Çin’in ihracatı

hızla azaldı…

 

Necdet Buluz

 

Ulusal İstatistik Bürosu (UİB) verilerine göre, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH), temmuz-eylül aylarında, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,9 artışla 87 trilyon yuana (yaklaşık 12 trilyon dolar) ulaştı.

Üç aylık dönemdeki büyüme, önceki çeyrekte kaydedilen yüzde 0,4’lük artışın üzerine çıkarken ilk yarıda yüzde 2,5 düzeyinde olan büyüme, ilk üç çeyrekte yüzde 3’e ulaştı.

Geçen hafta yayınlanması beklenen büyüme verileri, ülkeyi yöneten Çin Komünist Partisinin 20. Ulusal Kongresi’nin sürmesi nedeniyle resmi açıklama yapılmadan ötelenmişti.

Büyüme oranı, hükümetin “yıllık yüzde 5,5 civarında” olmasını hedeflediği 2022 büyüme hedefinin hala altında seyrediyor. Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası, Çin için 2022 büyüme tahminlerini yüzde 3,2 ve 2,8’e düşürürken bu yılki büyümenin, Kovid-19 salgınının başladığı 2020 yılı hariç son 40 yıldaki en düşük büyüme oranı olması bekleniyor.

Ulusal İstatistik Bürosu verilerine göre, eylülde sanayi üretimi, perakende satışlar ve sabit sermaye yatırımları arttı.

Sanayi üretimi eylülde yıllık bazda yüzde 6,3 artarken ağustostaki yüzde 4,2’lik artışı geride bıraktı. Tüketimin ve talebin ölçüsü kabul edilen perakende satışlar ise ağustostaki yıllık yüzde 5,4’lük artışın ardından eylülde yüzde 2,5’lik artış ile beklentilerin altında kaldı.

Altyapı, taşınmazlar, makine ve donanım harcamalarını içeren sabit sermaye yatırımları ise yılın 9 ayında önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,9 artış gösterdi. Sabit sermaye yatırımları ilk 8 ayda yüzde 5,8 artmıştı.

Kentlerdeki işsizlik oranı ağustosta yüzde 5,3 iken eylülde yüzde 5,5’e yükseldi. 16-24 yaş grubundaki işsizlik oranı ağustosta yüzde 18,7 iken eylülde yüzde 17,9’a düştü. Ülkede genç işsizliği temmuzda yüzde 19,9’a çıkarak rekor düzeye ulaşmıştı.

İşsizlik rakamlarının hala yüksek olması, ekonomik toparlanmadaki kırılganlığa işaret ediyor.

Ekonomik toparlanmadaki dalgalı seyir, dış ticaret verilerine de yansıdı. Eylülde ihracat artış hızı önceki aya göre azalırken ithalat önceki aydaki düşük artış hızını korudu.

Gümrükler Genel İdaresi verilerine göre, eylülde ihracat yıllık yüzde 5,7 artışla 322,76 milyar dolara çıktı. Artış, ağustostaki yüzde 7,1’lik artışın gerisinde kaldı.

İthalat ise yüzde 0,3 artışla 238,01 milyar dolara çıkarken, ağustostaki düşük artış oranını yineledi.

Dış ticaret fazlası, eylülde 84,75 milyar dolara ulaşarak ağustostaki 79,39 milyar dolarlık fazlanın üzerinde çıktı.

Çin’de bahar aylarında başta ülkenin en büyük kenti Şanghay olmak üzere büyük nüfusu barındıran ve kritik sanayi ve iş kollarına ev sahipliği yapan şehirlerindeki Kovid-19 kısıtlamalarının ekonomi üzerindeki etkisi belirgin şekilde hissedilmişti. Birçok sahada ölçülen ekonomik performans, ilk vakaların Çin’in Vuhan kentinde görüldüğü Kovid-19 salgınının ilk aylarından bu yana en düşük seviyelere gerilemişti.

Omicron’un bulaşıcılığı yüksek alt varyantlarının yayılmasıyla sonbaharda ülkede vaka sayısı artarken, ekonomik faaliyetleri sekteye uğratan salgın tedbirlerinin son çeyrekte değişeceğine dair işaret görülmemesi, ekonomik beklentileri güveni olumsuz etkiliyor.

Çin, Kovid-19’a karşı, vakaları ortaya çıktığı yerde bastırmayı ve bulaşma zincirini kesmeyi hedefleyen “sıfır vaka” stratejisini uyguluyor. Strateji, karantina, seyahat kısıtlamaları, toplu testler, imalat, ticaret ve hizmetler sektöründeki işletmelerin faaliyetlerinin kısıtlanması gibi katı ve geniş ölçekli tedbirleri gerektiriyor. Tedbirler, hayatın olağan akışına müdahalenin yanında ekonomik maliyeti açısından da tartışmalara yol açıyor.