Virüs, İslam ülkelerinin

geleneklerini vurdu…

Necdet Buluz

Başlığı okuduğunuzda aklınıza ilk gelen “virüsten ölenlerin cenazelerinin nakli konusu” olduğunu hemen anlamışsınızdır sanıyoruz. Gerçekten de sorun cenazelerin kaldırılması konusunda düğümleniyor.

Hemen her dinde olduğu gibi İslamiyet’te de cenazeler dini geleneklerine göre törenle toprağa veriliyor. Ancak, coronavirüsn ortaya çıkmasından sonra İslamiyet’te artık bu geleneklerden şimdilik vaz geçildiğini görmekteyiz.

Yanı başımızdaki İran’da bile cenaze törenleri İslami geleneklerden uzak yapılmaya başlandı. Din adamları bu konuda bazı açıklamalarda bulunarak halkın tepkilerini aza indirmeye çalışıyor. Virüsün önemini ve tehlikesinin anlatmaya çalışıyor.

Ortadoğu ülkelerinde ve Güney Asya’daki bazı ülkelerde Corona enfeksiyonu nedeniyle yakınlarını kaybeden aileler, pandemi sürecinde getirilen kısıtlamalar nedeniyle cenazelerini dini gelenek ve zorunluluklara göre kaldıramıyor.

Nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan bu ülkelerde cenazelerin bekletilmeden defnedilmesi şeklindeki dini zorunluluk, hükümetlerin getirdiği sokağa çıkma yasakları, diğer sosyal mesafe uygulamaları ve Corona enfeksiyonunun yayılmasıyla ilgili korkular nedeniyle bazı durumlarda yerine getirilemiyor.

Corona salgınının yayılması, ölüm vakası sayısının 4 bin 500’ü aştığı Ortadoğu’da cenazelerin akrabalar tarafından yıkanması, kefene sarılması ve cemaat eşliğinde düzenlenen törenle en kısa zamanda toprağa verilmesi şeklindeki geleneğin yerine getirilmesini engelliyor.

Cenaze törenlerine katılacak kişi sayısının kısıtlama altına alındığı Mısır’da aileler, yakınlarının cenazelerine maske takarak katılıyor. Cenazeler, üzerinde ‘tehlike’ yazılı ceset torbalarında defnediliyor. Cenaze yıkama işlemi ise sadece sağlık görevlileri tarafından yapılıyor. İşlem sırasında kişisel koruyucu ekipman giyen görevliler, cenazeye bir metre uzaklıkta duruyor.

Afrika’daki Ebola salgını sırasında da cenaze işlemlerine ilişkin bir kılavuz yayınlayan Dünya Sağlık Örgütü, cenazelerin sağlık ekipleri tarafından kaldırılması gerektiğini kaydediyor.

Ortadoğu ülkelerinde bu tavsiyeler dini törenlerin değiştirilmesi ya da iptal edilmesi anlamına geliyor.

3 bin 700 ölüm ve 60 bin 500 doğrulanmış enfeksiyon vakasıyla Ortadoğu’da salgının en ağır yaşandığı ülke olan İran’da Sağlık Bakanlığı, cenaze işlemleri için yeni uygulamalar getirdi. Buna göre İran’da cesetler dezenfekte edildikten sonra plastik torbaya sarılıyor. Cenazeler, mezarlığa kişisel koruyucu ekipman giyen kişilerce taşınıyor. Üzerine kireç serpilen cenaze betona gömülüyor.

Pakistan’daysa ailelerin cenazeleri mezarlığa götürmesi serbest olmasına rağmen cenazeleri eve götürme geleneğinin yerine getirilmesine izin verilmiyor.

60 kişinin Corona enfeksiyonu nedeniyle yaşamını yitirdiği Irak’taysa hükümetin epidemi protokolleri nedeniyle defin işlemlerinin birkaç hafta gecikmesi, kamuoyunda infiale yol açmıştı. 28 Mart’ta Bağdat yakınlarında aileleri tarafından sağlık görevlilerinden kaçırılan iki cenaze, daha sonra bulunmuştu.

Irak’ın güneyindeki Mutenna vilayetindeyse bir aile, Corona enfeksiyonu nedeniyle yaşamını yitiren bir akrabalarının kalp krizi nedeniyle öldüğünü beyan ederek ölüm raporunda sahtecilik yapmıştı. Aile, cenazeyi hükümetin belirlediği mezarlıktan çıkararak yeniden defnedilmek üzere Necef’e götürmüştü.

Nitekim Türkiye’de de virüsten ölenlerin cenaze işlemlerinde sıkıntılar yaşanıyor. Yapılan açıklamalarda cenazelerin gömülme törenine en fazla 4 yakını katılabiliyor.

Bazı yerlerde virüsün bulaşması endişesi ile cenaze namazlarına katılımlar düşüyor. 7 kişi ile cenaze namazının kılındığı bile oluyor. Bazı yerlerde de sadece donanımlı görevliler cenaze işleri ile ilgileniyor.

Daha önce ölenlerin evlerine getirilip, helallik alması işlemlerinin de artık yapılmadığına dikkat çekiliyor.

Özetleyelim:

Bugünleri de atlatacağız.

Önemli olan insan hayatı ve insan sağlığıdır. Bugün bu işlemler bu şekilde gerçekleşiyorsa da bunun zorunluluktan kaynaklandığını unutmayalım.

Eski günlerimizde yeniden bir arada olmak umudu ile.

necdetbuluz@gmail.com

www.acebook.com/necdet.buluz