İşçi avukat sorunu büyüyor: İşçi Avukatlar Kayıt dışı çalışma, yoksulluk, güvencesizlikle karşı karşıya

İşçi avukatların güncel problemlerinin geldiği nokta, AHG-A tarafından yapılan anketle ortaya çıktı. İşçi avukatların pek çok sorununun ulaştığı boyutların çarpıcı bir şekilde ortaya çıktığı anket sonuçlarına göre; işçi avukatların yüzde 60’ı yoksulluk sınırının yarısını bile kazanamazken, yaklaşık yüzde 30’u ise, gecikmeli veya eksik ücret alıyor.

Ankara- Avukat Hakları Grubu – Ankara tarafından yapılan anket çalışması, işçi avukatların çalışma ve yaşam şartlarını ortaya koydu. Yapılan anket sonuçlarına göre işçi avukatalar, kayıt dışı çalışma, yoksulluk, SGK primlerinin gerçek ücret üzerinden yatırılmaması, mesleki olarak kendini geliştirememe, telif ücreti alamama gibi pek çok sorunla karşı karşıya. Ayrıca, patron avukatın imzasını taklit etme, iş dışı saatlerde rahatsız edilme, şahsî işlerden kazandıklarının tamamını veya bir kısmını patron avukata verme gibi baskılara da maruz bırakılıyor.

Sorunlar bitmiyor: Kayıt dışılık, yoksulluk sınırının yarısı bile olmayan maaşlar…

Anket sonuçları çok çarpıcı sonuçları da ortaya koydu. 858 kişi tarafından cevaplanan soruya verilen yanıtlara göre her 100 işçi avukattan 7’si kayıt dışı çalıştığını ifade etti. Soruya cevap verenlerin yüzde 27’si ise, avukat olarak herhangi bir hukuk bürosunda çalışmadığını ifade etti. Çalışanlar tarafından cevaplanan ve 819 kişinin yanıt verdiği bir başka soruyla ise, işçi avukatların ekonomik olarak yaşadıkları zorluklar ortaya çıktı. Verilen cevaplara göre, 371 katılımcı 3.000 liranın altında aylık kazanç sağlarken, 128 kişinin ise düzenli bir geliri bulunmuyor. Bu verilere göre, katılımcıların yüzde 60’ı TÜRK-İŞ tarafından açıklanan ve 7.973 TL olan yoksulluk sınırının yarısını bile kazanamıyor.

Bir diğer soruya katılım sağlayan 762 kişi’nin yüzde 71’i, aylık ücretinin Patron Avukat tarafından vaktinde ve bütün olarak verildiğini ifade ederken; yüzde 29’u ise, ücretlerinin vaktinde ve bütün olarak ödenmediğini ifade etti.

100 işçi avukattan 19’u üzerinde patron avukat baskısı bulunuyor

İşçi avukatların önüne gelen şahsî işlerin alınması konusunda patron avukat tarafından baskı uygulanıp/uygulanmadığına ilişkin soruya katılım sağlayan 719 kişinin yüzde 19’u, şahsî hukuki işlerini alma ya da almama konusunda patron avukat tarafından baskıya uğradığını ifade etti. Katılımcıların yüzde 30’u şahsî iş almasının yasak olduğunu belirtirken, yüzde 51’i ise bu yönde bir baskı olmadığını kaydetti.

İşçi avukatların şahsî olarak aldığı işlerden elde edilen kazancın kime ait olduğuna ilişkin soruya 697 kişi katılırken, katılımcıların sadece yüzde 33’ü bu gelirlerin kendisine ait olduğunu belirtti. Katılımcıların yüzde 5’i bu gelirin patron avukata, yüzde 40’ı ise kısmen patron avukata ait olduğunu söylerken; katılımcıların yüzde 22’si ise şahsi iş almasının yasak olduğunu belirtti.

SGK Primleri Gerçek ücret üzerinden yatırılmıyor

Patron Avukat tarafından yatırılan SGK primlerinin gerçek ücret üzerinden mi yoksa asgari ücret üzerinden mi yatırıldığına ilişkin soruları yanıtlayan 678 katılımcının sadece yüzde 36’sı primlerinin gerçek ücret üzerinden yatırıldığını ifade etti. Katılımcıların yüzde 64’lük büyük bir kısmı ise, SGK primlerinin asgari ücret üzerinden yatırıldığını belirtti. Ayrıca anket verilerine göre, 646 kişinin yüzde 47’si, yıllık izinlerini iş kanununda kıdeme göre belirlenen sürelere uygun olarak kullanamadığını ifade etti. 640 kişinin katılım sağladığı anket sorusuna göre ise, katılımcıların yüzde 77’si yıllık izinlerini adli tatilde kullanıyor.

Hazırlanan dilekçelere telif verilmesi bir hayal

Toplam 675 katılımcının verdiği cevaplara göre, İşçi Avukat tarafından hazırlanan dilekçeye telif ücreti veren Patron Avukatların oranı sadece yüzde 3. Bunun yanı sıra, 650 kişi tarafından cevaplanan ve aylık işçi avukatların aylık kazancından mesleki eğitimlere kaynak ayırma durumunu araştıran soruya verilen cevaplara göre, katılımcıların yüzde 97’si böyle bir kaynak ayırma fırsatı bulamıyor. Soruya katılım sağlayan 44 kişi ise, mesleki eğitimlere aylık kazancından kaynak ayırabildiğini ifade etti.

Patron avukatın mesleki eğitimlere veya baro kurullarına katılıma izin verip vermediğine ilişkin soru ise başka bir problemi daha ortaya koydu. İlgili soruya toplam 633 kişi cevap verirken, cevaplayanların yüzde 42’si, mesleki eğitim veya baro kurullarına katılmasına patron avukatça izin verilmediğini ifade etti.

Anket iki platform üzerinden yapıldı

AHG-A tarafından Twitter ve Google Forms aracılığıyla oluşturulan anket 3 Kasım 2020 tarihinde katılıma açıldı. Yedi gün boyunca cevaplanabilen anketin sonuçları, her iki platformdan elde edilen verilerin birleştirilmesinin ardından oluşturulurken, Twitter’ın her soruyu ayrı cevaplama özelliği her soruya katılımın farklı bir sayıda olmasına neden oldu. En fazla katılımın olduğu soruyu 858 kişi cevaplandırırken, en az katılımın olduğu soruya ise toplam 587 kişi tarafından yanıt verildi. Anket sorularına ortalama katılım sayısı ise 691 oldu.