DÖVİZ KURLARINDAKİ ARTIŞ HALKA ENFLASYON OLARAK DÖNDÜ

-YOKSULLARIN AİLE BÜTÇESİNİN YÜZDE 30,7’SİNİ AYIRMAK ZORUNDA KALDIĞI GIDA HARCAMALARI EYLÜLDE BİR ÖNCEKİ AYA GÖRE YÜZDE 3,8 ORANINDA ARTTI.

-BİRLEŞİK-KAMU İŞ’İN, EN ÇOK TÜKETİLEN 77 GIDA MADDESİNİ ESAS ALIRAK YAPTIĞI ÇALIŞMAYA GÖRE GIDA HARCAMALARINDA OCAK-EYLÜL DÖNEMİNDEKİ TOPLAM ARTIŞY AYINDAKİ ARTIŞ YÜZDE 19,5 OLDU.

-GIDA FİYATLARINDA SON BİR YILLIK ARTIŞ DA YÜZDE 29,2’Yİ BULDU.
Döviz kurlarında ağustos ayında başlayan yüksek oranlı artışlar, eylülde halka
enflasyon olarak döndü. Türkiye’nin en yoksul kesimin aile bütçesinin çok büyük bir
bölümünü ayırmak zorunda bulunduğu gıda fiyatları eylülde bir önceki aya göre
yüzde 3,8 oranında artarken aile bütçelerinde de büyük bir gedik açtı. Gıda
harcamalarında, yılın ilk dokuz aylık döneminde fiyat artışı da yüzde 19,5’i buldu.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge birimi KAMUAR’ın, fiyatlarını
Ankara’daki pazar ve marketlerden her ay düzenli olarak derlediği ve halkın en fazla
tükettiği 77 gıda maddesinden oluşan bir sepeti esas alarak yaptığı “halkın
enflasyonu” araştırmasının eylül ayı sonuçları açıklandı. Araştırmaya göre söz
konusu sepet için harcanan para son bir yılda (Eylül 2019’a göre) ise yüzde 29,2
oranında arttı. 12 aylık ortalama fiyatlara göre artış ise yüzde 31,5 olarak gerçekleşti.
Araştırmayla, gelirinin büyük bölümünü gıdaya ayırmak zorunda olan ve
enflasyona karşı herhangi bir koruması bulunmayan ücretlilerin ve yoksulların
yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun ortaya konulması amaçlanıyor.
TÜİK’in en son açıkladığı Hanehalkı Tüketim Harcaması araştırması, son
yıllarda diğer harcama gruplarına göre daha yüksek oranda artış gösteren gıda
fiyatlarının, özellikle yoksulların aile bütçesini oldukça olumsuz etkilediğini ortaya
koyuyor, Gıda fiyatlarının diğer harcamalara göre daha yüksek oranda arttığı 2019
yılında en yoksul yüzde 20’lik kesimin aile bütçesinden gıda için yapmak zorunda
olduğu harcamanın payı yüzde 28,7’den yüzde 30,7’ye yükseldi. En zengin yüzde
20’lik kesimin gıda harcamalarının toplam aile harcamaları içerisindeki payı ise yüzde
15,4’ten yüzde 15,3’e indi.
Türkiye’deki aileler gıda için harcadıkları her 100 liranın 17,8 lirasını pirinç,
ekmek, bulgur, buğday unu, makarna ve şehriye gibi ürünlere harcıyor. Diğer ülkelere
göre miktar olarak çok az tüketilmesine rağmen, dünyanın belki de en yüksek
fiyatlarının geçerli olması nedeniyle et ve balık için yapılan harcamalar ise gıda
harcamalarının yüzde 19,4’ünü oluşturuyor. Süt, peynir, tereyağı ve diğer süt ürünleri
ile yumurtanın gıda harcamaları içerisindeki payı ise yüzde 13,9’u buluyor. Türkiye’de
gıda için harcanan her 100 liranın 5,4 lirası tereyağı dışındaki yağlara,11,5 lirası
meyveye, 16,6 lirası sebzeye, 6 lirası şeker, reçel, bal gibi gıda ürünlerine, 3,2 lirası
çay ve kahveye, 3,8 lirası alkolsüz içeceklere, 2,3 lirası ise diğer gıda maddelerine
ayrılıyor.
Bu arada araştırmalara göre yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü
ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük bölümünü
et balık ve deniz ürünleri meydana getiriyor.

AYLIK FİYAT ARTIŞI

Eylülde, ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatları bir önceki aya göre, yüzde
2,5 oranında artarken, et-balık harcamalarında ise balık ve tavuk eti fiyatlarındaki
azalışın etkisiyle yüzde 0,7 oranında düşüş yaşandı.
Süt ve süt ürünleri ile yumurta harcamalarında yüzde 3,4 oranında artış
kaydedilen eylül ayında katı ve sıvı yağ fiyatlarında ise yüzde 4,3 oranında artış oldu.
Meyve harcamalarının yüzde 1,4 oranında azaldığı eylül ayında sebze
harcamalarında ise bir önceki aya göre yüzde 17,7 gibi oldukça yüksek oranda bir
yükseliş yaşandı.

Bakliyat fiyatlarının yüzde 2,9 oranında arttığı eylül ayında, salça, zeytin, bal,
çay, tuz ve benzeri gıda maddelerinden oluşan diğer işlenmiş gıda fiyatlarında yüzde
3,3 oranında yükseliş oldu.