Petrol fiyatları

İnecek mi?..

 

Necdet Buluz

 

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı üzerine bazı petrol üretici ülkeler üretimlerini kısmıştı. Bunun üzerine 100 Dolar civarında dolaşan petrol fiyatları bir anda 130-190 dolara yükselince dünya şoka girdi. Hali ile petrol fiyatları bizde de üst üste gelen zamlarla zirve yaptı.

Soruna çözüm için düğmeye basıldı.

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), küresel petrol fiyatlarını rahatlatabilmek için acil kullanım stoklarında bulunan ham petrol ve petrol ürünlerinden toplam 120 milyon varili piyasaya sunmayı kabul eden üyelerinin listesini yayınladı. Katkı sunan ülkelerin başında ABD, Japonya, Güney Kore, Almanya ve Fransa var.

ABD’nin müttefiki olan ve Rusya hariç çoğunlukla sanayileşmiş üyelerden oluşan 31 ülkenin stoklarını serbest bırakması, petrol piyasalarındaki kesintiye karşı son bir ay içinde ikinci ve IEA tarihinde de beşinci kez işbirliği içinde hareket etmeleri anlamına geliyor.

120 milyon varil, ABD’nin bugüne kadar piyasaya sunduğu en büyük miktarın yanısıra diğer ülkelerin de en yüksek petrol arzını kapsıyor. IEA, bu miktarın altı ay içinde küresel pazara sunulacağını bildirdi.

ABD Mart ayında açıkladığı kendi Stratejik Petrol Rezervi’nden 180 milyon varil arzının bir parçası olarak diğer IEA ülkelerinin sunduğu 60 milyon varile eşit oranda katkıda bulunacak. ABD, toplamda 240 milyon varil petrolü serbest bırakmış olacak.

ABD’nin 60 milyon varillik katkısının, daha önce açıkladığı toplam 180 milyon varilden nasıl ayrılacağı konusu henüz netlik kazanmadı. IEA, Reuters haber ajansının bu konudaki sorusunu henüz yanıtlamadı.

ABD’nin Mart ayı sonunda şimdiye kadarki en büyük petrol rezervini serbest bıraktığını açıklamasından bu yana küresel petrol fiyatları iki haftadır düşüşte. Brent petrol yaklaşık 10 dolar düşerek kısa bir süre için de olsa varil başına 100 doların altına indi.

Batı’nın yaptırımları sonucu dünyanın iki numaralı ham petrol ihracatçısı olan Rusya’nın petrol ve petrol ürünlerine satmasının engellenmesi, petrol fiyatlarını geçen ay son 14 yılın en yüksek seviyesine çıkarmıştı.

ABD ve IEA’nın 1 Mart’taki 60 milyon varillik arzı dahil, bu yıl sunduğu toplam petrol, IEA’in Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden önce kontrolunda bulunan yaklaşık 2,1 milyar varili neredeyse yüzde 15 azaltıyor.

İkinci en büyük katkıyı sağlayan Japonya da ülke için rekor bir miktar olan 15 milyon varili serbest bırakacağını açıkladı.

Başbakan Fumio Kishida gazetecilere, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin “affedilemez” olduğunu ve rezervlerin serbest bırakılmasının petrol fiyatlarını düşürmeye yardımcı olacağını söyledi.

Yeni Zelanda da ham petrol ve mazotu serbest bırakarak IEA’e katkıda bulunacağını bildirdi.

Yeni Zelanda Enerji ve Kaynaklar Bakanı Megan Woods, “Serbest bıraktıklarımız, İspanya’da tutulan yaklaşık 184 bin varil ham petrol ve İngiltere’de tutulan 299 bin varile yakın mazottan oluşuyor” dedi.

Katkıda bulunan diğer ülkeler arasında Güney Kore, Almanya, Fransa, İtalya ve İngiltere de yer alıyor. Türkiye de 3 bin 60 varille IEA’e destek veriyor.

Özetleyelim:

İşin ilginç yönüne bakalım:

Dünya piyasalarında petrol fiyatları yükselince bizde petrole gelen zamlar fiyatlar inince normal seviyeye gelmiyor.