Depremler, turizmimizi

etkiledi…

 

Necdet Buluz

 

Depremlerden sonra turizm sektöründe şu soru gündemdeydi:

“Yaşadığımız depremler turizmimizi etkiler mi?”

Hem iç pazarda hem dış pazarda depremin olumsuz etkilediği turizm sektöründe nisan da sıkıntılı geçecek. Başta kayak olmak üzere, şubat ve mart konaklamalı tüm yurtiçi ve yurtdışı rezervasyonlarında ciddi iptallerin ve ertelemelerin yaşandığı sektörde “erken rezervasyon” satışlarının da sıfıra indiği belirtiliyor.

Ekonomim’den Selenay Yağcı’nın haberine göre, felaketin ardından yabancı turistler deprem bölgesi ile tatil destinasyonu arasındaki yakınlığı ve otellerin depremlere dayanıklılığını sorgulamaya başladı. Yaklaşan seçimlerin de hem yurt dışında hem iç pazarda satışları etkilediğini belirten sektör temsilcileri bayram satışlarının Ramazan’da gerçekleşmesini bekliyor. Tüm bu gelişmelere rağmen bu yaz rekor umudunu kaybetmeyen sektör, haziran ayında beklenen hareketliliğinin yeteceğini belirtiyor.

Alanya Turistik İşletmeciler Derneği (ALTİD) Başkanı Burhan Sili bölgede tesislerin 1 Nisan itibariyle açılmaya başlayacağını hatırlatarak depremin hemen ardından durgunluk yaşandığını ancak geçen hafta itibariyle rezervasyonların gelmeye başladığını kaydetti. Türkiye’deki tesislerin fiyat, kalite, fiziki olanaklar ve kapasite açısından rakipsiz olduğunu belirten Sili, “Önümüzde seçimler var, insanlar beklenti içerisinde. Bu nedenle pazarda, seçimlerin yapılacağı zamana kadar çok fazla bir hareket beklemiyoruz. Diğer taraftan yurt dışında görüştüğümüz tur operatörlerinden ve devamlı gelen misafirlerimizden edindiğimiz bilgiye göre seçimlerin bitmesiyle Türkiye’ye çok daha yoğun bir talep olacak. Yatak fazlalığı nedeniyle Alanya gibi belirli bölgelerde Nisan sıkıntılı geçer. Mayıs ayında da hareketlenme olacak ama hazirandan önce net olarak devreye girmez” diye konuştu.

Depremin mayısa kadar olan rezervasyonları büyük ölçüde etkilediğini ifade eden Prontotour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran da “Bu dönemde rezervasyonlarda yüzde 30’ları geçen iptaller yaşandı. Erken rezervasyonlarda da durağanlık var. Ancak şu anda fuarlardan gelen talepler ve uçak seferlerine ilişkin aldığımız bilgiler, yaz aylarının iyi gideceği yönünde. Daha önce de deprem nedeniyle İtalya’dan Irak’a kadar biraz da destek olmak için satışları Türkiye’ye yönlendirdiklerini söylüyorlardı. Gündem dışı gelişmeler olmazsa rekor bir yaz yaşayabiliriz” dedi.

Bodrum Otelciler Derneği (BODER) Başkanı Ömer Faruk Dengiz ise deprem nedeniyle rezervasyonlarda durağanlık yaşandığını ancak iptal olmadığını kaydederek, gelecek haftalarda rezervasyonların artacağı görüşünü paylaştı.

Tatilsepeti Yönetim Kurulu Başkanı Kaan Karayal ise felaketin turizm sektörünü hem iç hem dış pazarda olumsuz etkilediğini, tüm rezervasyonlarda ciddi iptaller ve ertelemeler yaşandığını söyledi. Karayal şu görüşleri paylaştı: “Ülke genelindeki moral bozukluğu nedeniyle yaklaşık 1 ay boyunca yaz dönemi için erken rezervasyon satışları da neredeyse sıfır seviyesinde seyretti. İleri tarihli rezervasyonlarda ve bayram dönemi rezervasyonlarında ise ciddi bir iptal talebi almadık. Bayram satışlarının büyük çoğunluğu, Ramazan döneminde gerçekleşecek gibi görünüyor. Bayram tatili ve seçim sonrası dönemde, satışlarda büyük bir hareketlenme bekliyoruz. Özellikle Kıbrıs, Antalya ve Bodrum tercih edilen bölgeler arasında yer alıyor.” Deprem öncesi dönemde erken rezervasyon talep ve satışlarında yüzde 30 artış olduğunu kaydeden Karayal, fiyatların erken rezervasyon döneminde bile geçen yıla göre yüzde 70 arttığını söyledi.

Depremi takip eden hafta erken rezervasyonda yakın dönem için normalin 2-3 puan üzerinde iptal talepleri geldiğini belirten Tatilbudur.com Operasyon ve Kontrattan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Kemal Çubuk “15 Şubat itibarıyla iptal oranları sezon ortalamaları seviyesinde seyretti. Mart ayının ikinci haftası itibariyle de erken rezervasyon taleplerinde 2022 seviyelerine doğru tekrar bir çıkış ivmesi başladı” dedi. Çubuk, deprem felaketi sonrasında yabancı turistlerin deprem bölgesi ve tatil destinasyonu arasındaki yakınlığa ve otellerin depremlere dayanıklılığına dair meraklarının oluştuğunu da ekledi.

Mustafa Kemal Çubuk, son dönemde bazı tesislerin bazı dönemler özelinde münferiden yaptığı fiyatlamaları “küçük düzeltmeler” olarak niteledi ve “Bunu genel bir indirim gibi algılamak hata olur. Her geçen gün bahsettiğimiz maliyet artışlarından kaynaklı olarak fiyatlar yukarı yönlü ilerlemeye devam edecek” dedi. Avantajlı erken rezervasyon fırsatlarının Haziran ayına kadar süreceğini hatırlatan Çubuk, “Sezonda fiyatlar daha da artacak” uyarısında bulundu.

Turizmciler savaşa rağmen bu yıl Rus turist sayısında rekor bekliyor. Çevrimiçi seyahat siteleri SletatRu ve TravelataRu verilerine göre mayıs tatili için en popüler yurtdışı tatil destinasyonu yüzde 36’lık payla Türkiye. Rusya’dan gelen uçaklara Türkiye’de bakım ve yer hizmetleri verilmeyeceği yönünde geçen hafta gelen haberler sektörde endişe yaratsa da yasağın Rusya’nın leasing yoluyla satın aldığı ABD uçaklarını kapsadığını belirten eski TÜRSAB Başkanı Bahattin Yücel Rusya’nın birçok uçağı “millileştirdiğini” hatırlatıyor. Yücel’in dikkat çektiği bir başka konu ise Rusya’daki savaş ekonomisinin yarattığı oynamalar. Yücel, “Rusların rahatça girebildiği bir ülke olduğu için Türkiye yine birinci sırada olur” görüşünü paylaşıyor.

Veriler de Yücel’i doğrular nitelikte. Yazın yoğun sezonda Rusya’dan Türkiye’ye haftalık uçuş sayısının 1,5 kat artarak, bin 100’e çıkacağı belirtiliyor. Rus ulusal havayolu şirketi Aeroflot, Rusya’nın dokuz şehrinden Türkiye’nin önde gelen turizm destinasyonlarına sefer açacak. Ayrıca Rusya Federal Havacılık Kurumu S7, Red Wings ve Nordwind havayolu şirketlerine Kapadokya’ya direkt uçuş izni verdi. Şirketler 5 şehirden Kapadokya’ya direkt uçuşlar düzenleyecek.

Kapadokya Turistik Otelciler Ve İşletmeciler Derneği (KAPTİD) Başkanı Tevfik Ölmez, direkt uçuş izninin bölgeye olumlu etkisi olacağını vurguladı. Ölmez, “Rahat ulaşım bölgedeki Rus turist sayısını artırır. Pandemide Kapadokya’nın lokomotif ziyaretçisi Ruslardı. Ruslar Kapadokya’ya Instagram etkisiyle, fotoğraf çekimi için rağbet gösteriyor” dedi.

Öte yandan Türkiye’ye rezervasyonların çoğunun tek sınıf kabin düzenine sahip olduğunu belirten ANEX Tour Halkla İlişkiler Departmanı Başkanı Alena Khitrova, business uçuşlarla ilgili teklif ekleme konusunda havayolları ile görüşmelerin sürdüğünü kaydetti.

Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, deprem sonrasında rezervasyonlarda başlayan durgunluğun aşılmaya başladığını belirtti. Eresin, “Uluslararası fuarlardan aldığımız işaretler bu beklentilerimizi destekliyor. Bu yıl hem doluluk hem de oda fiyatları açısından artış öngörüyoruz. Şubatta rezervasyonlarda başlayan durgunluğun önümüzdeki aylarda yeniden yükselişe geçmesini umuyoruz. Özellikle en büyük turizm pazarımız Almanya’dan gelen turist sayısında yıl sonu itibariyle artış beklentimiz devam ediyor. Yıl sonu itibariyle Almanya’dan gelecek turist sayısı 6,5 milyon kişiyi bulabilir. Bakanlık hedef ve beklentilerine paralel 2023 yılında TÜROB olarak biz de 60 milyon turist ve 56 milyar dolar gelir bekliyor, çalışmalarımıza bu yönde devam ediyoruz.” ifadelerini kullandı.