14 Kasım Dünya Diyabet Günü
Hemşireler Diyabet
Hastalarının da Kahramanı
Diyabeti olan bireylerin yaşam kalitesinin artmasında; egzersiz,
tıbbi tedavi, eğitim ve beslenme konularının etkin yönetilmesi
büyük önem taşıyor. Salgın ile mücadelede gecesini gündüzüne
katan, pandemi sürecinin kahramanları hemşirelerimiz, diyabet
hastalarına yaşamlarını kolaylaştıracak beceriler kazandırmada
da önemli roller üstleniyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile Dünya Diyabet Federasyonu (IDF), 1921 yılında
insülini bularak diyabet hastası milyonlarca hastanın tedavisini mümkün kılan Fredrick
Bantig‘in doğum yıl dönümü anısına, 14 Kasım tarihini Dünya Diyabet Günü olarak
belirledi. BM Genel Kurulu da 2007’den itibaren 14 Kasım Günü’nü resmi olarak
“Dünya Diyabet Günü” olarak tanıdı. Her yıl için farklı bir tema belirlenen Dünya
Diyabet Günü’nün 2020 yılı teması Hemşireler ve Diyabet.
Dünya Diyabet Günü’nde bu yıl, bireylere diyabetlerini kontrol etme becerisi
kazandırmada ve yaşam tarzı değişikliği için ihtiyaç duydukları eğitimlerin
belirlenmesinde, diyabet hemşirelerinin üstlendikleri önemli rol ile ilgili toplumda
farkındalık yaratılması amaçlanıyor.
Yaşam tarzı değişiklikleri 160 milyon diyabeti geciktirecek
Duru Bulgur Gıda Mühendisi Ece Duru, küresel sağlık harcamalarının %12’sinin,
yetişkin diyabetli bireyler için harcandığını, 425 milyondan fazla insanın diyabetle
yaşadığını belirterek, “Araştırmalara göre yaşam tarzı değişiklikleri 2040 yılına kadar
160 milyon diyabeti geciktirecek veya önleyecek. Diyabetli bireylerin yaşam
kalitelerinin arttırılması beslenme, egzersiz, tıbbi tedavi ve eğitimden oluşan dört
temel faktörde mümkün oluyor. Diyabet hemşireleri, hastaların beslenme yönetimi,
fiziksel aktivite, psiko-sosyal uyum, günlük yaşamda problem çözme ve sağlığı
geliştirme gibi konularda beceriler kazanmaları ve bunları yaşam tarzı haline
getirmelerinde önemli bir görev üstleniyor. Salgın ile mücadelenin ön saflarında yer
alıp, gecesini gündüzüne katan pandemi sürecinin kahramanları, hemşirelerimiz,
diyabet hastalarının da kahramanları” dedi.
Diyabette beslenme yönetimi yaşam tarzı haline gelmeli
Gıda Mühendisi Ece Duru, diyabetli bireylerin beslenme yönetimini yaşam tarzı haline
getirebilmelerinin önemine dikkat çekerek şunları söyledi; “Kişiye göre hazırlanmış
beslenme programları, diyabeti olanların sağlıklı ve kaliteli bir yaşam tarzı
gösterebilmesi için gerekli. Yeterli ve dengeli beslenme ile yapılan fiziksel aktivite
büyük önem taşıyor. Sağlıksız beslenme ve fiziksel olarak aktif olmayan yaşam tarzı,
çocuk ve gençlerde de diyabet görülme riskini küresel halk sağlığı sorunu haline
getiriyor.”
Baklagiller diyabet hastaları için mucize besin gruplarından biri
Duru, düşük glisemik indekse sahip ve yüksek posa içeren gıdaların, diyabet
diyetlerinde de yer aldığını belirterek, “Diyabet hastaları için mucize besin
gruplarından biri kuru baklagiller. Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi kuru baklagiller,
karbonhidrat kaynağı olmakla beraber protein ve sağlıklı yağları da içeriyor.
Baklagillerdeki karbonhidratın kompleks yapısı, yani çözünür lif içermesi nedeniyle
hem kan şekeri dengesi sağlanıyor, hem de kolesterol seviyesi düşüyor” diyor. Duru,
kuru baklagilleri öğünlerde yoğurt/cacık ya da ayranla tüketerek, protein dengesi
sağlanacağını ve mide boşalma süresini uzatacağını belirtiyor. Kuru baklagiller, B
vitaminleri ve mineralleri açısından da iyi kaynak kabul ediliyor. Vücutta bir süpürge
görevi üstlenen lif yani posa açısından zengin olan baklagiller, barsak florasını da
olumlu yönde etkiliyor.