Barış planı hazır…

 

Necdet Buluz

 

Rusya Devlet Başkanı Putin’in 24 Şubat’ta aldığı kararla Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından barışa yaklaşılıyor. Dünya nefesini tuttu barış ve ateşkes açıklamasına odaklandı.

Son günlerde devlet liderleri ve bakanları arka arkaya görüşme yaparken İngiliz Financial Times gazetesi, Rusya ve Ukrayna’nın savaşı bitirmek için 15 maddelik bir anlaşma planının taslağı üzerinde çalıştıklarını yazdı.

Şurası önemli:

Rusya da ateşkese hazır. Barışı istiyor. Amaçlarının Ukrayna’yı işgal etmek olmadığının da altı çiziliyor.

Planda, Kiev’in tarafsızlığını ilan etmesi ve askeri güçlerinin sınırlarını kabul etmesi durumunda Rusya’nın ateşkes ilan ederek çekileceğini aktarması dikkat çekti. Barış görüşmelerine katılanlardan alınan bilgilerle hazırlanan haberde tarafların pazartesi günü müzakere masasında bunların hepsini görüştüğünü aktardı.

Görüşmelerde Türkiye ile ilgili bilgiler de yer verilmiş.

Financial Times’a konuşan yetkililer, “Kiev’in NATO’ya katılma isteğini geri çekmesi ve ABD, İngiltere  ve Türkiye gibi müttefiklerden koruma karşılığında yabancı askeri üs ve silahlara ev sahipliği yapmamasının sözünün verilmesinin istendiğine” dikkat çekti.

Ukrayna güvenliğine karşı batı ülkelerinin garantör olmasının Moskova ile anlaşma konusunda büyük bir engel olduğu belirtilirken, son günlerde Moskova ve Kiev de görüşmelerde ilerleme sağlandığını duyurmuştu.

Fakat Financial Times’a konuşan bazı Ukraynalı yetkililer Rus lider Putin’in bu anlaşmayla ilgilenmediğini ve sadece askeri güçlerinin tekrar zaman kazanması için bu hamleyi yaptığını öne sürdü.

Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin kıdemli danışmanı Mykhailo Podolyak ise Financial Times’a konuştu. Podolyak, “Yapılacak herhangi bir anlaşmada Rusya’nın 24 Şubat’tan beri ele geçirdiği bölgeleri terk etmesini de içerecek. Bunlar arasında Azov ve Karadeniz bölgesindeki yerler ile Kiev’in doğusu ve kuzeyi de yer alıyor” dedi.

Podolyak, “Şu an etkili bir Avrupa güvenlik sistemi yok. Avrupa’da ciddi bir savaş olunca NATO hemen kenara çekildi. Biz Ukrayna güvenlik modelini önerdik. Bunda da eğer toprak bütünlüğüne karşı bir durum gelişirse, belli sayıda garantör ülke Ukrayna’nın yanında olacak” ifadesini kullandı. Yapılan açıklamada anlaşmanın sadece 24 Şubat’tan itibaren işgal edilen topraklar üzerine olduğu belirtilirken 2014’te Kırım’ın ilhak edilmesi sonrasında Ukrayna’nın doğusunu ele geçiren Moskova yanlısı gruplar ile ilgili durumun daha farklı olduğu hatırlatıldı.

Taslak planda Ukrayna silahlı kuvvetlerinin devam edeceği fakat NATO gibi bir birliğin dışında kalmayı taahhüt etmesi ve yabancı askeri üslerin ülkeye konuşlanmasına da izin verilmeyeceği yer alıyor.

Putin’in sözcüsü Dimitri Peskov da dün yaptığı açıklamada Ukrayna’nın Avusturya ve İsveç gibi tarafsız bir statüsü olabileceğini öne sürmüştü.

Öte yandan Financial Times’a konuşan iki yetkili de anlaşma metninde Rusya’nın Ukrayna’da Rusça kullanılmasının önünü açmayı planladığını aktardı. Rusya, işgale başlarken, Ukrayna’da Rusça konuşanları korumak için ve “neo-nazilerin” yarattığı “soykırımı” durdurmak için savaşın başladığı savını ortaya atmıştı.

Özetleyelim:

Eninde sonunda bir anlaşma sağlanacak ve silahlar susacak.

Ancak, bundan sonraki süreç daha önemli. Tarfalar arasında ekonomik savaş bütün hızı ile süreceğe benziyor.