Dünyanın hayran
olduğu bitki… Sadece Ula Gökova’da yetişiyor
Necdet Buluz
Türkiye’de üretiliyor Japonlar kapış kapış alıyor. Dünyanın hayran olduğu bitki: Antioksidan, Omega-3, magnezyum kaynağı. Sadece Ula Gökova’da yetişiyor. Muğla’nın sarı susamı ilaç niyetine tüketiliyor. İnsan vücudunun direncini de artırıyor.
Ramazan ayının vazgeçilmezi Ramazan pidesine tat veren, simitten, tavuk yemeklerine, tahinden böreklere, kurabiyeye kadar çok geniş yelpazedeki gıda ürünlerine lezzet katan susam ihracatı önemli gelir kaynağı olurken, özellikle Japonlar Muğla’nın sarı susamına büyük talep gösteriyor.
Ula Gökova Bölgesinde yetişen sarı susam, aroması, kokusu ve tadı nedeniyle baştaJaponya olmak üzere diğer ülkelere ihraç ediliyor. Japonlar sarı susamı geleneksel yemekleri Suşi ve salatalarda kullanıyor.
Türkiye, 2022 yılında 77 milyon dolar olan susam ihracatını 2023 yılında yüzde 62’lik artışla 124,5 milyon dolara çıkardı. Türkiye’nin susam ihracatındaki yeni hedefi 250 milyon dolara ulaşmak. Susamın içine girdiği tüm yiyeceklerin tadına ayrı bir aroma ve lezzet kattığını dile getiren Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Muhammet Öztürk, Türkiye’nin susam ihracatının 2024 yılının Ocak-Şubat döneminde yüzde 195’lik artışla 6 milyon 645 bin dolardan 19 milyon 632 bin dolara yükseldiği bilgisini paylaştı.
Türkiye’de yetişen susamın çok kaliteli olduğunu anlatan Öztürk, konu hakkında şunları söyledi:
“Susamda en büyük ithalatçı 1,6 milyar dolarla Çin. Bizim susamımız kaliteli olduğundan birim fiyatı 2,4 dolardan gidiyor. Çin ise 1,5 dolar bandında ithalat yapıyor. Bizim kaliteli susamımızı seçici bir pazar olan Japonya ve Avrupa ülkeleri alıyor. Japonya’ya 2024 yılının Ocak-Şubat döneminde Türkiye Geneli susam ihracatımız geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 170’lik artışla 660 bin dolardan 1,7 milyon dolara ilerledi. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği olarak 5-8 Mart 2024 tarihlerinde Tokyo’da düzenlenen Foodex Fuarı’na info stand ile katıldık. Fuarda tadım etkinliklerimiz kapsamında ziyaretçilere susam paneli tavuk tadımı yaptırdık ve büyük beğeni aldık. Türkiye olarak susamda dünyanın ikinci büyük ithalatçısı konumundayız. Dünya susam ticaretine yön veriyoruz. 2024 yılında susam ihracatımızın 250 milyon dolara ulaşmasını bekliyoruz.”
Türkiye, 2024 yılının ocak-şubat döneminde 19,6 milyon dolarlık susam ihraç etmişken, bu ihracatın Susam ihracatında Polonya, Irak ve Almanya öne çıktı. Türkiye’den 2023 yılında yapılan susam ihracatında Polonya 9 milyon 164 bin dolarlık tutarla lider olurken, zirvenin ortağı Irak’a 7,7 milyon dolarlık susam ihraç ettik. Almanya Türkiye’den 3,2 milyon dolarlık susam talep ederken, Yunanistan’a 2,6 milyon dolar, Romanya’ya 2,5 milyon dolar, İsrail’e 2,4 milyon dolar, Japonya’ya 2,3 milyon dolar susam ihraç edildi.
Sarı susam, protein, lif, vitaminler ve mineraller açısından zengindir. Özellikle kalsiyum, demir, magnezyum ve B vitaminleri bakımından zengindir.
Sarı susamın içerdiği yağlar, özellikle omega-6 ve omega-9 yağ asitleri, kalp sağlığı için faydalı olabilir. Bunlar, kolesterol seviyelerini düzenlemeye ve kalp-damar hastalıklarını önlemeye yardımcı olabilir.
Sarı susam, kalsiyum, magnezyum ve fosfor gibi mineraller bakımından zengindir. Bu mineraller, kemik sağlığı ve gücü için önemlidir. Özellikle kalsiyum, kemiklerin güçlenmesine ve osteoporoz riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Sarı susamda bulunan fitosteroller, antioksidan özelliklere sahiptir. Antioksidanlar, vücuttaki serbest radikallerle savaşarak hücresel hasarı önleyebilir ve genel sağlığı destekleyebilir.
Sarı susamın içerdiği E vitamini ve çinko gibi besin maddeleri, cilt sağlığını destekler. Aynı zamanda saç sağlığı için de faydalı olabilir.
Sarı susam lif bakımından zengindir ve sindirim sistemi sağlığını destekleyebilir. Lif, sindirim sürecini düzenler, sindirim sistemi sağlığını korur ve kabızlık riskini azaltır.
Bazı araştırmalar, sarı susam tüketiminin kan şekeri seviyelerini düşürebileceğini göstermektedir. Bu nedenle, diyabetik bireyler için de faydalı olabilir.
Sarı susamın yüksek lif içeriği, tokluk hissini artırabilir ve böylece kilo kontrolüne yardımcı olabilir.
Ancak, herhangi bir gıda maddesinde olduğu gibi, sarı susamın tüketilmesi de dengeli olmalıdır. Aşırı tüketim bazı yan etkilere neden olabilir. Özellikle susam alerjisi olan kişilerin dikkatli olması önemlidir.