BOZKIRIN EVRENSEL SESİ
ŞAİR,YAZAR ABBAS SAYAR
YAHYA AKSOY
Abbas Sayar’ın bütün şiirleri ve yazıları yaşam gerçeklerine ışık tutar: Bedava şiirinde şöyle demekte:” Dağ başında kara çalı/Çaput bağlamak bedava/Felek gözün kör olsun/Oturup ağlamak bedava….”
Ankara Yozgat Platformu tarafından 21 Mart 2019 günü düzenlenen bir toplantı ile ünlü Şair, yazar Abbas Sayar anıldı.. Eserleri, edebiyatımızdaki yeri, anıları ve yaşamı ile günümüze ve geleceğe taşınacak. Her yıl büyük kültürel etkinliklerle anılmalıdır.
Yozgat’ta 21 Mart 1923 yılında doğan ve lise öğrenimi sonunda edebiyat fakültesine devam eden Abbas Sayar, önce İstanbul’da ve daha sonra da Yozgat’ta matbaacılık ve gazetecilik yaptı.
zengin Gönlü ve akıcı kalemiyle şiirler yazarak edebiyat dünyasına giren Abbas Sayar, ilk romanı “YILKI ATI”nı yazdı. Yerel dili, gelenekleri,görenekleri ,çevreyi, insanı, hayatı büyük bir ustalıkla harmanlayan yazarın bu eseri büyük ilgi ve heyecanla karşılandı ,TRT başarı ödülüne layık görüldü ve bu eser kısa sürede tükendi.Esere ilgi arttı ve unutulmadı.
TRT ,Abbas Sayar ve Yılkı Atı”nı belgesel yapmak üzere Yozgat’a geldi.1974 yılında Yozgat’ta yapılan belgesel çekiminde, İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı ve halk eğitimi başkanı aynı zamanda Kültür Müdür vekili olarak bende görev aldım. TRT yapımcısı Ünal Küpeli ile birlikte Abbas Sayar, zamanın Yozgat Belediye Başkanı Cevdet Dündar ve ben birlikte çekimlerde görevlerimizi heyecanla,hevesle ve büyük bir ilgiyle VE HEYECANLA yerine getirdik.
Abbas Sayar’ın ünlü şiiri “Memet’in Ölümü” bir senaryo dahilinde yozgat yakınlarında çekimi yapıldı. Bu şiiri çok güzel içli, yanık, dokunaklı ve etkili sesiyle Cevdet Dündar seslendirdi:
MEMET’İN ÖLÜMÜ “Dağ yolu/Mazısı yolcusu inim inim inleyen bir kağnı/Hasta delikanlı/Ciğerleri tutuşmuş ana/Dağ yolu/Rüzgar esiyor yaman/İnce yırtık yorgan altından/Bir feryat yükseliyor/-Amaaan amaan..Yolu da su götürmüş/Kağnı geçemez/Ecel şarap sunmuş/Memet içemez/Ekin olur harman geçer biçemez../-Felek böyle yazmış alın yazımı/Verin Durmuş çalsın cura sazımı…/ Matem elbisesi giymiş gökler/Kara yazılı Memet’ime aülıyor/Memet’im Memet’im diye/Feryada başlarken ana/Kimdir bilinmez/Bir garip kişi Memet’in çenesini bağlıyor…”
Bitmeyen heyecanı ve hevesi ile derin gözlemlerini, özlemlerini ve hayata dair algılarını akıcı ve yerel dille harmanladığı ikinci romanı olan “ÇELO” ,Türk Dil Kurumu 1973 roman ödülüne layık görüldü. Abbas Sayar’ın üçüncü romanı “CAN ŞENLİĞİ”. “…Eşek üstünde bir Ordu komutanı olmaz ya, Hüseyin Ağa eşeğinin üstünde yine ordu komutanı gibiydi…” dediği bağ bekçisini bütün vasıflarıyla ve çevresinde oluşan tüm değerleri özellikleriyle tanığımız bu eser edebiyat tarihimizde unutulmaz izler bıraktı.
Abbas Sayar’ın diğer eserleri,Dik Bayır ve Anılarda Yumak Yumak, Boşluğa Takılan Ses(şiirleri).
Halk kültürümüzün özgün değerlerini içeren geleneklerimizi, yerel dilimizle şiirsel bir anlatımla romanlaştırarak edebiyat dünyasında adeta devrim yaratan Abbas Sayar,yurt ve dünya çapında tanındı şiirleri , romanları ve kendine özgü hoş sohbetleriyle gönüllerde unutulmaz izler bıraktı.
Abbas Sayar’ın yapıtları köy edebiyatı kategorisinde değerlendirilir. Yapıtlarında genellikle Orta Anadolu’yu anlatır. Romanlarında Türk köylüsünün nasıl yaşadığını bilmek, öğrenmek ve yaşam koşullarını değiştirmek gerektiğini aydınlara ve politikacılara haykırır.
El Eli Yur El de Yüzü adlı romanında ise politika ile uğraştığı dönemdeki anılarından yola çıkarak; 1954-1957 seçimlerinde Zağcıoğlu köyünün genel durumu, köylünün politikacılara bakışı; politikacılarla köy halkının birbirlerinden beklentilerini bir kara mizah örneği olarak gözler önüne serer.
Kentlerin ve ülkelerin tanıtımında yazar, sanatçı ve bilim adamlarının özel,öncelikli ve önemli yerleri bulunmaktadır. Bu değerlere yüksek saygı duyulmalıdır.
Tarihi İpek Yolu kültür araştırmaları için 1992 yılından itibaren Kültür ve Turiz Bakanlığı folklor araştırmacılar ve kameramanı ile sık sık gittiğimiz Azerbaycan ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinde yaptığımız toplantılarda bizleri Abbas Sayar’ın hemşerisi diye karşıladılar ve tanıttılar. Ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov, Abbas Sayar’dan övgü ile bahsetti. İnsanlığın ortak değerleriyle dünya yazarı olduğunu ifade ederek eserlerini övdü.
Kısa sürede ünü Yozgat dışına taşan ve yurt ve dünya genelinde duyulan şair ve yazar Abbas sayar, orta ve yüksek öğretim öğrencileri ve öğretmenleri ile halkımız arasında bilinir, tanınır ve aranır oldu.Gazete ve televizyonlar onunla program yapma yarışına girdiler.
“İNİŞ” şiirinde şöyle demekte: “Bu dünya yine dönecek/Sen olsan da olmasan da/Işık bir yanıp bir sönecek/Sen Olsan da olmasan da/…Artacak renkler cümbüşü/Geceler görecek günü/Sürecek yaşam düğünü/Sen olsan da olmasan da.”
Büyük yazar ve şair Abbas Sayar, son yıllarını geçirdiği Ayvalık- Sarımsaklı bölgesinde çevresinde bazı insanlara, vefasızlıklardan bahsederdi. Hakkı olanı istemiş kendisine ve eserlerine çok sahip çıkılmasını istemişti.” Yozgat Var, Yozgatlı Yok” eserinde bu haklı yakınmaları görülür… Oysa kentler yazarlar, şairleri, sanatçıları, bilim adamları ile dünyaya açılır.
12 Ağustos 1999’da aramızdan ayrılsa da, gönüllerden, dillerden ve edebiyat tarihinden ayrılmayan ve özgün yerini koruyan, eserleri ile insana,doğaya ve yaşama dair yerel kültürü ve dili evrensel bir şuura taşıyan,sevdiren ve kendine özgü edebi kişiliği ile ünlü şair,yazar Abbas Sayar’ı rahmet, saygı ve özlemle anmaktayız. Ruhu şad olsun. Halkın diliyle ve ruhuyla halkın sorunlarını yazanlar unutulmazlar.
Kentlerin yetiştirdiği yazar ve sanatçılar, o yörenin imajına öncülük ederler.Yurt içinde ve dışında bazı kentler bu değerleri ile tanınır ve anılırlar. Bozok Üniversitesi’nin, yurt içinde ve dışında yaygın bir şekilde tanınan ve edebiyat tarihinde özgün yeri ve özel yeri bulunan ünlü şair ve yazar Abbas Sayar adına sempozyum düzenlemesi, Yozgat tarihi ve Türk edebiyatımız için çok yerinde , anlamlı,özgün ve etkin bir etkinliktir. Başta sayın Rektör olmak üzere tüm emeği geçenleri gönülden kutlayarak bildirileri ile sempozyuma katılan uzmanları selamlıyor, başarılar diliyorum.
Yahya Aksoy
Kültür ve Turizm Bakanlı Halk Kültürü emekli Genel Müdürü
Si’An’dan Tiran’a TARİHİ İpek Yolu yazarı/Ünlü Kırgız Yazarı ve diplomatı Cengiz Aytmatov Kulübü Üyesi/Kırgızistan MANAS 100 Ödülü sahibi…
NOT:(Yozgat Halk Kültürü Araştırmalarını,1975 yılında Eskişehir Uluslararası Yunus Emre Semineri’nde tebliğ olarak sundu.Sempozyum bildirileri kitap halinde yayınlandı.)