HIDIRELLEZ

HIDIRELLEZ

YAHYA AKSOY
UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’nde yer alan Hıdırellez
kutlamaları,Türk dünyasında kutlanan geleneksel bayramlardan biridir.

Hıdırellez ya da Hıdrellez Türk dünyasında kutlanan mevsimlik bayramlardan biridir. Ruz-ı Hızır (Hızır
günü) olarak adlandırılan Hıdırellez günü, Hızır ve İlyas’ın yeryüzünde buluştukları gün olduğu sayılarak
kutlanmaktadır.

Hızır ve İlyâs isimlerinin halk ağzında aldığı şekilden ibaret olan hıdrellez, kökü İslâm öncesi eski Orta
Asya, Ortadoğu ve Anadolu yaz bayramlarına dayanan, Hızır yahut Hızır ve İlyâs kavramları etrafında
dinî bir muhtevaya bürünmüş halk bayramının adıdır.

Bayramlar,toplumun bütün fertleri tarafından benimsen ve insanlar arasında saygı, sevgi, hoşgörü ve
paylaşma kültürünün yayılmasına vesile olan kültür etkinliğidir.

Baharın gelmesi ile ilgili inançların ve geleneklerin uygulama alanına konulduğu HIDIRELLEZ Bayramı,
hızır inancı ile ilgilidir. Kışın yaşanan sıkıntılar ve güçlerden sonra doğada meydana gelen yenilenme
insanlarda da aynı duyguları yaratmaktadır.

Ağaçların yeşermesi, bitkilerin çiçek açmaları, hayvanların kuzulamaları ve kuzuların mertlemesi için
tabiatın canlanması ile yeni bir hayat başlamaktadır.Bütün bunlara can verecek olan sıcaklıktır.
Havaların ısınması ve suların toprağı sulaması ile başlayan canlılığı besleyecek olan sıcaklığı-ateşi
temsil eden HIZIR ile suyu temsil eden İLYAS’ın bir araya gelmeleri esastır. Bu bir araya gelme,
bereketin artması demektir. Tarih boyunca Türk tefekküründe yer etmiş olan bu inanç, geçmişten
günümüze gelmekte ve geleceğe akıp gitmektedir
.
“Hızır nebî’yi karşılama” törenlerinde, Azerbaycan’da yöresel şive ile söylenen maniler,hıdırellez inancını
çok anlamlı bir şekilde yansıtmakta:
“Hızır,hızır hız getir/ Var dereden od getir/Men,Hızır’ın neyiyem/Birce bele tay’ıyem/Ayağının
nalıyam/Başının torbasıyım./Hızır’a Hızır deyirler/Hızır’a çırağ koyurlar/Hızır’a pay yığmaya/Biz gelmişik
hayınan/Hızır battı balçığa/Çıkarttırlar haraynan/Hızır-Nebi,Hızır-İlyas/Bitti çiçek oldu yaz…”
Anadolu’da, Hıdır/Hızır Nebî günü genellikle Zemheri’nin 27 ‘si ile Şubat/Gücük ayının 3’üne kadar olan
günler arasında kabul edilir. Türkiye’nin değişik yörelerinde Hıdırellez inancı ile ilgili gelenekler
bulunmakta. Hıdırellez günü genellikle 6 Mayıs’ta kutlanmaktadır.Halk bugünü yaz mevsimi başlangıcı
saymaktadır.

Türk kültüründe bahar bayramı geleneği ile doğrudan ilgisi bulunan hıdırellez, destanlarda, efsanelerde,
halk sözlerinde, manilerde ve gelenekte yerini almıştır.
“Kul daralmayınca-sıkışmayınca/ Hızır yetişmez.”
Geleneklerimizde ve hıdırellez’de ,Atalar kültü, ateş ve su kültü inançlarının tüm özelliklerini görebiliriz.
Darda kalan, sıkıntıya düşen insanlar Hızır’dan yardım etmesini, bolluk ve bereket ihsan etmesini
dilerler. Akşam kınalar yakılır ve nişanlı gençler için iyi dilekler dilenir ve doğaya çıkılarak kurbanlar
kesilir, takılar takılır ve yörelere göre geleneksel törenler düzenlenir.

Hıdırellez kutlamaları, Orta Asya’da, Anadolu’da, kafkaslar’da, Balkanlar’da ve Orta Doğu’da yaşamakta
olan topluluklarda geleneksel olarak görülmektedir.Köklü ve yaygın bir gelenektir. Parklarda, yaylalarda,
çayırlık meralarda yapılan Hıdırellez günü kutlamalarında türbeler ve diğer kutsal yerlerde ziyaret
edilerek dualar edilir ve iyi dileklerde bulunulur. Gönülleri rahatlatma eylemleri görülür.

Üsküp Türkleri’ne ait bir mani: ” Martifalım fal ola/İçi dolu hal ola/Martifala gelenin/Muradı hasıl ola.”
Hıdırellez günü, tüm insanların dilekleri kabul olsun. Son günlerde ansızın ortaya çıkan korana virüs
mikrobu akıl ve bilim gücü ile yok olsun.Bereket ve bolluk olsun.Tabiatın canlılığı ve sıcaklığı tüm
insanlığın yüreklerine dolsun.Savaşlar yok olsun ve dünyaya barış ve sevgi hakim olsun. Yaşam
felsefesini dizelere aktaran büyük ozan Yunus Emren’nin dediği gibi:
“…Sevelim sevilelim, dünya kimseye kalmaz…” Bu anlamlı doğa gününde, doğayı kendisine düşman
eden insanlık, dersini alıp ezberlesin ve bir daha unutmasın. Hıdırellez Günü kutlu ve mutlu olsun.

YAHYA AKSOY

ÇİÇEKLER ve GERÇEKLER

Tüm insanlığın en özel gözdesi
Özel günlerin zarif hediyesi
duygulu yüreklerin içten sesi
kırmızı, beyaz ,pembe karanfiller,

İstanbul’dan bir demet çiçek aldı
Mss. Lady Mary Avrupa’ya saldı
Çiçekler sevgi elçisi oldular
Pembe gül verenler kitap aldılar,

Yaylalarda “Vargit ” çiçeği açtı
Yaylacı yörükler yayladan geçti
Babil’de Semiramis çiçek açtı
Dünyaya sevgi aşk yelleri saçtı,

Aşkın öyküsü çiçeklerde gizli
sevenin kalbi gelinçikte saklı
renklere bürünmüş hep farklı farklı
Beyaz güller sararıp solmuş haklı,

Dilde, falda ara sevgiyi aşkı
lalede, sümbülde bulun gerçeği
çiçekler bir insan, insan bir çiçek
Gerisi yalan, İşte tam bu gerçek.

YAHYA AKSOY

  • Çankaya Gazetesi

    1984 yılında yayın hayatına başlayan ÇANKAYA GAZETESİ nin merkezi Ankara dır. Ender Yoldar' ın yönetiminde Atatürk İlke ve İnkılaplarına, Milli ve Manevi değerlere bağlı bağımsız ve tarafsız bir gazetedir.

    Related Posts

    ÖĞRETMENLER EĞİTİMİN IŞIĞIDIR

    24 KASIM ÖĞRETMENLER GÜNÜ YAHYA AKSOY Öğretmenler marşı “…Candan açtık cehle karşı bir savaş, Ey bu yolda ant içen genç arkadaş! Öğren, öğret hakkı halka, gürle coş; Durma durma koş./Şanlı…

    ” İlk seçimde sonlarının geldiğini görüyorum”

    İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Almanya’nın başkenti Berlin’de katıldığı  toplantıda  yaptığı konuşmada  ;Türkiye’deki demokrasinin aleyhine kullanmaya devam ediyorlar. Ben, onların stresinin arttığını, kötülükleriyle beraber önümüzdeki seçimde sonlarının geldiğini görüyorum.…

    Gözden Kaçırmayın

    Beşiktaş ta Sergen Yalçın sesleri …..

    Beşiktaş ta Sergen Yalçın sesleri …..

    Geleceğe dair umutlarımızı da çaldılar ….

    Geleceğe dair umutlarımızı da çaldılar ….

    İnşallah 2025 yılı ,2024 yılını aratmaz

    İnşallah 2025  yılı ,2024 yılını  aratmaz

    “CUMHUR ÖCALAN İTTİFAKI HAYIRLI OLSUN”

    “CUMHUR ÖCALAN İTTİFAKI HAYIRLI OLSUN”

    Talisca işi zora girdi

    Talisca işi zora girdi

    Terim Arabistan da

    Terim Arabistan da