Virüste panik

yaşanıyor…

Necdet Buluz

Covid-19 virüsünün mutasyona uğrayarak İngiltere’de yayılmaya başlaması bilim dünyasını şaşkına çevirdi. İngiltere’de DSÖ araştırmalara hız verdi. Ülkeden birçok yere uçak seferleri iptal edildi. Sıkıntı ise giderek büyüyor.

2019 yılının son günlerinde Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan corona virüsüne karşı birçok aşı ve ilaç geliştirilirken hafta sonu dünya çapında yeni bir panik yaşanmaya başladı.

Bilim insanları başta Birleşik Krallık olmak üzere birçok ülkede tespit edilen ve mutasyona uğramış corona virüsü ile karşı karşıya kaldı. Bilim dünyası henüz mutasyona uğramış corona virüsünün etkilerini ve gücünü tespit edemezken konu ile ilgili olarak arka arkaya açıklamalar geliyor.

İngiliz The Guardian’a konuşan yetkililer ve bilim insanları, “Virüsler her zaman mutasyona uğrar. Bunlar çoğu zaman ölür ve bazen de virüsün davranışlarını değiştirmeden ya da etkisini artırmadan yayılmaya devam eder. Fakat çoğunlukla dramatik bir değişimi tetiklemezler” açıklamasını yaptı.

İngiliz hükümetine danışmanlık yapan bilim insanı Chris Whitty, yaptığı açıklamada, “Yaptığımız incelemeler ve verilerle bir model yaratma çabamız sonucunda bu virüsün güneydoğuda yaygın görüldüğünü tespit ettik. NERVTAG isimli danışma kurulu virüsün daha hızlı yayıldığını düşünüyor. Bu sebeple Dünya Sağlık Örgütü’ne haber verdik ve verileri analiz etmeye devam ediyoruz” dedi.

Burada Whitty’nin analizden kastettiği ise yeni virüs üzerinde laboratuvarda incelemeler yapması, antikora nasıl tepki verdiği ve Covid-19 aşısına karşı göstereceği etkiler. Öte yandan İngiliz Sağlık Bakanlığı yetkilileri ve sağlık çalışanları ülke genelindeki pozitif vakalardan örnek alarak hastalığın nasıl yayıldığını izleyecek. Bunun da en az 2 hafta sürmesi bekleniyor.

Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı’nın Genel Direktör Yardımcısı olan ve aynı zamanda Cambridge’deki Avrupa Biyoenformatik Enstitüsü’nün de eş başkanı olan Ewan Birney, “Eğer yeni virüsün salgın üzerinde büyük bir etkisi olsaydı bunu şimdiden görmüş olurduk. Ya hastanedeki vaka sayıları bir anda fırlardı ya da bir anda düşerdir. İkisi de olmadı dolayısıyla biz de şunu rahatlıkla söyleyebiliriz yeni virüsün vaka sayısına etkisi düşük oldu.

Birney, “Geliştirilen corona virüsü aşıları birçok virüsün türü ve alternatifiyle test edildi. Dolayısıyla aşının yeni virüse karşı yine işe yarayacağına inanmak için her sebep mevcut. Elbette bunun yeniden test edilmesi gerekiyor.

İngiltere’nin güneydoğusunda ortaya çıkan ve daha sonra Hollanda, Danimarka ve Avustralya’da da tespit edilen B.1.1.7 isimli mutasyona uğramış corona virüsü ile ilgili olarak Dünya Sağlık Örgütü’nün de incelemelerini sürdürdüğü açıklandı.

Wellcome Sanger Enstitüsü’ndeki Covid Genom İnisiyatifi’nin Direktörü Jeffrey Barrett, “23 harflik virüsün genetik kodu değişti ve bunlardan 17’si virüsün davranışını etkileyebilir” dedi.

Özetleyelim:

Bilim insanları daha önce yaptıkları açıklamalarda virüsün mutasyona uğrayabileceğini, tedbirlerin daha da sıkılaştırılması gerektiğini söylemişlerdi. Bazıları ise “Pandemi kolay kolay geçmeyecek, sabırlı olmamız gerekiyor” uyarılarında da bulunmuşlardı.

İngiltere’de hızla yayılan virüs nedeni ile Türkiye ile İngiltere arasındaki uçak seferleri de askıya alındı.

Önemli bir noktaya da değinelim:

Sağlık Bakanı Koca, covid-19 vakalarında azalma olduğuna dikkat çekti. Ancak, İngiltere’de olduğu gibi virüsün bizde de mutasyona uğrayabileceği ihtimalinin var olduğu da söyleniyor. Bu nedenle tedbirlerin üst seviyelere taşınması gerektiği de vurgulanıyor. Gevşemeyelim, daha duyarlı ve dikkatli hareket edelim.

Konu ile ilgili son gelişmeler de şöyle:

İngiltere’de Covid-19’un mutasyona uğramış şekli olarak saptanan ve Virus-Variante VUI 2020/12/01 olarak tanımlanan yeni virüs nedeniyle Almanya ve Avrupa Birliği, İngiltere ile tüm karşılıklı uçuşları durdurdu.

Almanya Başbakanı Merkel, tüm AB üyesi ülkeler liderleriyle acil telefon görüşmeleri yaptı. Almanya ile İngiltere arasındaki uçuşlar, durdu. Alman Ulaştırma Bakanı, bir bildiri yayınlayarak, “Mutasyona uğramış Covid-19 virüsünün Almanya’ya ulaşmasına engellemek için bu uçuş yasağı gerekliydi” açıklamasını yaptı.

Yeni virüsün yüzde 70 daha hızlı yayıldığı ve aşıya karşı nasıl direnç gösterdiği bilinmiyor. Aynı şekilde ölüm vakalarını artırıp artırmayacağı da henüz net değil. Başbakan Merkel, konuyla ilgili olarak Fransa Cumhurbaşkanı Macron ile konuştu ve tüm AB için benzer uygulamayı istedi. Fransa’nın yanı sıra Hollanda, Belçika, Avusturya ve İtalya, Pazar gecesi itibariyle uçuş yasağı kararı aldı.

Almanya ve şu an tam net olmasa da tüm AB için alınan kararlar şöyle:

– Pazar gece yarısından itibaren 6 Ocak’a kadar İngiltere ile tüm karşılıklı uçuşlar durduruldu.

– İngiltere’de kalan Almanlar, sadece Alman Hava Yolları’na ait uçaklarla gelecek. İngiltere’den gelen uçaklar bir daha geri dönmeyecek. Bu nedenle, British Airways kullanılmayacak.

– Dönüş yolcularını taşıyan uçak personeline, iki ülkede kalan vatandaşları karşılıklı götürdükleri süre içinde yasak olmayacak ancak bu kişiler yeniden uçuş yapamayacak.

– Sadece posta, havayolu ile yük taşımacılığı ve boş uçuşlar serbest olacak.

– Sağlık personeli ve kamu sağlığını ilgilendiren zorunlu hallerde, sağlıkçılar uçuş yapabilecek.

Almanya bu kararı, AB’nin 1008/2008 sayılı düzenlemesinin 21. maddesi gereğince aldı. Bu madde, üye devletlere “Öngörülemez ve kaçınılamaz acil durumlardan kaynaklanan acil konularda, diğer üye devletlere kısıtlama getirebilir, trafik ve karşılıklı gidiş geliş durdurulabilir“ hükmüne dayandırıldı.

AB devlet başkanları şu anda İngiltere ile bağlantılı diğer yerlerde de tam izolasyonu tartışmaya başladı. İsviçre’de mutasyonlu corona virüsünün görüldüğü ülkelere kapılarını kapattı.

İsviçre Sağlık Bakanlığı, “Henüz yeni virüsü ve tehlikelerini bilmiyoruz. Aşıya karşı reaksiyonunu ve aşının buna karşı etkisini bilmiyoruz. Elimizde çok az veri var” açıklamasını yaptı.

Hollanda ise, İngiltere’deki mutasyon değiştirmiş virüs, Aralık ayı başında Hollanda’da da bir vakada görüldü. Almanya ile İsviçre’de bu yeni tip virüsle ilgili henüz bir bulguya rastlanmadığı açıklandı.

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.com/necdet.buluz