Çankaya Gazetesi
Ukrayna krizi
büyüyor…
Necdet Buluz
Rusya ile Ukrayna arsında ipler iyice geriledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan bile Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde “arabuluculuk” önerisinde bulundu Putin ise, İHA ve SİHA’lar konusunda hassasiyetini iletti.
Moskova’nın Ukrayna’ya yönelik olası bir askeri harekatına karşı Amerika’nın Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’e yakın isimleri yaptırımlarla hedef almaktan Rusya’yı finans sisteminden çıkarmaya kadar bir dizi seçeneği bulunuyor.
Amerika ve müttefikleri Putin’in Ukrayna’ya asker göndermesi durumunda askeri bir karşılık vereceklerine dair kamuoyuna herhangi bir açıklama yapmış değil.
Buna karşılık misilleme tamamen mali olabilir.
Amerika Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçen hafta içinde daha önce almaktan uzak durdukları yüksek etkiye sahip mali bir karşılıktan bahsetmişti.
Başkan Joe Biden da Putin için bunu çok zor olmasını sağlamak adına Amerika’nın en kapsamlı ve anlamlı bir dizi girişim geliştirdiğini kaydetmişti.
Amerika 10 yıldan uzun bir süredir Rus kuruluş ve vatandaşlarına bir dizi yaptırımı devreye sokmuştu. Bu yaptırımlardan bir çoğu Rusya’nın 2014’te Kırım’ı işgali ve doğu Ukrayna’da ayrılıkçılara olan desteği sonrası yürürlüğe girdi. Amerika’nın yaptırımları ayrıca Rusya’nın seçimlere müdahalesi, insan hakları ihlalleri ve kötü niyetli siber aktivitelerini cezalandırmak amacıyla da yürürlüğe kondu.
2014’ten bu yana Batılı ülkeler Ukrayna’nın ordusunu kuvvetlendirmesine de yardımcı oldu. Eğer Putin Ukrayna’ya saldırmaya karar veririse karşısında eskisinden daha güçlü bir ordu bulması muhtemel.
Günümüzdeki yaptırımlar Rus varlıklarının dondurulması, Amerika şirketleriyle iş yapmalarının yasak olması ve Amerika’ya gelmenin reddedilmesi gibi unsurları içeriyor. Ancak Rusya’yı cezalandırmak adına Batılı ülkeler yıllardır daha geniş çaplı yaptırımları değerlendiriyor.
Buna nükleer seçenek olarak da değerlendirilen Belçika merkezli mali ödeme sistemi SWIFT’e Rusya’nın ulaşımının engellenmesi de var.
Avrupa Parlamentosu bu yıl Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda böyle bir adım atılması çağrısı yapmıştı.
Amerika SWIFT’e nükleer program nedeniyle İran bankalarıyla bağlantısını kesmesi konusunda başarılı şekilde baskı yapınca, İran nerdeyse petrol ihracatının yarı gelirini ve yabancı ticaretinin üçte birini kaybetti.
Uzmanlar, etkinin Rus ekonomisi içinde aynı oranda yıkıcı olacağını belirtiyor. Rusya’nın federal gelirlerinin içte birden fazlası petrol ve doğal gaz ihracatına dayanıyor ve bu da petrol dolarlarının ülkeye gelmesi için SWIFT’e ihtiyacı olduğu anlamına geliyor.
Rusya 2014’ten bu yana böyle bir ihtimal karşısında kendi finans sistemini korumaya çalışıyor.
Rusya’ya yönelik bir SWIFT kesintisi Batı ekonomilerine de dolaylı yoldan zarar verecek.
Amerika’nın eski Ukrayna büyükelçisi John Herbst SWIFT’in seçenekler arasında olduğunu ve son seçenek olacağını söyledi.
Herbst’e göre diğer ihtimaller, Putin’e yakın isimlerin ve ailelerinin mali açıdan hedef alınması, Rus bankalarına ve enerji sektörüne yönelik daha fazla yaptırım.
