DÜNYA SANAT GÜNÜ

YAHYA AKSOY

“Fikirler ve devrimler sanatla yayılır.”Atatürk
UNESCO Leonardo da Vinci’nin doğum günü 15 Nisan’ı ‘Dünya Sanat Günü’ olarak kutluyor. Sanat
dokunduğu her yere hayat, bize zorluklara karşı direnme gücü veriyor. Perdeler yine açılacak, salonlar
dolacak.
“İlim ve sanat takdir edilmediği yerden göç eder.”İbn-i Sina(980-1037)
Kültür,” Toplumsal yaşam süreci içinde yaratılan ve bir topluma niteliklerini veren maddi ve
manevi değerler bütünü” olarak tanımlanmakta.
Sanat, ” Bir duygunun, bir düşüncenin,bir tasarının, bir olayın yada güzelliğin beceri ve düş
gücüyle anlatımına dayanan yaratıcı insan etkinliği ” olarak ifade edilmekte.
T.C. ANAYASASI ,Devletin Temel Amaç ve Görevleri:
Madde 5-Devletin temel amaç ve görevleri, Türk Milletinin bağımsızlığını ve bütünlüğünü,ülkenin
bölünmezliğini,Cumhuriyet ve demokrasiyi korumak , kişilerin ve toplumun refah, huzur,
mutluluğunu sağlamak,kişinin temel hak ve hürriyetlerini,sosyal hukuk devleti ve adalet
ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri
kaldırmaya,insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya
çalışmaktır.
Madde 25- Herkes düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir.
Madde 27- Herkes bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme,açıklama, yayma ve bu
alanlarda her türlü araştırma hakkına sahiptir.
Düşünce,tasarım,beceri, düş gücü özgürce etkinliğini gösterdikçe, sanat ve sanat ürünü özgün
olmaya devem eder.Sanatçı her türlü baskı, tehdit, yönlendirme,korku ve baskıdan uzak
oldukça üretilen eser zirveye tırmanır. Bu durum esere yansır ve özgün eser olarak sanat
tarihinde yerini alır.
İnsanın, toplumsal varlık olarak , toplumla birlikte kendini yeniden üretme ve varlığının bilincine
varma sürecinde, zihinsel olarak ürettiklerinin bütünü olan kültür, işlevselliği açıdan maddi ve
manevi kültür olarak değerlendirilmektedir.
Kültürde ağırlık sanatta olup, sanatı içermeyen bir kültür düşünülemez.Kültürel kalkınma
olmadan ekonomik kalkınma olamaz,kalkınmanın temeli, kültürel kalkınmadır.
Demokrasilerde sanatçı- sanat eseri-toplum-iktidar ilişkilerinde, sanatçının birey olarak ifade
özgürlüğünün, yaratma eyleminin, kitleyle buluşma olanağının önü açılmalıdır.
Yüzlerce tanımı yapılan kültürün, anlatılması için sözcükler, yazılar,kitaplar yetersiz kalmaktadır.
Ucu açık , sonsuz, insanlıkla özdeş, tarihsel derinlikleri ve genişliği olan uygarlıklar simgesi
kültür ve sanat , insanlık tarihinin temel taşıdır. Atatürk’ün ” muasır medeniyet seviyesinin üstüne
çıkmak için, ” zaman ölçüsü , geçmiş asırların gevşetici zihniyetine göre değil, asrımızın sürat ve hareket
mefhumuna göre düşünülmelidir” diyerek, dünya ulusları ve ulusumuz için izlediği tutum ve
uygulamaları , tüm dünyada barış, güven , özgürlük ,adalet, huzur ve hoşgörü alanlarında evrensel
bir lider olarak ilham kaynağı olmuştur.
Her insan kendi kültürünün ürünüdür. Bu niteliklerle insanlık içinde yerini alır. Kültürün ana
kaynağı olan sanat, bireyin ve toplumun kimliği, kişiliği, benliği ve değerler bütünü oluşturan
temel unsur olarak, demokraside öne çıkmakta , öncelik kazanmakta ve devlet- sanat ilişkisi
önem kazanmaktadır.
Sanat, genel niteliği ve öz anlamıyla duyguların yansıtılmasıdır. Tarihçi Enver Ziya Karal’ın ifade ettiği
gibi:”İnsanın siyasal duygu ve düşüncelerinin yapıtı devlet, uygar duyguların yapıtı ise sanattır.Bu

nedenle sanat,insanlık tarihi kadar eski ve köklüdür. Sanat ve özgürlük birbirine paralel yürüyen iki
kavramdır. Özgürlük”Hürriyet ve istiklâl benim karakterimdir” diyen Atatürk’ün temel karakteridir.Hümanist
niteliği, onu yüce sanatçı yapmakta ve evrenselleştirmektedir.”
Kültür temeli üzerinde yükselen Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk’ün dediği gibi:”Milletimizi,gerçek
özellikleriyle uygar ve ileri olmaya” taşıyarak çağdaş uygarlık üzerine çıkaracak bilim,kültür,tarih, sanat,
sanayi,eğitim, spor gibi hayatın bütün alanlarda sonsuza dek yücelerek ilerleyecektir.
“Güzel sanatlar, insan topluluklarının yüksek niteliğini belirlemekte çok büyük önem taşır.Bu yüksek
değer,yüksek incelik,beceri,ince yetenek, ve işte bunların hepsini yapabilmek,sanatkârlığın birleşmiş
ifadesidir.”
Türk sanatının ancak Türk kültürü ile gelişeceğine ve kültür izi bırakmayan milletlerin en nihayet yalnız
adlarının kalacağına inanan Atatürk, “Güzel sanatların her dalı için,kamutay’ın göstereceği ilgi ve
emek,milletin insanca ve uygar yaşamı ve çalışkanlık veriminin artması için çok etkilidir,”demiştir.
Toplum ile sanat arasında bulunan çok yakın ilişki, toplumun kimliğini
kişiliğini,benliğini,umudunu, yaşam felsefesini ve tarihini oluşturur.

YAHYA AKSOY