“Önceliğimiz

sezonu

uzatmak

olmalı…”

Necdet B.SİVASLI

Bodrum Profesyonel Otel Yöneticileri Derneği (POYD) Yönetim Kurulu Başkanı Sabahattin Duman, turizm sezonunun iyice daraldığını, artık otelci ve bölge esnafının neredeyse iki ay iş yapıp bir yıllık kira ve işletme masraflarını çıkarmaya çalıştığını kaydetti. Duman “Bu baskı ile bazen kantarın topuzu kaçıyor, haberlere ve sosyal medyanın diline düşen adisyonlar fişler ortalıkta dolaşıyor” diye konuştu.

Duman ayrıca, “İşleri bir türlü açılmayan esnaf kısacık sezonda batmamak için resmi otoriteye bile direnerek plajı, kaldırımı işgal ediyor, izinsiz iskelelerle denizi işgal ediyor, ruhsatsız koyduğu bungalov benzeri eğreti yapılarla, kaçak katlar yaparak maliyetini azaltıp kendince batışını geciktiriyor” ifadelerini kullandı.

“Sezon çok kısa fakat buna karşılık kiralar zıt oranda çok yüksek. Kısacık sezonda o devasa kirayı çıkarmak zorundaki kiracı işletmeci fiyatlarda basıyor gaza. Maliyetlerde istikrar sağlanmıyor. İşletmeci sattığı ürünün yerine hammaddeyi kaç liradan alacağını bilmiyor. Öyle olunca da kafadan atma bir satış rakamı belirliyor. Dövizin baskılanması yabancılar için ürünleri çok pahalı hale getiriyor. 2023 yılı temmuz başında örneğin 1 bardak meşrubat 60.-TL = 2,10 Euro idi. Fakat Bu yıl Temmuz başında yüzde 70 enflasyona göre 1 meşrubat Bodrum’da kafelerde 100.-TL yani 2,85 Euro. Turist için bile yüzde 35 artış oluşmuş. Eskiden bozdurduğu dövizle daha çok ürün tüketen turist parası değersizleştiği için başka bölgeleri tercih ediyor. Yabancı para cinsinden kontrat yapan otelcilerin döviz bazında geliri yüzde 24 artarken maliyetleri TUİK’e göre yüzde 70 ENAG’e göre iki misli arttı. Buna rağmen otel fiyatlarında genel beklenti dışında hareketler olmamakla birlikte istikrarın sağlanmasının sezonun uzamasına bağlı olarak görüyorum.
Devlete ödenen KDV, ÖTV diğer ödemeler ile enerji ve su maliyetleri çok arttı. Muski 2023 İşyeri Su bedeli 31,62 TL (1,11 euro) iken 2024 Temmuz 90,07 TL(2,55 euro). Lojman kiraları çok yükseldi. Asgari ücret 2023 Temmuz ayında 400 Euro iken 2024 Temmuz ayında 480 Euroya yükseldi. Bunlar hep maliyetlere olumsuz etkiler oluşturuyor. Bu buna benzer nedenlerin hepsinin ahenkli bir şekilde dengeye gelmesi kısa zamanda zor görünüyor. Kimse beklentiye girmesin. Sezonu öncelikle 5-6 aya çıkarmak ilk önceliğimiz olmalı. Bunun için iyi bir planlamayla otelciler, yerel esnaf, yerel acenteler, taşıma şirketleri, havaalanı işletmesi tur operatörlerine gereken desteği verip uçuş maliyetlerinin düşürülüp rakip bölgelerden avantajlı duruma gelmeliyiz. Bunun için Milas ve Didim bölgeleri turizm bileşenleriyle iş birliği sağlanmalıdır. 3 bölgeli talep çekilirse daha çok uçuş bize yönlenir. Ayrıca 3 ilçenin birlikte turistlere daha çok seyahat nedeni sunacağını düşünüyorum. Havaalanı yolcu ücretleri, acenteci ve taşımacıların otopark ücretleri düşürülmelidir. Bütün bu ücretler sonuçta seyahat paketinin fiyatını etkilemektedir. Öncelikle işyeri ve konut kiralarının mantıklı bir yere gelmesi başlangıçta olmazsa olmazımız. Orta ve yüksek sezon dışında bölge otellerine belirli vergi vb istisnalar sağlanabilir. Örneğin dengeler oturana kadar ilk 2 yıl 1 Ekim-30 Nisan arası daha sonra 1 Kasım ve 31 Mart arası yazlık bölgelerden Konaklama vergisi istisnası getirilebilir. Ciddi bir yeniden yapılanma ile tanıtım atağına geçmeliyiz. Ama sürekliliği olan ve Bodrum imajını yükselten çalışmalar yapmalıyız. Bodrum Yarımadası Tanıtma Vakfının (BOYTAV) ayağa kalkmalı Profesyonel bir ekibin desteğiyle Profesyonel ve Gönüllülerden oluşan Bodrum Lobisini oluşturmalı ve sürekliliği sağlanmalıdır. Lobi deyince karanlık kapılar ardında iş bitiren ekiplerden bahsetmiyorum. Bodrum’a gönül vermiş Resmi ve Özel üst düzey yöneticilerimiz (kaymakamlar, valiler, belediye başkanları, resmi üst düzey bürokratlar vb,), gazeteciler, sporcular, iş adamları, fenomen ve influencerlar, turizmcilerden oluşan bir ekipten bahsediyorum. Tur operatörlerine talep yaratmak için yoğun turist getiren ülkelerin Ünlü seyahat ve turizm yazarları, gazetecileri, Fenomen ve Influencerları rutin bir şekilde Bodrum’a getirip ağırlamalıyız. Bölgede faaliyetine ara vermeyen firmalara sezon dışı için personel sigorta desteği sağlana bilir. Aksi durumda sezon daha da kısalacak ve Tur operatörleri uçakların burnunu başka bölgelere çevirecektir. Bu durumda Bodrum turistik destinasyon olmaktan çıkacaktır.”