ATATÜRK VE ANKARA
Yahya AKSOY
Büyük önder Atatürk’ün 27 Aralık 1919’da Ankara’ya gelişinin ruhununu ve felsefesini yansıtan tarihî belgeler:

BELGE – 1
Ankara’ya gelişimizi 27 Aralık 1919 tarihli şu açık tebliğ ile her yere duyurduk.Sivas’tan Kayseri yoluyla Ankara’ya hareket eden Hey’et-i Temsiliye, bütün yol boyunca ve Ankara’da büyük milletimizin çok sıcak ve içten gelen vatanseverlik gösterileri arasında, bugün şehre geldi. Milletimizin gösterdiği bu birlik ve kararlılık örneği, memleketimizin geleceğine güven konusundaki inançları sarsılmaz bir şekilde güçlendirici niteliktedir.Şimdilik, Hey’et-i Temsiliye’nin merkezi Ankara’dadır.
Saygılarımızı sunarız efendim.
Hey’et-i Temsiliye namına(Temsilciler Kurulu) Mustafa Kemal

BELGE -2
İtilaf Devletleri tarafından devlet merkezinin bile resmi işgali, devletin yasama, yargı ve yürütmeden ibaret olan milli güçlerini işlemez duruma sokmuş ve bu durum karşısında görev yapmaya imkân bulamadığını hükümete resmen bildirerek, Meclis-i Meb’usan dağılmıştır.
Şu halde devlet merkezinin korunmasını, milletin bağımsızlığını ve devletin kurtarılmasını sağlayacak tetbirleri düşünmek ve uygulamak üzere, millet tarafından olağanüstü yetkiler taşıyan bir meclisin , Ankara’da toplantıya çağrılması ve dağılmış olan milletvekillerinden Ankara’ya gelebileceklerin de bu meclise katılmaları zaruri görülmüştür.
Memleket işlerini idare etmek ve denetlemek üzere, Ankara’da olağanüstü yetkilere sahip bir meclis toplanacaktır. 19 Mart 1920
Hey’et-i Temsiliye namına ( Temsilciler Kurulu )
Mustafa Kemal

BELGE -3
Ankara halkı, muzaffer Gazi Mustafa Kemal’e, onun hayatı boyunca taşıdığı bir unvanı, “ANAKARA HEMŞEHRİLİĞ ” ni vermişti. Ankara’nın bu yürekten tevcihi , M.Kemal’in 2 Ekim 1922 ‘de İzmir’den zafer dönüşünde kendisine bir mazbata halinde, Belediye Başkanlığınca arz olunmuştu. G.M.Kemal, üç gün sonra (5 Ekimde 1922) aşağıda metnini koyduğumuz mektubu ile halka teşekkür etmiş ve Ankara’nın İstiklâl Savaşı’ndaki müstesna yerini ifade etmişti.

Ankara Belediyesi Vasıtasıyla Vatansever Ankara Halkına !

Beni , Ankara’nın yurtsever hemşehrileri arasına girmeye davet suretiyle beliren iltifatınıza en içten şükranımı bildiririm. Sevgili ulusumuzun tüm bir dünyanın düşmanlığına karşı zaferle taçlandırdığı Kurtuluş Mücadelesi tarihinde ANKARA adı en aziz bir yeri koruyacaktır. Bu mücadeleye ilk başladığımız sıralarda bizi kapsayan güçlüğün derecesi hepinizce bilinmektedir. Bazılarınca karşı konulması hemen hemen olanaksız sanılan bu güçlükler karşısında sizler bir dakika duraksamadınız. ve üç yıl önce Sivas’tan Ankara’ya ayak bastığım zaman bir örneğini geçen gün de göstermiş olduğunuz içten ve yürekten gösteri ile beni kollarınız arasına aldınız. O zaman gösterdiğiniz bu vatan cesareti sayesinde yabancı müdahalesiyle İstanbul’da kapattırılmış olan Meclis-i Mebusan’ı daha geniş bir yetki ile ulusun şanına layık bir bağımsızlıkla Ankara’da açmak nasip olmuştur.
İstanbul’da yabancı süngülerine dayananların dağıtıkları Meclis-i Mebusan ‘da, cesur Erzurum hemşehrilerimin fahri mebusluk sıfatını taşımakta idim. Büyük Millet Meclisi için yeniden yapılan seçimde beni Ankara’dan üye seçmek suretiyle bu fahri sıfata ayrı bir yetki eklediniz. Büyük Millet Meclisi sizin yüksek yakınlığınız sayesinde, korkusuz kurtuluş mücadelesini sürdürebilmiştir…

Bundan ötürü ,ANKARA HEMŞEHRİLERİMİN ,BU VATAN KURTULUŞU MÜCADELESİNDE BİR ŞEREF PAYI VARDIR. Bu nedenle hemşehrilerimi, bir kardeş içtenliğiyle tebrik eder ve bana karşı gösterdiğiniz kalpten sevgiye karşılık hepinizi kucaklarım.
5 Ekim 1922 /ANKARA- Gazi Mustafa Kemal

BELGE -4
ANKARA, MERKEZî HÜKÜMETTİR, EBEDİYEN MERKEZ-İ HÜKÜMET KALACAKTIR.7 Ocak 1925

BELGE-5
Atatürk, 27.12.1932’de Milliyet Gazetesi’ne yaptığı açıklamada,”Ankara’ya geldiğimden sonraki mücadele hayatımızda, hürriyet ve istiklâl âşığı kahraman Ankaralıların gösterdikleri vefa ve yardımları her zaman minnetle yadederim” demiştir. Gazi Mustafa Kemal (1926)