunu vurguluyor.
Muhalefet ve bazı ekonomistler ise kötüye gidişin durdurulması çağrısı yapıyor. “Türkiye bir felaketin eşiğinde” sesleri yükseliyor.
Bazı yabancı ekonomistler de Türkiye’ye yaşanan ekonomik çalkantılara krşı görüş bildirmeye başladı.
Allianz Baş Ekonomi Danışmanı Muhammed El-Erian, Türkiye ekonomisindeki son gelişmelere dair dikkat çeken bir yazı kaleme aldı.
Bloomberg’de yayımlanan “Türkiye kur krizine daha fazla dayanamaz” başlıklı yazıda, “Eğer Türkiye tam bir ekonomik çakılmadan kaçınmak istiyorsa Merkez Bankası (TCMB) faiz indirimlerini terse çevirmesi gerekiyor” ifadeleri yer aldı.
Mısır asıllı ABD’li ekonomist, mevcut kur krizinin Türkiye için zaten yeterince kötü olduğunu, tam anlamıyla bir ekonomik krizin ise çok daha kötü olacağını vurguladı.
Türkiye’nin ekonomik krize 17 Aralık Cuma günü biraz daha yaklaştığını ancak hâlâ en kötü senaryodan kaçınabilecek durumda olduğunu belirten El-Erian, finansal istikrarsızlığın yayılmasını önlemek ve kayda değer ekonomik potansiyeli korumak için hızlı hareket edilmesi gerektiği uyarısında bulundu.
Türkiye’deki gidişatın diğer gelişmekte olan ülkeler için de riskli olduğuna işaret eden El-Erian, 17 Aralık Cuma günü TL’de yaşanan değer kaybı ve Borsa İstanbul’daki yüzde 8’lik düşüşe işaret etti.
Artan finansal istikrarsızlığın ekonominin diğer alanlarını olumsuz etkileyeceğine dair kaygıların arttığına işaret edilen yazıda, enflasyonun şimdiden yüzde 20’yi aştığına ve hanehalklarının satın alma gücü ile tasarruflarının eridiğine, gidişatın üretim ile yatırımlara zarar vermesi konusunda sanayicilerin alarm zilleri çaldığına işaret edildi.
Dünyada diğer merkez bankaları faiz artırırken ve ABD Merkez Bankası parasal teşvikleri azaltırken TCMB’nin üç ayda toplamda 500 puan faiz indirdiğini, mevcut finansal oynaklığın nedeninin bu olduğunu hatırlatan El-Erian, TCMB’nin döviz satarak yaptığı müdahalelere rağmen TL’deki değer kaybının durmadığına, bir süredir yükselen enflasyona karşı “sigorta” işlevi gören borsanın da düşüşe geçtiğine dikkat çekti.
TL’deki düzensiz hareketin devamının riskleri artıracağı uyarısında bulunulan yazıda, şirketlerin ve bireylerin kendilerini korumak üzere dövize kaçtığına, yabancıların da ülkeden paralarını çektiğine, TCMB’nin kurda istikrar sağlayabileceğine dair güvenin azaldığına vurgu yapıldı.
Bu arada bazı tedbirler de devreye sokuluyor:
Faiz indirimleriyle döviz kurlarını uçuran TCMB, artışı kontrol altına almak üzere rezervleri devreye soktu.
1 Aralık ile 17 Aralık tarihleri arasında toplamda beş müdahalede yaklaşık 6,5 milyar dolarlık satış yapan TCMB, yangını söndüremedi.
TCMB’nin ilk faiz indirimleri mesajını verdiği eylül ayı başında 8,27 seviyesinde olan dolar/TL, TCMB’nin faizi yüzde 19’dan yüzde 14’e çekmesiyle yaklaşık üç buçuk aylık sürede yüzde 100’ün üzerinde artış kaydetti.
Türk Lirasındaki tarihi değer kaybı, tüm dünya tarafından yakından takip ediliyor.
Öte yandan, Borsa İstanbul’da Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda 20 Aralık 2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere tüm sözleşmelerde başlangıç teminatları, Takasbank başlangıç teminatlarının iki katı olarak uygulanacak.
Borsa İstanbul, Cuma günkü keskin düşüşün ardından BIST-50 endeksinde yer alan hisse senetlerinde bugün için açığa satış işlemlerinde yukarı adım kuralı uygulanmasına karar verdi.
Borsa’nın KAP’a yaptığı açıklamaya göre, bu hisselerde açığa satış işlemi ancak fiyat yükseldiğinde yapılabilecek.
