Afganistan’de eğitim

çöküyor…

Necdet Buluz

 

Afganistan’da okulların yarısının binası yok; dersler açık havada yapılıyor. Afganistan’da modern eğitime ulaşmak, hayli zor bir konu. Ülkedeki eğitim sistemi, Sovyet işgaliyle birlikte başlayan çatışmalar nedeniyle hayli geride kaldı. Eğitimciler, yıllar süren iç savaş ve siyasi çekişmenin yaralarını sarmaya çalışıyor. Son 20 yılda eğitim alanında yapılan yatırımlara rağmen, ülkede binlerce binasız okul var. Başkent Kabil’de bulunan ve 3 bin öğrencisi olan bir devlet okulu binasız okullardan yalnızca biri. Bina eksikliği nedeniyle, öğrencilerin yarısı açık havada ve çadırların altında eğitim görüyor. Okul imkanları, uluslararası eğitim standartlarının çok çok gerisinde. Eski sıralar ve kullanılamaz hale gelmiş tahtalar…

Her öğretmene bir saatte ortalama 50 öğrenci düşüyor. 55 yaşındaki Samia, 19 yıldan beri bu okulda öğretmen. Samia, bir anda 30-40 öğrenciye ders anlatmak zorunda. Afganistan’da Taliban hakimiyetiyle zirve yapan yoksulluk nedeniyle, okullara daha fazla istihdam yapılamıyor. Bu yüzden her öğretmene bir saatte ortalama 50 öğrenci düşüyor. 

Ülkedeki eğitim sisteminin çökmekte olduğunu ileri süren Samia, şunları söyledi: Bu okulda her yıl 8 ile 9 bin arası öğrenci ders alıyor.

Ders metodumuz çok iyi ancak maddi olarak büyük problemlerimiz var. Halihazırda gördüğünüz gibi, okulumuzun temel eksikliklerinden biri, okul binasının yetersiz olması.

Bina yetersizliği sebebiyle derslerden istedikleri verimi alamadıklarını ifade eden Samia, şunları anlattı: Her gün 30 sınıf, açık havada çadırların altında ders yapıyor. Ancak dersler bizim istediğimiz gibi olmuyor. Eğer derslerimiz için ayrı sınıflar olursa, biz derslerde takip ettiğimiz hedeflere ulaşabiliriz. Ancak böylesi bir ortamda gerektiği gibi ders anlatamıyoruz.

 

Öğrencilerin daha iyi eğitim almasında, okul ve sınıfların kalitesinin önemli katkısı olduğunu vurgulayan Samia, “Gürültülü, seslerin birbirine karıştığı böyle bir ortamda, öğrenciler gereken dersi öğrenemiyorlar. Sakin ve gürültüsüz bir ortamda, öğrenci daha iyi konsantre olabiliyor ve öğretmen de öğrencileri ile daha rahat iletişim kurabiliyor. Yoksulluk nedeniyle açık havada ders anlatmanın birçok dezavantajı var. Bunların en önemlisi öğrencilerin gereğince derslerini öğrenememesi” diye konuştu. Ülkedeki eğitim alanında bulunan eksiklikler, sadece bina yetersizliğiyle kalmıyor. Afganistan’da eğitim ve kalkınma alanlarında faaliyet gösteren Dünya Bankası’nın verilerine göre, ilköğretimi bitiren 10 yaşındaki Afgan çocukların yüzde 90’ı basit cümleleri okuyamıyor. Bunun nedeni ise yeterli kaliteli öğretmenlerin bulunmayışı. Taliban öncesi Eşref Gani hükümeti devrilmeden once ülke genelinde 6 bin okul binası inşa edeceğini söz vermişti. Ancak Taliban’ın Ağustos 2021’da ülkeyi ele geçirmesiyle bütün kalkınma projeleri askıya alındı. Birleşmiş Milletler’in raporuna göre, Afgan erkek çocukların yüzde 67’si, kız çocuklarının ise sadece yüzde 48’i eğitim görüyor. Buna rağmen, ülke genelinde öğrenci sayısı 7 milyonu geçiyor.