Çiftçinin üretmesi
daha pahalı…
Necdet Buluz
Artan fiyatlar ve enflasyon nedeni ile üretim artık daha pahalı hale geldi. Çiftçi, beklentilerine yanıt alamıyor. Üretim ise giderek azalıyor. Çiftçinin üretmesi ise daha pahalı.
Tarımsal girdi fiyat endeksi (Tarım-GFE) yıllık %27,70, aylık %3,46 arttı
Tarım-GFE’de (2015=100), 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre %3,46, bir önceki yılın Aralık ayına göre %13,82, bir önceki yılın aynı ayına göre %27,70 ve on iki aylık ortalamalara göre %77,36 artış gerçekleşti.
Ana gruplarda bir önceki aya göre tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde %3,24, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde %4,85 artış gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre göre tarımda kullanılan mal ve hizmet endeksinde %23,06, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmet endeksinde %67,65 artış gerçekleşti.
Yıllık Tarım-GFE’ye göre 2 alt grup daha düşük, 9 alt grup daha yüksek değişim gösterdi
Yıllık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, %78,75 ile malzemeler ve %74,00 ile diğer mal ve hizmetler oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre azalış gösteren tek alt grup ise %12,85 ile enerji ve yağlar oldu.
Aylık Tarım-GFE’ye göre 6 alt grup daha düşük, 5 alt grup daha yüksek değişim gösterdi
Bir önceki aya artışın düşük olduğu alt gruplar sırasıyla, %0,78 ile gübre ve toprak geliştiriciler ve %1,50 ile tohum ve dikim materyali oldu. Buna karşılık, aylık artışın yüksek olduğu alt gruplar ise sırasıyla, %9,41 ile veteriner harcamaları ve %8,90 ile enerji ve yağlar oldu.
Hayvancılıkta da büyük kriz yaşanıyor. Bu da et ve süt üretimini etkiliyor.
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Niğde’de küçükbaş hayvan yetiştiricilerini ziyaret etti ve yaşadıkları sorunları dinledi.
4 bin TL ila 4 bin 500 TL arasındaki fiyatlarla koyun sattıklarını belirten bir küçükbaş hayvan yetiştiricisi yaşadıkları sıkıntıları şöyle dile getirdi:
“Yem fiyatlarındaki artış nedeniyle sıkıntı yaşıyoruz. Mazotun litresi 40 bin lirayı buldu, bir koyun satsam, aldığım parayla ancak bir depo doldurabiliyorum” dedi. Başka bir yetiştiricisi ise önceleri, bir koyun ya da keçi satıldığında, parasıyla bir evin ihtiyacının büyük kısmının giderildiğine anımsatarak, “Koyun parasıyla evin tüm ihtiyaçları, şeker, çay, yağ, un gideriliyordu, şimdi mümkün değil”
Başka bir üretici ise arpa, saman ve toklu yemi fiyatlarındaki artışa dikkat çekerek, şunları söyledi:
“Kendi emeğimiz haricinde bir koyunun bakım ve besleme masrafı anormal arttı. Bir besili koyunu Burada 4-4.5 bin liraya satıyoruz. Hayvan parası, hayvanları buraya getirirken harcadığımız mazot parasını kurtarmıyor. Bir kazancımız olmuyor, yakında okullar açılacak. Koyunları satıp çocukların okul kıyafetlerini alacağız” şeklinde konuştu. Türkiye’de ekonomik anlamda ciddi bir belirsizliğin olduğuna dikkat çeken başka bir üretici ise “Önümüzü göremiyoruz. Nereye gittiğimiz belli değil, koyunun kurdu kaptığı gibi neler olduğunu anlamıyoruz. Belirsizlik hat safhada”