Rusya’dan kaçan

kaçana…

 

Nkecdet Buluz

 

Gürcistan kapısında uzun kuyruklar oluşuyor. Uçak bulamayan Ruslar karayolu ile Türkiye’ye geliyor. Özellikle Antalya Konyaaltı’daki yakınlarının yanına gitmeye çalışan Ruslar buralarda ikamet etmenin de yollarını arıyor.

Rusya’da seferberlikten kaçmak isteyen erkeklerin yoğun talebi nedeniyle uçak bileti bulmanın son derece zorlaştığı belirtildi.

TürkRus’un TourDomRu’dan aktardığı habere göre her şeye rağmen ülkeden ayrılmak isteyenler ya özel jetlerden bilet almak, ya da “otkaznoy” diye tabir edilen kullanılmamış paket turları satın almak zorunda.

Moskova Vnukovo’dan İstanbul’a jet-sharing (özel jet uçağını ortaklaşa kiralama)  ile uçmak isteyen biri 1 milyon rubleyi (17 bin dolar) gözden çıkarmak durumunda.

27 Eylül günü charter fiyatları da 500 bin rublenin üstünde seyrediyor.

Lenta portalı, daha önce yurtdışında tur paketi almış ama çeşitli sebeplerden ötürü gitmekten vazgeçmiş kimselerin biletlerine de çok sayıda talip çıktığını yazıyor.

Habere göre, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kazakistan gibi Rusya vatandaşlarından vize istemeyen ülkelere düzenlenen seferlerde uçak bileti fiyatları 10 katın üzerinde artış kaydetti.

Tel Aviv uçuşları 378 bin, Dubai uçuşları 373 bin, Astana uçuşları 134 bin rubleden başlıyor.

Öte yandan Rusya ekonomik sıkıntılarını da çözmeye çalışıyor.

ABD ve AB’nin Rus ödeme sistemi MIR’e dahil olan Türk bankalarını ambargo ile tehdit etmesinin Türkiye’nin alternatif yol bulma çalışmaları sürüyor.

Geçtiğimiz günlerde Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati, Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcı ve 3 kamu bankasının genel müdürleriyle bir toplantı yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, MIR ile ilgili alternatifleri konuşacaklarını açıklamıştı.

TürkRus’un Rus Rossiyskaya Gazeta’dan aktardığı haberde “Türkiye ve Rusya’nın ortak bir banka veya bu işleve sahip olacak başka bir finansal yapı kurabilecekleri” görüşü gündeme taşındı.

Böyle bir çalışmanın amacının Türk bankalarının ikincil Batı yaptırımlarına maruz kalma korkusu olmadan Rus ortaklarıyla çalışmaya devam etmelerini sağlamak olacağını kaydeden gazete, “Sorunun çözümü, yurt dışında ruble cinsinden uzlaştırma bankalarının oluşturulması olabilir” diye yazdı.

Haberde, Rusya’nın en büyük 10 bankasından birinin ismi açıklanmayan yetkilisinin” şu değerlendirmesi aktarıldı:

“Rus bankaları, Türkiye’de yerel finans otoritelerinin desteğiyle, münhasıran takas işlevlerini yerine getiren ve dost olmayan ülkelerin para sistemlerinden tamamen özerk olan kendi yan bankalarını oluşturabilir.

Bu tür bankalar, ruble-lira bozdurma işlemi yapacak, nakit verecek kendi ATM ağlarını oluşturabilir ve masrafları kendilerine ait olmak üzere, turistik yerlerdeki perakende satış noktalarını ruble ile işlem ağına bağlayabilir.

Yani, bu örnekte Türkiye’nin turistik yerlerinde restoranların Mir kartı ile ruble olarak işlemlerde kullanacağı POS cihazları olabilir. Diğer kartların terminalinden ayrı olarak bunu kullanabilirler. Böyle bir projenin potansiyeli var. Ama hem Türk hem de Rus mali makamlarından büyük yatırım ve destek gerektirir.”

Aynı yetkili, “Böyle bir plan sadece Türkiye’de değil, aynı zamanda ülkemizden geleneksel olarak yüksek sayıda turist alan Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Vietnam, Tayland ve diğer dost ülkelerde de uygulanabilir” dedi.

Benzer bir haber de yine Rusya’nın önde gelen gazetelerinden Kommersant’ta yayınlandı. Gazeteye Rus bankacılık uzmanı Dmitri Vişnyakov, Rusya vatandaşlarının Türkiye’de ödeme yapmaya devam edebilmesi için Mir ile Troy sistemlerinin “co-badging” yoluyla güç birliği yapabileceği fikrini ileri sürdü.

İki farklı kartlı ödeme şemasının tek bir kart üzerinde buluşması co-badging olarak adlandırılıyor. Bu özelliğe sahip kartlarda her iki ödeme sisteminin de logosu yer alıyor.

Ancak diğer uzmanlar, bu seçeneğin de ikincil yaptırımlara karşı çözüm olmadığı görüşünde. Zira Troy kartlar Amerikalı AMEX ve Discover sistemleriyle aktif işbirliği içinde. Troy’un Mir ile işbirliği yapması durumunda Amerikalı şirketlerin mevcut ortaklığa son verebileceği tahmin ediliyor.

İş Bankası ve Denizbank, ABD’li yetkilerden gelen uyarılar doğrultusunda ikincil yaptırımlara maruz kalmamak için Mir ödeme sistemine hizmet vermeyi durdurduklarını ilan etmişti. Daha sonra Kazakistan, Ermenistan ve Kırgızistan bankalarından da benzer haberler gelmişti.