Amerika, Tayvan’ı

bırakmıyor…

 

Necdet B.SİVASLI

Tayvan Amerika ile Çin arasında halen bölgede büyük sorun olarak değerlendiriliyor. Çin Tayvan’ın Çin’in bir parçası olarak görüyor. “Eninde sonunda Tayvan Çin’in bir parçası olarak ana kıtaya dönecek” deniliyor. Amerika ise Tayvan’ı Çin’e kaptırmamakta kararlı. Bunun savaş yol açabilecek bir girişim olarak dile getiriyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Çin’in Tayvan’ı istilası halinde ülkesinin askeri olarak duruma müdahale edeceği uyarısında bulundu. Japonya’yı da silah yönünden güçlendirerek bölgedeki gücünü sağlamlaştırıyor.

Çin ise Tayvan konusunda kararlı. ABD Başkanı Biden’in son açıklamaları karşısında Çin’den tepki gecikmedi.  

Çin Dışişleri Sözcüsü Vang: “ABD, Çin halkının (Tayvan’la ilgili) egemenliğini ve toprak bütünlüğünü koruma kararlılığını hafife almamalıdır”. dedi.

Biden, Tokyo’da Japonya Başbakan Kişida Fumio ile ikili görüşmesinin ardından düzenlenen basın toplantısında bir gazetecinin “Çin, istila ederse ABD Tayvan’ı askeri olarak korur mu?” şeklindeki sorusu üzerine, “Evet. Verdiğimiz taahhüt bu” diyerek yanıt verdi. 

Associated Press, ABD’de ilk defa yönetimin Tayvan’ın olası işgal halinde askeri olarak korunacağına dair bu şekilde bir açıklama yaptığına dikkat çekti. 

ABD Başkanı verdiği yanıtta, Ukrayna’nın Rusya tarafından işgalinden sonra Tayvan’ın korunmasının her zamankinden daha fazla gerekli olduğunu vurguladı.

Çin’in Tayvan’a karşı güç kullanma çabasının tüm bölgede taşları yerinden oynatacağı görüşünü dile getiren Biden, bunun Ukrayna’da olanlara benzer başka gelişmeleri tetikleyeceği uyarısında bulundu.

Japonya Başbakanı Kişida Fumio, ABD Başkanı Joe Biden’in ülkesinin “reformdan geçirilmiş” Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi daimi üyeliğine destek vereceğini açıkladı.

BM tarafından kabul edilmesi halinde, ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere’den sonra Japonya BM Güvenlik Konseyi’nin 6. daimi üyesi olacak.

Biden, Tokyo’da Başbakan Fumio ile ikili görüşmesinin ardından düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada, gelecek G-7 zirvesine Japonya Başbakanı’nın doğum yeri olan Hiroşima’nın ev sahipliği yapmasına destek verdiğini bildirdi.

Biden, yeni oluşturulacak Hint-Pasifik ekonomik ticaret anlaşmasının ABD’nin bölgedeki diğer ülkelerle işbirliğini artıracağını belirterek, bu anlaşmanın bölge halklarına önemli yararlar sağlayacağını savundu.

ABD’nin “müttefiki Japonya’nın savunmasına tam bağlı olduğunu” kaydeden Biden, “ABD-Japonya ittifakı Hint-Pasifik barış ve refahı için köşe taşıdır.” diye konuştu

İki ülkenin “bugün de gelecekte de zorlukları birlikte karşılayacağını” kaydeden Biden, Rusya’nın Ukrayna saldırıları karşısında Japonya’nın tutumundan dolayı teşekkürlerini bildirdi.

Bu arada Beyaz Saray’dan yapılan ayrı bir açıklamada, Hint-Pasifik ticaret anlaşmasının ABD ve Asya ülkelerinin yolsuzlukla mücadele, temiz enerji, elektronik ticaret, tedarik zincirlerinin güçlendirilmesi de içinde olmak üzere bir çok alandaki işbirliğinin artırılmasına olanak sağlayacağı vurgulandı.

Yeni anlaşmanın, eski Başkan Donald Trump’ın 2017 yılında çıktığı Trans-Pasifik Ortaklığı’nın yerine inşa edilmesi öngörülüyor.

ABD’nin Okinawa’yı Japon egemenliğine iade etmesinin 50. yılında, askeri üslerin tarihi süreci ile adadaki son durumu ülke gündeminde tartışılıyor. 

Ada halkı ABD askeri üslerinin azaltılması için gösteri yaparken, merkezi hükümetten ‘daha fazlasını’ yapması için çağrıda bulundu.  

Ülkenin güneybatısında, Doğu Çin Denizi’nde Tayvan’a yakın ada eyaleti, barındırdığı askeri üslerle ABD’nin Pasifik’te stratejik noktalarından biri.

Ada’nın, 15 Mayıs 1972’de Japon egemenliğine iade edilmesine rağmen, Okinawa’da konuşlanan ABD’ye ait askeri üslerin bölge halkına etkileri ise sürüyor.