Yabancı sermaye neden

ürküyor?..

Necdet Buluz

Tartışılan bir konudur:

Türkiye’ye artık neden yabancı sermaye gelmiyor? Yabancı yatırımcıların önünü tıkayan nedir?

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) bünyesinde faaliyet gösteren Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Türkiye’ye gelen ve Türkiye’den giden doğrudan yatırımlardaki gelişmeleri içeren raporunun Ocak 2019 sayısını yayımladı.

Türkiye artan işsizlik ve yavaşlayan ekonomiye çare olarak gördüğü yurtdışından gelecek sermayeye umudunu bağlarken, son bir yılda Türkiye’ye gelen sermaye hızla azaldı, ülkeden ayrılan yerli sermaye 3.6 milyar dolara ulaştı.

Ülkeden sermaye çıkışı hızlanırken yabancı sermaye girişinin yavaşlamasında hukuk sisteminin bozulması ile ülke kredi notunun düşmesinin etkili olduğu uyarısı yapıldı.

Geçmişte de TOBB, buna benzer raporlar hazırlar, bu raporları hem bizi yönetenler ve hem de kamuoyu ile paylaşırdı. Şimdi hazırlanan böyle bir raporun önemli olduğunu ve yol gösterici nitelikler taşıdığını görüyoruz.

TAPEV’in raporunda asıl can alıcı noktaya değinelim:

TEPAV raporunda, yerli yatırımcılar ülkeden ayrılırken, yabancı sermaye girişinin niçin azaldığı konusunda ise çok çarpıcı tespit ve uyarılar yer aldı. Türkiye’nin yatırımlar için cazibesini kaybetmeye başladığı belirtilen raporda, “Büyümeyi destekleyecek ve ekonomideki güven ortamını iyileştirecek politikaların uygulanması, hukuk sisteminde normalleşmenin sağlanması hem Türkiye’nin kredi notlarının yükselmesi hem de yabancı yatırımcının Türkiye’ye olan ilgisinin artması için kritik önemdedir” uyarısı yapıldı.

Hukuk siteminin iyileştirilmesi konusu dikkat edilecek olursa hemen her konuda karşımıza çıkıyor. Ekonomide yabancı yatırımcılarda olduğu kadar turizmde de bu konunun sıkça gündeme geldiğini görüyor. AB ile başlatılan süreçte de hukuk sitemimiz hep tartışma konusu olmuyor mu?

Gelelim raporun içeriğine:

Rapora göre, Türkiye’den yurtdışına giden (ODI) ve yurtiçine gelen (FDI) doğrudan yatırımların seyrini gösteren ODI/FDI oranı Kasım 2018 tarihi itibarıyla, 2017’nin sonuna göre 7.7 puan birden yükselerek yüzde 24.7’den yüzde 32.4’e çıktı. ODI/FDI oranındaki bu tehlikeli tırmanış, yerli sermayenin yurtdışına kaçışının, yabancı yatırımcıların yurtiçine gelişinden daha hızlı arttığını ifade ediyor.

TEPAV’ın raporuna göre, 2017 yılı sonunda yurtdışından 10 milyar 922 milyon dolarlık yabancı sermaye Türkiye’ye yatırım için gelmiş, buna karşılık Türkiye’den 2.7 milyar dolar yerli sermaye çıkışı olmuştu. Geçen yılın kasım ayı sonuna gelindiğinde ise yıllık bazda ülkeye gelen yabancı sermaye tutarı sadece 167 milyon dolar artışla 11 milyar 89 milyon dolara çıkarken, ülkeden kaçan yerli sermaye 897 milyon dolar birden artarak 3 milyar 598 milyon dolara fırladı.

TEPAV raporunda, Türkiye’ye gelen ve giden yerli-yabancı sermayedeki olağanüstü bozulmanın yanı sıra, yabancıların Türkiye’de, yerlilerin ise yabancı ülkelerde gerçekleştirdiği yatırımlarına ilişkin çok kritik veriler de yer aldı.

Rapora göre 2018’in Ocak-Kasım aylarını kapsayan 11 aylık dönemde yerli yatırımcıların başka ülkelerde gerçekleştirdiği yatırım tutarı, 2017’nin 11 aylık dönemine göre 745 milyon dolar birden artarak 3 milyar 585 milyon dolara çıktı. Buna karşılık yabancı yatırımcıların Türkiye’de gerçekleştirdiği yatırım aynı dönemde 1 milyar 135 milyon dolar birden azalarak 6 milyar 573 milyon dolardan 5 milyar 438 milyon dolara geriledi.

Bazı konuları ciddiye almak durumundayız.

Ortada sıkıntı varsa ve bunun nedenleri de biliniyorsa o konun çözümü yolunda cesur adımları atmazsak sınıfta kalırız. TEPAV’ın raporunun doğruları teşhis etmesi nedeni ile ışık tutucu olduğunu da unutmayalım.

Türkiye’nin başını ağrıtan konuların hızlı şekilde ortadan kaldırılması yönünde atılacak her adım bizi düzlüğe çıkaracaktır. Ekonomideki “güven ortamını” da bir an önce inşa etmemiz kaçınılmaz görünüyor.

Kaldı k, biz “yabancı sermaye neden gelmiyor” diye yakınırken, yerli sermayenin de yurt dışına çıkışına seyirci kalıyoruz.

Raporda ülkeden kaçan yerli sermayenin 3 milyar 598 milyon dolara çıktığına dikkat çekiliyor. Küçümsenmemesi gereken bir rakamla karşı karşıyayız.

Özetlersek, sözün bittiği noktadayız.

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.com

Yanıtla
Yönlendir