-GIDA FİYATLARI KASIMDA YÜZDE 4 ARTTI
-EN FAZLA TÜKETİLEN 64 GIDA MADDESİNİN FİYATI EKİMDE BİR
ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜZDE 4 ORANINDA ARTARKEN, SON BİR YILDAKİ
ARTIŞ İSE YÜZDE 167,4 OLARAK GERÇEKLEŞTİ.
-GIDADA BU YILIN İLK 11 AYLIK DÖNEMİNDEKİ FİYAT ARTIŞI İSE
119,1’E ULAŞTI.
-TÜRKİYE’NİN İÇİNDE BULUNDUĞU YÜKSEK ENFLASYON SÜRECİNE
GİRDİĞİ EYLÜL 2021’DE 100 LİRA OLAN ÜCRET 185,6 LİRAYA
ÇIKARKEN, AYNI AY 100 LİRAYA SATIN ALINAN BİR GIDA SEPETİNİN
MALİYETİ İSE BU YIL KASIMDA 309 LİRA OLDU.

Merkez Bankasının Eylül 2021’de faiz indirimine başlayarak tetiklediği bu gün
içinde bulunulan yüksek enflasyon süreci dar ve sabit gelirlileri yoksullaştırmaya
devam ediyor. Halkın günlük harcamalarının en büyük kısmını oluşturan gıda
fiyatlarındaki yükseliş kasım ayında da devam etti. Kasımda bir önceki aya göre
yüzde 4 oranında artış kaydedilen gıda fiyatlarındaki 11 aylık artış ise yüzde 119,1’i
buldu. Kamuda çalışanların ve kamu emeklilerinin ücret ve aylıklarının enflasyon
farkları da dahil yüzde 85,6 oranında arttığı, geçen yel Eylül ayından bu yana gıda
fiyatlarındaki birikimli artış ise yüzde 208,8 oldu.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Ar-Ge birimi, KAMUAR’ın, fiyatlarını
Ankara’daki marketlerden düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 64 temel
gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak hazırladığı gıda fiyatları endeksinin
Kasım 2022 sonuçları açıklandı.
Araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve
enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan, dar ve sabit gelirlilerin,ücretlilerin ve yoksulların yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun tahmin edilmesi
amaçlanıyor.
AÇLIK RİSKİ ARTIYOR
Yanlış ekonomik ve tarımsal politikaların gıda fiyatlarında yol açtığı artış,
ülkedeki açlık riskini giderek büyütüyor. Gıdaya erişimi zorlaştıran fiyat artışları
vatandaşları yetersiz ve sağlıksız beslenmeye zorluyor. Uzmanlar bu durumun,
önemli sağlık sorunlarına yol açma riski taşıdığını belirtiyor. Son bir yılda kamu
çalışanları ve kamu emeklilerinin ücret ve aylıkları enflasyon farkları da dahil yüzde
85,6 oranında arttı. Asgari ücretteki artış yüzde 94,6 oldu, işçi ve bağımsız
çalışanların emekli aylıkları ise yüzde 78,61 oranında arttı. Faiz indirimleriyle
Türkiye’nin, yıllarca sürecek bugünkü enflasyon sarmalına sürüklendiği eylül ayında
100 liraya satın alınan bir gıda sepeti için bu yıl kasım ayında 309 lira ödemek
gerekirken, kamu çalışanı ve emeklisinin Eylül 2021’deki 100 liralık geliri bu gün
185,6 lira, asgari ücretlininki 194,6 lira, işçi ve bağımsız çalışan emeklisininki ise
178,6 lira oldu.
AYLIK FİYAT ARTIŞI
Kasımda, gıda fiyatlarındaki artışta bütün harcama gruplarında yaşanan
yüksek oranlı zamlar belirleyici oldu. Bu orana en büyük katkıyı ise süt ve süt
ürünleri, sebze ve bakliyat fiyatları yaptı.

Ekmek, pirinç, un, bulgur fiyatları, kasımda bir önceki aya göre yüzde 2,7
oranında artış kaydetti. Et ve balık grubu fiyatlarında, kırmızı et fiyatlarındaki artışa
rağmen tavuk eti fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle yüzde 1,4 oranında düşüş yaşanan
kasım ayında süt ve süt ürünleri ile yumurta grubu fiyatları ise yüzde 10 oranında
yükseldi. Yağ fiyatlarında ise yüzde 2,3 oranında artış oldu.

Meyve fiyatlarının yüzde 2,5 oranında arttığı kasımda sebze fiyatlarında, bir
önceki aya göre ortalama yüzde 13,1 oranında artış yaşandı.
Bakliyat fiyatlarının yüzde 5 arttığı kasımda, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve
benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatlarında ise yüzde 0,4
oranında artış kaydedildi.
Böylece, vatandaşlar mevcut gıda tüketim alışkanlıklarına göre seçilen 64 gıda
maddesinden oluşturulan gıda sepetini satın alabilmek için kasımda, bir önceki aya
göre yüzde 4 oranında daha fazla para ödedi.
OCAK-KASIM DÖNEMİ
Türkiye’nin üç haneli enflasyonlara doğru hızla gittiği bu yılın ilk 11 aylık
döneminde gıda fiyatlarındaki artış ise üç haneli oranlara çıkarak yüzde 119,1 oldu.
Ocak-Kasım döneminde ekmek, pirinç, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde
120,6 oranında arttı, et ve balık fiyatları yüzde 57,4, süt, süt ürünleri ve yumurta
fiyatları yüzde 91,7, yağ fiyatları yüzde 38,9, meyve fiyatları yüzde 121,8, sebze
fiyatları yüzde 303,7 bakliyat fiyatları yüzde 68,6, diğer gıda maddelerinin fiyatları da
yüzde 112,4 oranında arttı.
YILLIK DEĞİŞİM
Gıda fiyatlarında yıllık olarak ise (Kasım 2021’e göre) yüzde 167,4 oranında
artış gözlendi. Diğer bir ifadeyle vatandaşlar Kasım 2021’de 100 liraya dolan bir gıda
sepeti için bu yıl aynı ay 267,4 lira ödemek zorunda kaldılar.
Bu yıl kasımda geçen yılın aynı ayına göre ekmek, un, bulgur, makarna
fiyatlarında yüzde 167,1, et-balık fiyatlarında 84,6, süt ve süt ürünleri ile yumurta
fiyatlarında yüzde 153,2 oranında artış oldu. Bir yıl öncesine göre yağ fiyatları yüzde
87,7 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 239,3, sebze fiyatları ise yüzde 434,3
oranında artış gösterdi. Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 122,5, diğer gıda fiyatları
ise yüzde 128,9 oranında zamlandı.
Tarımsal girdi maliyetleri ve tarım ürünü üretici fiyatlarındaki artışlar gıda
fiyatlarındaki yıllık artışın önümüzdeki aylarda da üç haneli oranlarda kalmaya devam
edeceğine işaret ediyor.
Araştırmanın yöntemiyle ilgili not:
https://www.birlesikkamuis.org.tr/uploads/BiRLEsiK-KAMU-is-GIDA-FiYATLARI-
ARAsTIRMASINI-YoNTEMi-HAKKINDA-NOT-60ace928ae707.docx