Rusya-Ukrayna

savaşı turizmi

nasıl etkiledi?..

 

Necdet Buluz

 

ForwardKeys, bir yıldır devam eden Rusya-Ukrayna savaşının seyahat endüstrisinde nasıl bir etki yarattığını analiz etti.

Yasak koymayan ülkelerin hava trafiği arttı

Yaptırımlar ve uçuş yasakları sonucu Rusya’nın birçok Avrupa Birliği ülkesiyle olan hava trafiği aşırı düşüş yaşadı. Ancak Orta Doğu ve Türkiye gibi Rusya’ya veya Rusya’dan yapılan uçuşlara yasak koymayan ülkelerin, hava trafiği önemli ölçüde arttı.

Savaşın başlangıcından şu ana dek geçen bir yıllık zaman diliminde Rusya ile Orta Doğu arasındaki koltuk kapasitesi, pandemi öncesinin aynı dönemine göre yüzde 27 artarken, Rusya ile Türkiye arasındaki koltuk kapasitesi ise pandemi öncesine göre yüzde 26 arttı. Avrupa Birliği ve İngiltere’de ise aşırı bir düşüş var. Rusya’nın Avrupa Birliği ve İngiltere ile arasındaki koltuk kapasitesi, pandemi öncesine göre yüzde 99 daha düşük. Kuzey Amerika kıtasında pandemi öncesine kıyasla yüzde 92’lik bir düşüş kaydedilirken, Asya-Pasifik’te yüzde 87, Afrika ve Güney Amerika’da yüzde 76 ve Avrupa Birliği dışında kalan Avrupa ülkelerinde yüzde 20’lik düşüş yaşandı.

Savaşın ilk 10 ayında, Rusya’nın alt gelir grubu evinde kalırken, zengin kesimi uluslararası seyahatlere devam etti. Savaşın başlangıcı olan 24 Şubat 2022’den Aralık 2022’ye kadar olan zaman diliminde, business sınıfı uçak biletlerinde pandemi öncesine göre yüzde 10 artış yaşandı. Ekonomi sınıfı biletler ise pandemi öncesine göre yüzde 70 düştü.

Ancak bu durum 2023’ün başından itibaren değişmeye başladı ve uluslararası uçuşlarda aşırı bir düşüş yaşandı. 2023’ün ilk çeyreğindeki business sınıfı bilet rezervasyonları, 2019’un aynı döneminin yüzde 26 gerisinde kaldı. Ekonomi sınıfı bilet rezervasyonları ise pandemi öncesinin yüzde 66 gerisinde.

Rusya’nın varlıklı kesiminin en çok ilgisini çeken ülke ise Tayland oldu. Tayland’a yapılan business sınıfı uçuşlar 2019 seviyesine göre yüzde 81 arttı. Tayland’dan sonra varlıklı Ruslar tarafından en çok ziyaret edilen ülkeler ise sırasıyla Birleşik Arap Emirlikleri, Türkiye, Maldivler ve Mısır oldu. Business sınıfı biletlerinde Birleşik Arap Emirlikleri yüzde 108, Türkiye yüzde 41, Maldivler yüzde 137 ve Mısır yüzde 181 artış yakaladı.

Ruslar tarafından en çok ziyaret edilen destinasyon ise Antalya oldu. En yoğun rotalar listesinde Antalya Havalimanı-Vnukova Havalimanı birinci sırada, Antalya Havalimanı-Domodedovo Havalimanı ikinci sırada, Antalya Havalimanı-Sheremetyevo Havalimanı üçüncü sırada yer aldı. Antalya’dan sonra en çok tercih edilen ikinci şehir ise İstanbul oldu. İstanbul Havalimanı-Domodedovo Havalimanı listede dördüncü sırada yer alırken İstanbul Havalimanı-Vnokuvo Havalimanı beşinci oldu. Antalya Havalimanı-St Petersburg havalimanı listenin altıncı sırasında yer alırken onu sırasıyla Erivan-Sheremetyevo Havalimanı, Dubai-Sheremetyevo Havalimanı, Taşkent-Domodedovo Havalimanı ve Antalya-Ekaterinburg Havalimanı takip etti.

Pandemi öncesine göre karşılaştırıldığında ise Antalya-Vnukovo rotasının pandemi öncesine göre yüzde 144, Antalya-Domodedovo’nun yüzde 77, Antalya-Sheremetyevo’nun yüzde 74, İstanbul-Sheremetyevo’nun yüzde 73 arttığı; İstanbul-Vnukovo rotasında yüzde 14 düşüş olduğu görülüyor. Aynı dönemde Antalya-St Ptersburg rotası yüzde 49 artış, Yerevan-Sheremetyoevo yüzde 47 azalış, Dubai-Vnukovo rotasında yüzde 228 artış, Taşkent-Domodedovo rotasında yüzde 84 artış, Antalya-Ekaterinburg ise yüzde 31 düşüş görüldü.

Savaş nedeniyle ülkelerin havalimanlarını Rus hava sahasına kapatmasının bir diğer önemli etkisi ise Avrupa ve Asya Pasifik arasındaki uçak bileti fiyatlarının ve uçuş sürelerinin artması oldu. Uçak bileti fiyatları, pandemi öncesine göre yüzde 20 artarken bu iki kıta arası hava trafiğinin yüzde 37’si artık 8 saatten fazla zaman alıyor, bu süre pandemi öncesinden yüzde 23 daha uzun.

ForwardKeys başkan yardımcısı Oliver Poti konuyla ilgili “Savaş kaynaklı yaptırımlar, geçen yılın şubat ayından itibaren Rusya’ya ve Rusya’dan yapılan hava seyahatlerde belirleyici etmen oldu. Bu durum, hava sahasını Rusya’ya kapatmayan Türkiye ve Orta Doğu’ya fayda sağladı. Türkiye ve Orta Doğu gibi hava sahasını kapatmayan Çin’in ve Çin havayolu şirketlerinin de yakın zamanda bu durumdan fayda görmeye başlayacağını düşünüyoruz. Verilerde en ön plana çıkan durum ise business sınıfı uçuşlarındaki patlama.” dedi.