Doç. Dr. Emrah Akyüz
İklim Değişikliği Sel Felaketinin Ana Nedeni.”
Sel felaketi Türkiye’de sıklıkla görülmektedir. Özellikle İç
Anadolu bölgesinde ilkbahar ve yaz mevsimlerinde su taşkınları
daha sık yaşanmaya başladı. Bunun başlıca sebebi ise iklim
değişikliği. Sanayi Devrimi sonrası sera gazlarının salınımının
artması küresel ısınmayı tetiklemektedir. Son 200 yıl içerisinde
yeryüzü ortalama sıcaklığı yaklaşık olarak 2 derece arttı. Dünya
nüfusunun artması ile sera gazlarının salınımı da artmakta ve bu
durum yeryüzünün daha fazla ısınmasına neden olmaktadır.
Küresel ısınma beraberinde iklimlerin kısa süre içerisinde
düzensiz bir şekilde değişmesine neden olmaktadır. İklim
değişikliği adı verilen bu çevre olayı kimi bölgelerde kuraklığa
2
ve orman yangınlarına kimi bölgelerde ise su taşkınları gibi
felaketlerin oluşmasına neden olmaktadır.
“İklim Değişikliği Sel Riskini Arttırıyor.”
Küresel ısınmanın etkileri bölgeden bölgeye farklılık
gösterebilmektedir. Bu farklılığın nedeni bölgenin coğrafi yapısı
ve iklim koşulları ile ilgilidir. Küresel ısınma nedeniyle suyun
daha fazla buharlaşması ve bulutların çoğalması, daha fazla
yağmurun yağmasına neden olmaktadır. Ani ve şiddetli
yağmurlar ise su kaynaklarının taşması sonucunu
doğurmaktadır.
“İç Anadolu, Türkiye’de Sel Felaketinden En Fazla
Etkilenecek Bölge.”
Türkiye farklı iklim koşullarına ve coğrafi yapılara sahip olduğu
için iklim değişikliğinin etkileri bölgeden bölgeye farklılık
göstermektedir. Türkiye’de iklim değişikliğinin neden olduğu su
taşkınlarından en fazla etkilenmesi muhtemel bölgelerden bir
tanesi İç Anadolu’dur. Bu bölgelerde sıcaklığın yükselmesine
bağlı olarak özellikle kış aylarında yağışların %10 ila %40
arasında artması beklenmektedır. Artan yağışlar ise nehir ve
derelerde su taşkınları, yani sel felaketi riskini arttırmaktadır.
İklim değişikliği nedeniyle yağış rejiminin düzensizleşmesi,
bölgede ani sel ve heyelan riskini arttırmaktadır.
3
“İklim Değişikliğinin Neden Olduğu Sel Felaketini Önlemek
Mümkün”
İklim değişikliğini bölgesel politikalar ile önlemek mümkün
değildir. Küresel bir sorun olduğu için iklim değişikliği ile
mücadelede küresel ölçekli politikların hayata geçirilmesi
gerekmektedir. Bu görev ise tüm dünya ülkelerine düşmektedir.
Fakat iklim değişikliğinin olası etkilerini azaltmak mümkündür.
İklim değişikliğinin neden olduğu sel felaketini önlemek veya
etkilerini azaltabilmek atılması gereken adımlar şu şekilde
sıralanabilir: (1) Dere yataklarının çevresine konut yapılması
sonlandırılmalıdır, (2) Yağmur suyu depolama sistemlerinin
kurulması, (3) Tarım arazilerine köklü ağaçlar ekilmelidir, (4)
Dere yatakları daraltılmamalıdır, (5) Kentlerde yağmur suyu
kanalları çoğaltılmalı ve bunların düzenli bakımı yapılmalıdır,
(6) orman ve mera alanlarında tarım yapılması yasaklanmalıdır,
(7) geçirgen kaldırımlar yapılmalıdır.