Kronik hastalığı

olanlar dikkat…

 

Necdet Buluz

 

Son dönemde tüm dünyada corona virüsü vakalarında yaşanan artış endişeleri de beraberinde getirirken, uzmanlar Covid-19 geçiren kişilerde ortaya çıkan yeni etkileri açıkladı.

Bir de şu var:

Kronik hastalığı olanlar ve yaşlılar çok daha dikkatli olmak durumunda. Çünkü hastalık kronik hatalığı olanları tümden etkiliyor. Ölüm vakalarının çoğu da bu noktadan kaynaklanıyor.

 İngiltere’de corona virüsü atlatmış hastalarda yapılan araştırmalar, bu kişilerin, Covid-19 sonrası irritabl bağırsak sendromu yani IBS geliştirebildiğini ortaya koydu. İngiltere’de oldukça tanınan bir isim olan Dr. Megan Rossi, Covid gibi solunum yollarını etkilediği belirtilen bir enfeksiyonun IBS gibi kalıcı bağırsak sorunlarına yol açabildiğini belirtti. Rossi, birçok hastasının kendisine şişkinlik ve karın ağrısı gibi şikayetlerle başvurduğunu açıkladı.

Bugüne kadar yapılan araştırmalarda, Covid-19’a yakalanan kişilerin yarısında virüse dışkıda da rastlanmıştı. Ayrıca yine araştırmalar, corona virüsü hastalarının beşte birinin mide bulantısı, kusma, ishal ve iştahsızlık gibi sorunlar yaşadığını ortaya koymuştu.

Rossi, corona virüsün solunum yolu enfeksiyonu olarak bilinse de nasıl bağırsakları etkilediğini ise şu sözlerle anlattı: “Covid’e (SARS-CoV-2) neden olan virüsün vücuttaki ACE2 reseptörlerine kilitlendiği düşünüldüğünde bu o kadar da şaşırtıcı değil. Bu reseptörler akciğerlerimizde olduğu gibi bağırsakta da bulunur ve virüs bu bölgeye de direkt olarak etki eder.” dedi.

Daha önce İngiltere’de yapılan bir araştırma da bağırsak rahatsızlığı bulunan kişilerin corona virüse yakalanma oranlarının daha fazla olduğunu ortaya koymuştu.

Covid-19 salgını tüm dünyada etkisini göstermeye devam ederken coronavirüsten en fazla etkilenen 6 kronik hastalığa dikkat çeken Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci, önemli tavsiyelerde bulundu.

Covid-19 pandemisinin kronik hastalığı olanlar üzerinde doğrudan ve dolaylı birçok olumsuz etkileri var. Bu yüzden kronik ve yakın takibi gereken hastalıkların yönetimi son derece önemli. İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Murat Hakan Terekeci, pandemi sürecinde, kronik sağlık sorunları olanlara takip ve tedavi konusunda şu tavsiyelerde bulundu…

Covid-19’a yakalanan diyabetlilerin, hastalığı ağır geçirme riski diğer bireylere göre daha yüksektir. Hastanın belirtileri ağırsa, 65 yaş üzeri ise ve diyabete bağlı kalp, böbrek hastalığı varsa mutlaka bir sağlık merkezine başvurmalıdır. Covid-19 enfeksiyonu olduğunu öğrenen bir diyabetli kullandığı ilaçların uygunluğu açısından hekimiyle görüşmelidir. Tüm diyabet hastaları Covid-19 için önerilen aşıları zamanında olmalı, hatırlatma dozlarını da yaptırmalıdır.

Covid-19 ile ilgili yapılan çalışma lar incelendiğinde obezitenin hastalığın seyrinde önemli bir faktör olduğu, beden kütle indeksi arttıkça hastalık şiddetinin, yoğun bakım ünitesinde tedavi veya solunum cihazına bağlanma gibi komplikasyonların arttığı görülmüştür.

Obez hastalarda pandemi döneminde çok sıkı diyet programları önerilmemekle beraber, özellikle taze sebze ve meyvelerden oluşan, sağlıklı yağ ve proteinin de dahil olduğu dengeli diyet uygulamaları tavsiye edilmektedir. Durumun daha da kötüleşeceği öngörüsüyle sonbahardan önce ideal kiloya ulaşmak için yapılacak egzersiz ve sağlıklı beslenme programları oldukça önemlidir.

Covid-19 enfeksiyonu, kanser hastalarında özellikle ileri yaşta, kemoterapi alan, metastatik kanseri olan ve genel durumu düşkün hastalarda daha kötü seyredebilir. Hastalık hem kendisinin hem kullanılan ilaçların bağışıklık sistemini ciddi düzeyde zayıflatır.  Kanser hastaları vakaların arttığı bu dönemde çok dikkatli olmalı. Bu hastalarda ihtiyaç durumunda vitamin, mineral ve bağışıklık sistemini güçlü hale getirebilecek takviyeler muhakkak gözden geçirilmelidir. Kanser hastaları hekimlerine danışarak mutlaka aşı olmalıdır