Koranavirüs konusunda

kafalar karışık…

Necdet Buluz

Dünyayı kasıp kavuran koronavirüs-19’un nasıl çıktığı ve nelerden bulaştığı konusu en çok merak edilen konuların başında geliyor.

Çin’e giderek corona virüsü salgınının başladığı bölgede incelemelerde bulunan Dünya Sağlık Örgütü yetkilileri birçok soru ile araştırmayı tamamladı. Uzmanlar dört senaryo üzerinde durduklarını açıkladığı söyleniyor.

Dünya çapında 107 milyondan fazla insana bulaşan ve 2.3 milyondan fazla insanın ölümüne sebep olan corona virüsü salgınının kökenini bulmak için Çin’e giden Dünya Sağlık Örgütü uzmanları birçok soru ile incelemeleri tamamladı.

DSÖ’nün Çin’de geçirdiği dört hafta sonunda corona virüsünün çıkış noktası ile ilgili net bir bulgu bulamadıkları söyleniyor. DSÖ yetkililerdi de bu konuda net bir açıklama yapmadı.

Ancak, Bilim ekibinin dört farklı senaryo üzerinde durduğu açıklandı.

Wuhan’da giden bilim insanları virüsün çıkış noktası ile ilgili esas teoriyi değiştirmedi. Bilim insanları yarasaların virüsü taşıdığını ve diğer hayvanlara bulaştırarak en sonunda insanlara bulaştırdığını tahmin ediyor. Yarasanın insanları doğrudan enfekte edebileceğini söyleyen DSÖ uzmanları ve Çinli meslektaşları yarasanın yanı sıra başka bir hayvanın da senaryo dahilinde olabileceğini açıkladı.

Wuhan’daki Huanan Balık Hali, salgının ilk vakalarının görüldüğü bölge olarak dikkat çekiyor. Bilim insanları deniz ürünlerinin yanı sıra av hayvanlarının ve canlı hayvanların da satıldığı pazarda tavşan, fare gibi hayvanların da bulunduğunu ve hastalığın bunlardan yayılabileceğine dair tahminlerde bulunuyor.

Öte yandan virüsün pazar yerine hasta bir kişi tarafından gelmiş olabileceği de senaryolar arasında. Çin’deki sağlık görevlileri ise pazarda sadece yüzeylerde corona virüsü tespit edildiğini açıklayarak hayvanlardan gelmediğine işaret etti.

Gelelim corona virüsü salgını ile ilgili tartışmaya en açık iddiaya:

Salgının başladığı günlerde corona virüsünün Wuhan Viroloji Enstitüsü’nden sızdığına dair iddialar ortaya atılıyordu. Özellikle dönemin ABD Başkanı Donald Trump ve yönetimi bu iddiayı sık sık uluslararası kamuoyunun gündemine getirse de bilim insanları bunun gerçeği yansıtmadığını söyemişlerdi.

DSÖ uzmanları bu tür sızıntıların çok nadir görüldüğünü açıklayarak bu senaryonun düşük bir ihtimali olduğunu duyurdu. DSÖ ekibinin başındaki isimlerden Peter Ben Embarek, “Bütün güvenlik protokollerini inceledik ve ekibimiz bu tür bir sızıntının olmadığını açıkladı” demişti.

Özellikle Çinli yetkililerin sık sık gündeme getirdiği bu iddiaya göre corona virüsü donmuş gıdalar aracılığıyla Çin’e başka bir ülkeden giriş yaptı. Uluslararası kamuoyu tarafından Çinlilerin kendilerini haklı gösterme çabası olarak yorumlanan bu gelişme ile ilgili DSÖ’den bir açıklama geldi.

DSÖ ekibinde yer alan Marion Koopmans, “Soğuk zincir aracılığıyla gelmediğini tahmin ediyoruz. Böyle olmuş olamaz” dedi.

Özetleyelim:

Tüm bu gelişmeleri alt alta koyduğumuzda koronavirüs konusunda kafaların karışık olduğunu görüyoruz.

Bazı uzmanların konu ile ilgili ortak görüşünü de yansıtalım:

“Eğer, koronavirüsün nereden, hangi hayvandan ne şekilde bulaştığı tespit edilebilirse mücadele de o kadar başarılı olur. “

Bir de şu var:

Çin, baştan bu yana koronavirüsün Çin’e de başka bir ülkeden geldiğini, ana kaynağın Çin olmadığı iddiasını yineliyor.

Çinli yetkililer koronavirüs ile mücadelede başarılı olduklarını, kurallara ve yasaklara uymada dünyaya örnek olduklarını yansıtıp, ürettikleri aşı ile de bu konuda bir başka başarıya imza attıklarını söylüyor.

Son bir not:

İngiltere genetik izleme programı Genomics UK Direktörü Profesör Sharon Peacock, BBC’ye yaptığı açıklamada, bu mutasyonun 50’den fazla ülkede tespit edildiğini ve “Büyük olasılıkla dünyayı kasıp kavuracağını” söyledi. Bilim insanlarının ancak virüsün öldürücülüğünün ortadan kalkmasıyla endişelenmeyi bırakabileceğini kaydeden Peacock, “Ama geleceğe baktığımızda endişelenmeye devam edeceğimizi düşünüyorum. Bence 10 yıl sonra hala endişe ediyor olacağız.” dedi.

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.necdet.buluz