Bu iş burada
bitmez…
Necdet Buluz
Afganistan’da işler çığırından çıkıyor. Bugün yaşananlara baktığımızda “Bu iş burada bitmez” demek zorunda kalıyoruz. Çünkü gelişmeler çok daha kanlı ve kötü günlerin yaşanabileceğini ve bundan en fazla etkilenen ülkenin de Türkiye olabileceğini ortaya koyuyor.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Afganistan’daki durumun kontrolden çıktığını belirterek, Taliban’a saldırılarına son vermesi ve müzakerelere dönmesi için çağrıda bulunması ülkedeki durumu çok açık biçimde gözler önüne seriyor.
ABD güçlerinin Mayıs ayında çekilmeye başladığı Afganistan’da ilerleyişini hızlı bir şekilde sürdüren Taliban son 8 günde 18 vilayetin merkezinde kontrol sağlarken, Taliban’ın Afganistan’daki ilerleyişi nedeniyle endişelenen ülkeler, Afganistan’da bulunan vatandaşları, askerleri ve diplomatik misyonlarını tahliye etmeye başlamıştı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, New York’taki BM Genel Merkezi’nde Afganistan’ın büyük ölçüde kontrolden çıktığını söyleyerek, Taliban’ı saldırıları derhal durdurmaya ve “iyi niyetle” müzakere etmeye çağırdı.
Tüm bu çağrılara Taliban’ın kulaklarını kapattığını da söylemeliyiz. Çok daha kanlı ve sıkıntılı günler kapıya dayandı.
Guterres yaptığı açıklamada, Taliban’ın kontrolleri altındaki alanlarda, özellikle kadınları ve gazetecileri hedef alan ciddi kısıtlamaların belirtilerinden oldukça rahatsız olduğunu belirterek, “Afganistan’daki kadınların zor kazanılmış haklarının ellerinden alındığını görmek özellikle dehşet verici ve yürek parçalayıcı” dedi.
Guterres, Taliban ve Afgan güvenlik güçleri arasındaki mücadelenin şehirlerde “büyük zarara yol açtığını” belirterek, en az 241 bin kişinin evlerinden kaçmak zorunda kaldığını, hastanelerin dolup taştığını, gıda ve tıbbi malzemelerin azaldığını söyledi.
Guterres yaptığı açıklamada, “tüm tarafları, çatışmanın ağır bedeline ve siviller üzerindeki yıkıcı etkisine dikkat etmeye çağırıyorum” diyerek, artık saldırıyı durdurmanın zamanı geldiğini ve müzakerelere başlamanın gerektiğini söyledi.
Guterres, BM’nin bir barış anlaşmasına katkıda bulunmaya ve tüm Afganların haklarını kazanmaya kararlı olduğunu belirterek, “Yardımın son derece önemli olduğu bir anda ihtiyacı olanlara yardım ulaştırmayı çok istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Afganistan’da ilerleyişini sürdüren Taliban, ele geçirdiği kentlerde halka işkence uygulamaya başladı. Bu uygulama çok büyük göç dalgalarını da hiç kuşkusuz ortaya çıkaracaktır.
Daha önce de küçük kızlara tecavüz ettikleri ortaya çıkan Taliban militanları, hırsızlıkla suçlanan kişileri katrana bulayıp, sokaklarda dolaştırıyor. Perşembe günü Taliban’ın Herat’ı ele geçirmesinin ardından internette paylaşılan görüntülere göre, katranla kaplanan ve tamamen simsiyah olan kişiler, sokaklarda yerlerde sürükleniyor.
Ortaya çıkan görüntüler uluslararası kamuoyunda tepkilere neden olurken, Birleşmiş Milletler, komşu ülkelere ‘kapılarınızı açın’ çağrısı yaptı.
Taliban bugüne kadar 18 vilayetin kontrolünü ele geçirdi. Başkent Kabil’e ilerleyişleri sürüyor. He geçen gün de daha güçleniyor. Ülke şu anda adeta yangın yerine döndü.
İngiltere ve ABD’nin ardından birçok Avrupa ülkesi, Kabil’deki Büyükelçiliklerin boşaltıldığını belirtirken, personellerini ülkeye geri döndürmek için harekete geçti.
Özetleyelim:
Gelecekte bunlar sınırımıza yığılacak. İç ve dış baskı göreceğiz ve “İnsanlık adına” diyerek sınırımıza dayananlara kapıları açmak durumunda kalacağız. İşte o zaman “Türkiye yol geçen hanı olmayacak” açıklamalarının da hiçbir önemi kalmayabilir.