“Savaş tetikleyici
oldu…”
Necdet Buluz
Şu bir gerçek:
Rusya-Ukrayna savaşı küresel gıda sıkıntısını da ortaya koydu. Rusya-Ukrayna savaşının tüm dünyada 40 milyon insanı daha gıda güvensizliğine sürüklediği dile getiriliyor. Bu da savaşın tetikleyici olduğunu gözler önüne seriyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Merkezi, Küresel Gıda Güvenliği Eylem Çağrısı Bakanlar Toplantısına ev sahipliği yapıyor.
Toplantıda konuşan Dünya Gıda Programı (WFP) Direktörü David Beasley, devam eden Rusya-Ukrayna savaşına da değinerek, Ukrayna limanlarındaki tahılların ihraç edilememesini ”küresel gıda güvenliğine açılmış bir savaş” olarak niteledi.
Beasley, Rusya’ya işaret ederek limanların açılmaması durumunda ”kıtlık ve zorunlu kitlesel göç” yaşanabileceği uyarısında bulundu.
BM’nin Rusya’ya “Ukrayna limanlarını açma” çağrısının ardından Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Rudenko açıklama yaptı.
The Guardian haber sitesinin Interfax haber ajansından aktardığına göre, Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında, “Rusya’nın sadece ülkeye yönelik yaptırımların gözden geçirilmesi durumunda Ukrayna’nın Karadeniz’deki limanlarını açmayı düşüneceği” kaydedildi.
Bakan Yardımcısı Rudenko özetle şöyle dedi:
“Sadece Rusya Federasyonu’na çağrıda bulunmamalısınız; aynı zamanda mevcut gıda krizine yol açan karmaşık sebepler bütününe de daha derinden bakmanız gerekiyor. Öncelikle, Rusya’ya yönelik Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) yaptırımları var. Bu yaptırımlar, buğday, gübre ve diğer ürünleri de kapsayan normal serbest ticarete müdahale ediyor.”
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de dünyadaki açlığın yeni bir rekora doğru gittiğini, ciddi derecede gıda güvensizliği ile karşı karşıya olanların sayısının son iki yılda 135 milyondan 276 milyona çıktığını söylemişti.
500 binden fazla kişinin kıtlık koşullarında yaşadığına dikkati çeken Guterres, bu rakamın 2016’dan beri yüzde 500 arttığını kaydetti:
İnsanları besleyemezsek, çatışmaları besleriz. Sayılar ürkütücü. İklim değişikliği küresel açlığı ve krizi tetikledi. Son on yılda 1,7 milyar insan iklimle ilgili felaketlerden etkilendi. COVID-19 salgını kaynaklı ekonomide yaşanan sıkıntılar gelirleri azalttı. Gıda tedarik zincirlerini bozdu. Ukrayna’daki savaş bu durumu daha da tetikledi.
Ukrayna’daki savaşın on milyonlarca insanı gıda güvensizliğine, onu takiben de yetersiz beslenmeye, kitlesel açlık ve kıtlığa ve yıllarca sürebilecek bir krize sürüklemekle tehdit ettiğini söyleyen Guterres, “Geçen yıl küresel gıda fiyatları yaklaşık üçte bir, gübre fiyatları yarıdan fazla ve petrol fiyatları neredeyse üçte iki oranında arttı” dedi.
Ukrayna ve Rusya’nın dünyanın buğday ve arpa ihtiyacının neredeyse üçte birini ve ayçiçek yağı ihtiyacının yarısını karşıladığını hatırlatan BM Genel Sekreteri, Ukrayna limanlarından tahıl ihracatının yeniden yapılabilmesi için, Rusya, Ukrayna, Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) ile yoğun temas içinde olduklarını söyledi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise Dünya Bankası’nın 2022 verilerine atıfta bulunarak Rusya-Ukrayna savaşının tüm dünyada 40 milyon insanı daha gıda güvensizliğine sürüklediğine işaret etti.
Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgali ile başlayan savaşa ilişkin açıklama yapan Ukrayna Başsavcılığı da savaşın başından bu yana Rusya ordusunun bombardımanlarında 231 çocuğun öldüğünü duyurdu.
Açıklamaya göre, saldırılarda toplam 427 çocuk yaralandı.
The Guardian’ın aktardığına göre , Rusya Savunma Bakanlığı Ukrayna’nın liman kenti Mariupol’deki Azovstal Metalurji fabrikasındaki son duruma ilişkin Telegram hesabından bir açıklama yaptı. Buna göre, 16 Mayıs’tan bu yana toplam bin 730 Ukrayna askeri Rusya’ya teslim oldu.
Son 24 saat içinde 771 askerin teslim olduğunu duyuran bakanlık bu kişilerin 80’inin yaralı olduğunu ve “yatarak tedavi ihtiyacı olanların Novoazovsk ve Donetsk’teki sağlık kuruluşlarında tedavi gördüğünü” açıkladı.
Uluslararası Kızılhaç Komitesi de bu hafta Azovstal fabrikasından ayrılan “yüzlerce savaş esiri” olduğunu söyledi.