Çankaya Gazetesi
“Biden, Afganistan’da
yara aldı…”
Necdet Buluz
Bölge uzmanları ve siyasi analistlerin ortak görüşü:
“ABD Başkanı Biden, Afganistan’da yara aldı.”
ABD siyasetini yakından izleyenler, ABD’nin Afganistan’dan çekilme sürecinde yaşanan karmaşanın ve 13 ABD askerinin hayatını kaybetmesinin Başkan Joe Biden’a ciddi siyasi zarar verdiği konusunda görüş birliği içinde. Dış siyaset konusunda soğukkanlı, ne yaptığını bilen ve yetkin bir imaj çizen Biden yönetiminin son iki haftadır medyaya yansıyan üzücü görüntülere açıklık getirmekte zorlandığı gözleniyor.
Uzmanlar arasında, Amerikalılar’ın, kamuoyunun büyük çoğunluğunun uzun zaman önce karşı çıkmaya başladığı bir savaşın karmaşık bir şekilde sona erdirilmiş olmasına daha ne kadar yoğunlaşacağı konusunda anlaşmazlık yaşanıyor.
Kimileri, Afganistan’dan çekilme sürecinin yankılarının 2022’de yapılacak ABD Kongre ara seçimlerine kadar devam edeceğini, Demokrat Parti’nin bu seçimlerde hem Temsilciler Meclisi hem de Senato’daki üstünlüğünü sürdürmede zorlanacağını savunuyor. Bazıları da seçmenlerin 2022’de sandık başına gittiklerinde ABD’nin Afganistan’dan kayıplar vererek çekilmesini çoktan unutmuş olacaklarını kaydediyor.
Kabil’deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı’nda IŞİD tarafından düzenlenen saldırıda 13 ABD askerinin hayatını kaybetmesinden sonra veri inceleme şirketi Morning Consult tarafından yapılan anket, Biden’ın görev onay oranının ilk kez düşerek eksiye geçtiğini, katılımcıların yüzde 49’unun Biden’ı desteklemediğini ortaya koydu. Ankete göre Biden’ın icraatlarını destekleyenlerin oranıysa yüzde 48 olarak kayda geçti.
Muhafazakar haber sitesi Washington Examiner’da Pazartesi günü bir makale kaleme alan Anderson, “Biden’ın tartışmalı konulardan uzak durma stratejisi, başkanlık kampanyası sırasında işe yaradı. Ancak bugün yönetim, Afganistan trajedisini sanki sadece muhabirler ve Twitter silahşörleri için bir meseleymiş gibi yansıtmaya kararlı” ifadelerini kullandı.
Anderson, buna ilave olarak, “Afganistan’a önemsizmiş gibi muamelede bulunmak onu önemsiz yapmıyor. Dahası, devam etmekte olan trajedi, Biden yönetiminin liyakat iddialarını ve Amerika’nın müttefikleriyle olan ilişkilerini yeniden inşa etmek için verdiği taahhütleri erozyona uğratıyor. İnsanlar bunu görüyor. Başkanlık görev onayının son derece sabit olduğu bu kutuplaşma döneminde Biden’ın puanındaki keskin düşüş dikkat çekiyor” dedi.
Demokrat Partili anket şirketi yöneticisi John Zogby, Amerika’nın Sesi’ne, Biden’ın Afganistan’dan çekilme konusundaki pozisyonunu düzeltmek için bir an önce harekete geçmesi gerektiğini söyledi.
Zogby, “Uzun vadede ortama en egemen konu haline gelmesine fırsat vermeden bir an önce Biden Afganistan meselesinde kontrolu derhal eline alması gerekiyor” dedi.
Biden’ın Afganistan’dan daha fazla Amerikalı’yı ve ABD müttefiki Afgan’ı çıkardığının görülmesi gerektiğinin altını çizen Zogby, tartışmalı bir mesele de olsa ABD’ye giriş yapan Afgan mültecilerin sayılarının arttırılmasına izin verilmesinin de gündemde olması gerektiğini düşünüyor.
Afganistan’dan çekilmenin Biden için uzun vadede ciddi bir sorun olacağı görüşüne katılmayan uzmanlar da var.
Duke Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Bruce Jentleson, Afganistan’dan çekilme sürecinin “Biden’ın liderliği ve liyakati hakkında haklı ya da haksız istismara açık soruları gündeme getirebileceğini” kaydediyor.
Biden ve Demokrat Partili destekçilerinin iç siyasetle ilgili meselelerle çok yakından ilgilenmesi gerektiğinin altını çizen Profesör Jentleson, “Dış siyasetten vazgeçmeyecekler. Bu Biden’ın doğasında olan bir şey değil. Ancak ‘Memleketimiz için gerçekten büyük önem taşıyan istihdam, Covid, seçme hakları gibi dış siyasetin önüne geçen alanlarda Demokrat Partili bir başkan, Demokrat Partililer’den oluşan Kongre’yle uyumlu bir şekilde çalışarak büyük işler başardı’ demeleri gerekiyor” diyor.
Fordham Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Monika McDermott, ABD’nin Afganistan’dan çekilme süreci her ne kadar dramatik ve kaygı uyandırıcı olsa da Cumhuriyetçiler’in bu durumu, seçimlerin yapılmadığı bir yılda iktidarda olmayan bir parti olarak kullanacaklarını söylüyor.
Profesör McDermott, “Cumhuriyetçiler, ‘Gözümüzü Demokratlar’ın ve Başkan Biden’ın üzerinden çekmemeliyiz, bunu Demokrat Parti’nin egemenliğindeki bir Kongre ile yapamayız’ diyebilir” şeklinde konuşuyor.
Uzman, buna ilave olarak, “Cumhuriyetçiler’in bu tavrı takınacaklarını düşünüyorum çünkü aynı partinin hükümetin tüm kollarına egemen olduğu ve seçimlerin yapılmayacağı bir yılda yapacağınız, budur. Cumhuriyetçiler, Demokratlar’ın Washington’daki iktidarını zayıflatmanın ülkenin çıkarı için en iyisi olacağını savunacak. Seçim olmayan dönemlerde bu taktik işe yarar ve başkanın partisi zarar görür” diyor.
Kimi uzmanlarsa Amerikalılar’ın Kongre ara seçimleri zamanına kadarki 14 ay içinde sürekli Afganistan meselesini düşünecekleri görüşüne şüpheyle bakıyor. Bunun nedeni, son yollarda ABD siyasetinde bazı konuların saman alevi gibi parlayarak gündemi işgal edip sonra birden unutulması.
