Üretim düşüyor, ürün
pahalanıyor…
Necdet Buluz
Haftalardır pahalı ürün sattıkları gerekçesi ile zincir marketler denetleniyor. Market işletmecileri “Pahalı aldığımız bir ürünü daha aşağı bir fiyatla satmamız mümkün değil” açıklaması yapıyor.
Sorun nereden kaynaklanıyor?
Tarımda girdi fiyatları ve işçiliğin pahalı oluşu fiyatları fırlatıyor.
Ya da tam tersi üretim azalıyor, talep artınca da fiyatlar yükseliyor.
Sorun burada ve köklü çözüm bulunamazsa zincir marketlerin denetimi ile fiyatlar düşmez.
Eğer üretici desteklenmez, sesine kulak verilmezse bugünleri bile arar hale gelebiliriz. Sürekli ürün ithal etmekle de çözüm bulunamaz. Çiftçiliği de bitirme noktasına geliriz.
Şurası bir gerçek:
Tarımda girdi fiyatları çok yüksek. Üretici kar edemiyor. Sürekli zararda kalan üretici ürettiğinden kar elde edemeyince de işi bırakıyor. Tarımda istihdam giderek düşüyor. Verim de düşüyor. Üretim azalınca fiyat yükseliyor. İşte pahalılığın nedeni.
Gübre Üreticileri, İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği (GÜİD) Başkanı Metin Güneş, son zamanlarda gübre fiyatlarının çok konuşulmaya başlandığını belirterek, “Öyle ki aldığımız hammaddeyi artık yerine koyamıyoruz. Gübre fiyatları artmaya devam edecek” dedi. Gübre fiyatlarının artması tarım ürünlerine zam olarak yansıyor. Dolayısıyla aile bütçeleri zorlanıyor.
İşte bir gerçek. Biz bu gerçeği göremez, bu sese kulak vermezsek sonuçlarına da katlanmak durumunda kalırız.
Antalya üretim merkezlerinin başında geliyor. Aynı zamanda ihracatta da önemli bir rol oynuyor.
Geçenlerde Antalya Ticaret Borsası (ATB) ile Antalya Tarım Konseyi (ATAK) işbirliğinde düzenlenen tarım eksenli panel çevrimiçi (online) yapıldı. Bazı sorunlar masaya yatırıldı.
Panelde konuşan Akdeniz Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bülent Topcuoğlu, Avrupa Birliği’nin (AB) Yeşil Mutabakat kapsamında aşırı gübre kullanımını yüzde 20 azaltılmasını öngördüğünü belirterek, AB ülkeleri ile yoğun ticareti olan ülkemizde bu konuda acilen adım atılması gerektiğini kaydetti. Gübre kullanımının dünyada ortalama dekar başına 14 kilogram, AB ülkelerinde 15 kilogram iken ülkemizde bu oranın dekarda 9 kilogram olduğunu kaydeden Topcuoğlu, “Avrupa bizden 1.5 kat fazla gübre kullanıyor” dedi. Birim alandan daha fazla ürün almak için toprağa yapılan baskının giderek arttığını, bunun da toprakta bozulma ve verimsizleşmeye neden olduğunu söyleyen Topcuoğlu, “Toprağın kalitesini artırmalıyız. Sürdürülebilir üretim, temiz çevre ve insan sağlığı için toprağımızı sağlıklı kılmalıyız” diye konuştu.
Gübre Üreticileri, İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği (GÜİD) Başkanı Metin Güneş de, son zamanlarda gübre fiyatlarının çok konuşulmaya başlandığını belirterek, “Öyle ki aldığımız hammaddeyi artık yerine koyamıyoruz” dedi.
Doğal gaz fiyatının artması, navlun fiyatları gibi nedenlerle 2021 yılının başından itibaren gübre fiyatlarında aşırı artışla karşı karşıya kaldıklarını söyleyen Güneş, hammaddeye erişimde de zorluk yaşadıklarını dile getirdi. Pandemide tarımın önemli hale geldiğini, birçok ülkenin gübre ve tarım ürünü ihracatı konusunda kısıtlamaya gittiğini, Hindistan ve Brezilya gibi ülkelerin gübre talebinin de artmasıyla arz talep dengesinin bozulduğunu anlatan Güneş, bu nedenlerle gübrede yüzde 40 ile yüzde 150 arası fiyat artışının yaşandığını kaydetti.
Önümüzdeki dönemde gübre konusunda tedarik ve fiyatla ilgili sorunların büyüyeceğini söyleyen Güneş, Çin’deki bazı firmaların bakıma girmesi, doğal gazdaki fiyat artışı nedeniyle bazı firmaların üretime ara vermesi gibi nedenlerle gübrede fiyat artışı öngördüklerini, tedarikte de sıkıntısı yaşanabileceği söyledi.
2016’de Türkiye’de 6.7 milyon ton gübre kullanılırken, 2018’de 5.6 milyon ton, 2019’da 6 milyon ton, 2020 yılında 7.1 milyon ton gübre kullanıldığını belirten Metin Güneş, bu yılki kullanımı öngöremediklerini kaydetti.
Güneş, “Çiftçinin doğru gübreyi doğru miktarda uygulaması için elimizden gelen fedakârlığı yapmalıyız. Hem bakanlık desteği artırmalı hem de özel sektör elinden gelen desteği vermeli. Bitkisel üretimin en önemli girdisi gübre. Gübre yoksa verim istediğimiz seviyede olamaz” diye konuştu.