”Yargının, uzun zamandır sessiz kaldığı iktidarın düşünce ve ifade özgürlüğü ile basın özgürlüğü
karşıtı uygulamalarını geç de olsa durdurması, olumlu adımlardır ancak yeterli değildir.”

Türkiye’de düşünce, ifade ve basın özgürlüğü mücadelesi kapsamında meslektaşlarımıza
yönelik sansür, tehdit-şiddet, gözaltı-yargılama, özlük haklarında yaşanan kayıplar ile haberlerde
yapılan manipülasyonları kayıt altına aldığımız ve her ay kamuoyuna duyurduğumuz ‘Medya İzleme
Raporu’nun, 2021 yılının Kasım ayını kapsayan 43’üncüsünü tamamlayarak sizlerle paylaşıyoruz.
Gerçeklerin bilgisini aktarma sorumluluğuyla habercilik yapan gazeteciler ile basın
kuruluşlarına yönelik baskılar, Kasım ayında da eksik olmadı. Haberlere erişim engellerine yenileri
eklendi; gazeteciler açık ve gizli tehditler aldı. Gazeteciler işlerini yaptıkları için yine hâkim
karşısındaydı ve cezalandırıldı. Derlediğimiz bilgiler çerçevesinde geride bıraktığımız ayda, 6 haber
içeriğine, yayınlandığı 127 haber sitesi üzerinden erişim engeli konuldu. 22 dava kapsamında 32’si
gazeteci, geriye kalanları basın kuruluşlarının farklı kademelerinde çalışanlar olmak üzere toplam 93
kişinin yargılamasına devam edildi. Üç basın çalışanına toplam 5 yıl 5 ay 10 hapis cezası verildi, bir
basın çalışanı hakkında para cezasına hükmedildi. İki basın mensubu gözaltına alındı; üçü tehdit edildi,
hedef gösterildi; biri saldırıya uğradı.
Meslektaşlarımız geçen ay da işlerinden oldu. Cumhuriyet ve Halk TV’de çalışan 19 basın
emekçisi işten çıkarıldı. Cumhuriyet’teki işten çıkarma sürecinin kamuoyunda yarattığı tepki üzerine
Cumhuriyet gazetesinin yönetiminden mesul Cumhuriyet Vakfı, kararını geri çekti. Yaşanan
tartışmalar sırasında çalışanlardan yana tavır alan Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Aykut
Küçükkaya, görevinden alınarak ‘yayın danışmanlığı’na atandı. Küçükkaya bu görevi kabul etmeyerek,
Cumhuriyet gazetesinden ayrıldı. Kamuoyunda oluşan tepkiler üzerine işten çıkartılan 8 basın
emekçisi, işlerine geri alındı, gazetenin künyesinde değişiklik yaşandı. Yaşanan süreç raporumuzda,
“Emekli albay zihniyeti: Emek ve Haber” başlığıyla detaylı şekilde işlendi.
Kasım ayında Dernek olarak da açıktan bir saldırıyla karşı karşıya kaldık. Derneğimizin Bursa
Şubesi; bulunduğu ilin, başta sosyal-kültürel hayatı olmak üzere demokratik ve adil yönetiminden
birinci derecede sorumlu kişisi tarafından hedef alındı. 1989 yılında kurulan ve Bursa’da basın
özgürlüğü ile emek ve demokrasi mücadelesinin etkin örgütlerinden olan Şubemizin, idari ve sosyal
tesis olarak kullandığı yer, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş tarafından yıkılmak istendi.
Hukuki kazanımlarımızı yok sayan ve Çağdaş Gazeteciler Derneğinin savunduğu düşünce ve ifade
özgürlüğü ile basın özgürlüğünü hedef alan yıkıma karşı 15 Kasım günü geniş katılımlı bir eylem
gerçekleştirerek, Çağdaş Gazeteciler Derneğinin, iktidarların olanaklarıyla değil emekçi gazetecilerin
alın teriyle kurulduğunu bir kez daha haykırdık. Bu haykırışımız ve duruşumuz, yıkım kararına itiraz
ettiğimiz mahkemece de görüldü ve yıkımın durdurulmasına ilişkin tedbir kararı verildi.
Yargı organları, geçen ay basın özgürlüğü açısından olumlu iki karara daha imza attı.
Bunlardan ilki Anayasa Mahkemesinin, erişim engellerine ilişkin bireysel başvurular kapsamında
verdiği karardı. Kararın gerekçesi henüz açıklanmamakla birlikte, kamuoyuna yansıdığı kadarıyla
kararda, erişim engelleme usulünün kapsamının yeterli açıklıkta olması, erişim engeli verilebilmesi
için acil toplumsal ihtiyaç zorunluluğu getirilmesi, kamu makamların müdahalesinin sınırının ortaya
konulması, keyfi uygulamalara yol açmayacak güvenceler oluşturulması, kararların istinaf ve temyiz
denetimine açılma, sulh ceza hakimliklerinin verdiği erişim engeli kararlarına son çare olarak
başvurması gerektiği kaydedildi. Mahkeme, yeni yasal düzenleme için Meclis’e 1 yıllık süre tanırken,
bu sürede düzenleme yapılmaması halinde diğer başvurular hakkında da ihlal kararı vereceği
kaydedildi. Mahkeme, 2017 yılında verdiği başka bir kararda erişimin engellenmesinin istisnai bir usul

olması gerektiğini, bu karar verilirken ifade ve basın özgürlüğü ile olan dengenin korunması
gerektiğini ve basın mensuplarının haber verme ve eleştirme hakkının özüne dokunmaması
gerektiğini vurgulamıştı. Gelinen noktada, 2023 seçimleri öncesinde Mahkeme önünde bekleyen
yüzlerce başvuruda verilebilecek “olası ihlal” kararları da bir yıl ötelenmiş oldu. Erişimin engellenmesi
usulünde tek sorunun uygulama olmadığı, kanunun kendisinin ihlalin birincil kaynağı olduğu
gözetildiğinde, yeni bir düzenleme yapılması yönündeki tavsiye, basın özgürlüğü açısından yerinde bir
tespittir. Meclis’in zaman geçirmeksizin konuyla ilgili basın özgürlüğünü esas alan bir düzenleme
yapması kaçınılmaz bir hal almıştır.
Danıştay 10. Daire de; gazetecilerin özgürce çalışmasını engelleyen, dolayısıyla basın
özgürlüğünü ihlal eden Emniyet Genel Müdürlüğünün toplumsal olaylar sırasında görüntü ve ses
kaydı alınmasını yasaklayan genelgesinin, hukuka uygun olmadığına karar verdi. Genelgenin
yürütmesini durduran Danıştay 10. Daire’nin kararında; Emniyet’in genelgesinin, Anayasa’nın “Temel
Hak ve Ödevler” başlıklı ikinci kısmında düzenlenen haberleşe hürriyeti ile basın hürriyetine yönelik
sınırlayıcı uygulamalar içerdiğine dikkat çekti. Kararla; yaklaşık 6 ay uygulamada kalan ve birçok
meslektaşımızın, özellikle toplumsal olaylarda haber yapmasının önünde engel olarak kullanılan
genelgenin sahiplerinin açıkça suç işlediği de ortaya çıkmıştır. Temel haklarımızı yok sayan bu ve
benzeri düzenlemeleri çıkaranlar hakkında idari soruşturma açılmasını beklemekteyiz ve takipte
olacağız.
Yargının, uzun zamandır sessiz kaldığı iktidarın düşünce ve ifade özgürlüğü ile basın özgürlüğü
karşıtı uygulamalarını geç de olsa durdurması, olumlu adımlardır ancak yeterli değildir. Türkiye’nin
demokratik, sosyal bir hukuk devleti olarak kalmasının yegâne yolu, temel hak ve özgürlüklerimizin
özgürce kullanılması ve bu kapsamda basın özgürlüğünü güvenceye alan düzenlemelerdir.
Çağdaş Gazeteciler Derneği Genel Yönetim Kurulu

YILIN BAŞARILI GAZETECİLERİ YARIŞMASI BAŞVURULARI BAŞLADI

Çağdaş Gazeteciler Derneğinin geleneksel “Yılın Başarılı Gazetecileri” yarışmasına başvurular başladı. Yarışmaya katılacakların, 2021 yılına ilişkin ürünlerini, en geç 15 Ocak 2022 cumartesi günü akşamına kadar Çağdaş Gazeteciler Derneği Genel Merkezinincgdmerkez@gmail.com elektronik posta adresine göndermeleri gerekmektedir. Yarışmaya aşağıda belirtilen dallarda başvuru yapılabilir.

 

– Haber

– Fotoğraf

– Karikatür

– Röportaj

– İnceleme-Araştırma

– Sayfa Düzeni

– Televizyon Haber

– Televizyon Programı

– Televizyon Belgesel

– Radyo Programı / Podcast

– Yerel Basın

– Kent Haber

 

Katılım koşulları:

– Yarışmaya katılacak ürünlerin 2021 yılı içinde yayınlanmış olması gerekmektedir.

– İsteyen birden fazla ürünle yarışmaya katılabilir.

– Basılı eserler, .pdf veya .jpeg formatında taranmış olarak gönderilmelidir.

– Görüntü ve/veya ses içerikli eserler minimum 720p kalitede gönderilmelidir.

– Yarışmaya katılacak ürünle birlikte yarışmaya katılanın açık kimliği, iletişim bilgileri de belirtilecektir.

– Ödüller belirlenirken başvurular dışında jüri tarafından da öneri yapılabilecektir.