Faiz indirimi piyasalar

yansıyor mu?..

Necdet Buluz

Şu iki nokta önemli:

Merkez Bankası’nın faiz indirimi dolara talebi artırdı. Bu da döviz alımını hızlandırdı. Önümüzdeki günlerde bankalarda hesabı olanların TL.’yi bozdurup dolar alarak döviz hesabına yönelmeleri bekleniyor. Özete döviz alımının hızlandığını söyleyebiliriz.

Türkiye’deki milyoner mudilerin döviz tevdiat hesaplarındaki miktar, temmuz sonu itibarıyla 2018 sonuna göre 83,4 milyar lira artarak 636 milyar liraya dayandığına dikkat çekiliyor.

Türkiye’deki milyonerlerin döviz hesaplarındaki karşılık ocak-temmuz döneminde 83,4 milyar lira artarken, TL mevduatlarındaki yükselişin 2,5 milyar lira ile sınırlı kalmasında gerçek kişilerin hesabındaki 17,4 milyar liralık erime etkili olduğu söyleniyor.

İkinci önemli noktaya bakalım:

Faiz indirimi işsizliği çözdü mü? Piyasalara yansıyan bir şey var mı? Pahalılık ve enflasyonda inme oluyor mu? Vatandaş “Benim alım gücümü hafifleten bir şey yok” diyor. Kısacası faiz indiriminin piyasalara şu ana kadar yansıyan bir tarafını göremiyoruz.

Bize göre işin önemli tarafı budur.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerinden alınan bilgilere göz atarsak daha doğru bir yaklaşıma yöneliriz. Resmi rakamlardan yola çıkmanın doğru olabileceğini söylemeliyiz, buyurun:

Bu yılın temmuz sonu itibarıyla Türkiye’de hesabında 1 milyon lira ve üzeri bakiye olan 180 bin 48 kişi bulunuyor. Bu mudilerin bankalardaki toplam mevduatı ise TL bazında 1 trilyon 112 milyar 20 milyon lira düzeyinde hesaplanıyor.

Milyoner mudilerin bankalardaki mevduatının dağılımına bakıldığında, bunun 468 milyar 215 milyon lirasını yerel para cinsinden mevduat, 635 milyar 909 milyon lirasını döviz tevdiat hesabı, 7 milyar 896 milyon lirasını da kıymetli maden depo hesapları oluşturuyor.

Geçen yılın sonunda ise milyonerlerin, hesabında 5 milyar 819 milyon liralık altın, 552 milyar 519 milyon liralık döviz ve 465 milyar 687 milyon liralık TL cinsinden para tuttuğu görüldü.

Böylece milyonerler, geçen 7 aylık süreçte hesaplarına, yaklaşık 2,1 milyar liralık altın, 83,4 milyar liralık döviz, 2,5 milyar liralık da TL cinsinden para ekledi.

Türkiye’de temmuz sonu itibarıyla bankalarda bulunan 7,9 milyar liralık altının büyük bir bölümünün gerçek kişilerin hesabında tutulduğu görülüyor.

Bu dönemde, altın milyoneri olan gerçek kişilerin hesabında 5 milyar 984 milyon liralık altın bulunurken, bu rakam ticari ve diğer kuruluşlarda 1 milyar 912 milyon lira düzeyinde kaldı. Bu da 1 milyon lira ve üzerinde bulunan altın hesaplarının yüzde 69,4’ünün gerçek kişilerin sahip olduğuna işaret etti.

Milyoner resmi ile ticari ve diğer kuruluşların hesabında ise yaklaşık 363 milyar 870 milyon lira karşılığında döviz mevcut.

Bu rakam, gerçek kişilerde 272 milyar 39 milyon lira olarak hesaplanıyor. Böylece 1 milyon lira ve üzeri 635 milyar 909 milyon liralık döviz hesabının yüzde 50,6’sının ticari ve diğer kuruluşlarda bulunduğu görüldü.

Yerel para cinsinden mevduat gerçek kişilerde 144 milyar 980 milyon lira, resmi kuruluşlarda 58 milyar 85 milyon lira, ticari ve diğer kuruluşlarda da 265 milyar 150 milyon lira olarak dağılıyor.

Öte yandan, gerçek kişilerin Temmuzda 2018 sonuna göre TL hesaplarının büyüklüğünün 17 milyar 417 milyon lira ile yaklaşık yüzde 11 azalması dikkati çekti.

İşin turizm boyutuna da bakalım:

Yabancı turist için Türkiye ucuz bir ülke. Bu nedenle daha az bütçe ile tatil yapmak isteyenlerin tercih yeri. Bu da “Turist fazla, ama gelir az” sistemini oturtuyor. “Her şey dahil” sistem ile hizmet veren oteller bu nedenle ucuzcu tatilcilerden geçilmiyor.

Turizm konusu çok daha derin ve ayrıca tartışılması gereken bir konu olarak önümüzde duruyor. Bu konuyu da bir başka yazımızda enine boyun ele alıp değerlendireceğiz.

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.com/necdet.buluz