Konut sektörü de can

çekişiyor…

Necdet Buluz

Ekonomideki sıkıntılara konut sektöründeki durgunluğun da damga vurduğu görülüyor. Yapılan açıklamalarda sektörde satışların yarı yarıya düştüğü vurgulanıyor. Bu durgunluk nedeni ile yapılan ve yapılmakta olan konutlar alıcı bekliyor.

Şu konuyu hemen vurgulayalım:

Konut sektöründeki durgunluğa banka faizlerinin yüksek oluşu da bir başka etkileme nedeni. Bu nedenle kredi ile konut alanlar şimdi frene basıyor. Sektör temsilcileri de faizlerin düşmesi gerektiğini anımsatıyor ve bizi yönetenlere baskı yapıyorlar.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da gündeminde olan konut sektörü, bankaların faizleri yüksek tutması nedeni ile gündem yaratıyor. Cumhurbaşkanı yaptığı açıklamalarda faizlerin yüksek olmasından yakınıyor. Merkez Bankası Genel Müdürü’nün görevden alınmasına da faiz indirimine gitmemesi gerekçe gösterilmedi mi?

TOKİ’nin bile elindeki konutları satamadığı, bu nedenle kampanyalar düzenlediği ve fiyat indirimine gittiği görülüyor.

Sektör ne durumda? Konut satışlarında son durum ne? Düşüşün önüne nasıl geçilecek? Bu soruların yanıtını bulmak için haberimize birlikte göz atalım:

Ekonomik büyümesi yüzde 2,6’ya kadar gerileyen, yıllık enflasyonda artık yüzde 20’lerin altını göremeyen, TÜİK’in son açıkladığı Nisan ayında işsizlik oranı ise yüzde 13 olan Türkiye’de konut sektörü de iyi bir dönem yaşamıyor.

Türkiye’de 2018’e kadar 10 yıldır artış gösteren ve ilk kez geçen sene yıllık bazda düşüş yaşayan konut satışlarındaki olumsuz gidişat, güçlenerek devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı son verilere göre Haziran ayında konut satışları Mayıs ayına göre yüzde 33.26 düşerek 61 bin 355 oldu.

Satışlar, 119 bin 413 konut satışının gerçekleştiği 2018’in aynı ayına göre ise yüzde 48.6 düştü. Satışlar daha geniş zamanda incelendiğinde de düşüş görülüyor. Buna göre Ocak-Haziran 2018 döneminde 646 bin 32 konut satışı gerçekleşirken Ocak-Haziran 2019 döneminde bu sayı 505 bin 796’ya geriledi. Bu da yüzde 22 düşüşe karşılık geliyor.

Türkiye genelinde banka kredisi kullanılarak yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 84,6 oranında azalış göstererek 7 bin 319 oldu. Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 59,2 azalarak 23 bin 265 oldu.

Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 37,9 oldu. İkinci el konut satışları da gerilemeden nasibini aldı. Türkiye genelinde ikinci el konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 38,9 azalış göstererek 38 bin 90 oldu.

TÜİK verileri aylık bazda 2013’ten sonraki dönemleri içeriyor. Son 7 yılın ilk yarılarına bakıldığında en düşük satış Ocak-Haziran 2019 döneminde yaşandı. 2019, Haziran ayları içinde de son yedi yıldaki en düşük konut satışının yapıldığı ay oldu.

Konut satışlarının gerçekleştiği bölgelere bakıldığında yine aynı iller öne çıktı. Satışların yüzde 16’sı İstanbul’da gerçekleşirken bunu yüzde 9 ile Ankara ve yüzde 6 ile Antalya izledi.

Konut sektöründe tek olumlu gösterge yabancılara satıştan geldi. Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 31 artarak 2 bin 689 oldu. Ülke uyruklarına göre ise en çok konut satışı Irak (429) vatandaşlarına yapıldı. Irak’ı İran (415) ve Rusya (190) takip etti.

Özetleyelim:

Bugünkü faizlerle banka kredisi ile ev almak istenilmiyor. Ev satışlarının %90’ının kredilerle alındığını söyleyen sektör temsilcileri “Faizler normal düzeye çekilmezse sektör ayağa kalkamaz” diyorlar.

İnşaat malzemelerindeki fiyat artışları, işçi maliyetlerinin yüksekliği, taşıma giderlerindeki artışlar inşaat sektörünü daha da sıkıntıya sokan başka nedenler olarak öne çıkıyor.

Bir başka konu daha var:

Ev ve işyeri sahipleri de ikinci el olarak satış yapamıyor. Yapmak isteyenler de fiyat indirimine gidiyor. Buna rağmen piyasadaki sıkıntıların sürmekte olduğunu da görüyoruz.

Bütün bu gelişmeleri alt alta koyduğumuzda sektöre hizmet verilen her alanda yaşanan sıkıntıya, işini kaybedenler de eklendiğinde inşaat sektöründeki sarsıntının büyüklüğü daha net ortaya çıkacaktır.

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.com/necdet.buluz