Bu seçim zor geçecek…

Bu seçim zor

geçecek…

Necdet Buluz

Partilerin yerel seçimlerdeki adayları netleştikçe, seçmenin eğilimi de belli olmaya başladı. Bir ay önce yapılan anket sonuçlarında, pahalılığın, işsizliğin ve Suriyelilerin AK Parti oylarını erittiği görülmüştü. Son yapılan PİAR’ın anket sonuçlarında da aynı konuların öne çıktığı belirlendi.

Araştırmada katılımcılara ‘iç politika’ ve ‘seçim’ ana gündemleri altında sorular yöneltildi. İç politika başlığı altında katılımcılara sorulan ilk soru ‘Size göre Türkiye’nin en önemli sorunu nedir?’ sorusu oldu. Bu soruya ‘ekonomi’ yanıtını verenlerin oranı yüzde 34.5 ile ilk sıradayken, işsizlik diyenlerin oranı yüzde 14.6 ile ikinci sırada, ‘Suriyeliler’ yanıtını verenlerin oranı ise 12.6 ile üçüncü sırada yer aldı.

Seçmenlerin yargıya ve medyaya olan güvenlerinin azalması da önemsenmelidir. İktidar partisinin oylarındaki düşüşte bu iki kurumun güvensizliğin de payının olabileceğini görüyoruz.

‘Yargıya güveniyor musunuz?’ sorusuna ‘güvenmiyorum’ şeklinde yanıt verenlerin oranı yüzde 62.8 ile ilk sırada yer alırken, ‘güveniyorum’ diyenlerin oranı yüzde 29.5’te kaldı.

‘Medyaya güveniyor musunuz?’ sorusuna ‘güvenmiyorum’ şeklinde yanıt verenlerin oranı yüzde 81.7 gibi yüksek bir orandayken, ‘güveniyorum’ yanıtı verenler sadece yüzde 9.2.

Şimdi gelelim konumuza.

Hemen her seçim öncesi kamuoyu araştırmalarının doğruluğu ile dikkatleri çeken PİAR’ın son yaptığı anketten çıkan sonuçları sizlerle paylaşıyoruz.

24 Haziran seçimlerinden günümüze siyasi partilerdeki oy değişimleri karşılaştırıldı. En fazla düşüş yüzde 7.6 ile AK Parti’de bulunurken, HDP de yüzde 0.7’lik gibi bir oranla oy düşüşü yaşıyor. Tablodaki kararsızların dağıtılmasıyla 24 Haziran seçim sonucu ile bu pazar seçim olsa karşılaştırması üzerinden yapılan araştırmaya göre sonuçlar şu şekilde:

AK Parti: 24 Haziran’da yüzde 42.6 iken, bu Pazar seçim olsa yüzde —7.6 düşüşle yüzde 35 oranında oy alıyor.

CHP: 24 Haziran’da yüzde 22,6 oy alırken, bu Pazar seçim olsa yüzde +3.3 yükselişle yüzde 25.9 oy alıyor.

MHP: 24 Haziran’da yüzde 11.1 oy alırken, bu Pazar seçim olsa yüzde +2.5 ile yükselişle yüzde 13.6 oy alıyor.

İYİ Parti: 24 Haziran’da yüzde 9,9 oy alırken, bu Pazar seçim olsa yüzde +2.2 yükselişle 12.1 oy alıyor.

HDP: 24 Haziran’da yüzde 11.7 oy alırken, bu Pazar seçim olsa yüzde —0.7 ile düşüşle yüzde 11 oy alıyor.

Piar Araştırma Şirketi tarafından 13-19 Ocak 2019 tarihleri arasında, Türkiye genelini temsil eden 26 ilde telefonla mülakat yöntemi ile yapıldı. Araştırmada yaş ve cinsiyet kotası uygulanarak 9 bin 298 katılımcıyla görüşüldü.

Araştırmanın hata payı yüzde 1.8 olarak hesaplanırken, araştırma demografisi yüzde 51.6 ile erkek, yüzde 48.4 ile kadından oluştu. Araştırmada 18-24 yaş arası yüzde 17.6, 25-34 arası yüzde 20.5, 35-44 arası yüzde 34.6, 45-54 arası yüzde 19.9, 55-64 arası yüzde 11.8 ve 65 yaş üzeri yüzde 5.6 ile yer aldı.

Araştırmaya katılanların eğitim seviyesi de ilkokul için yüzde 21.9 iken, ortaokul yüzde 19.1, lise yüzde 37.4 ve üniversite yüzde 21.6 olarak yer aldı.

‘Türkiye’nin ekonomisinin kısa vadede normale döneceğini düşünüyor musunuz’ sorusuna katılımcıların yüzde 58.9’i ‘hayır’ yanıtı verirken, ‘evet’ yanıtı verenlerin oranı yüzde 26.4, fikrim yok diyenlerin oranı ise yüzde 14.7 oldu.

‘Bu pazar milletvekili genel seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz?’ şeklindeki soruya yüzde 30.2 AK Parti yanıtı verenler ilk sırada yer alırken, onu sırasıyla yüzde 22.3 ile CHP, yüzde 11.7 ile MHP, yüzde 10.4 ile İYİ Parti, yüzde 9.5 ile HDP şeklinde yanıt verirken, diğerlerinin oranı yüzde 2.1’de kaldı, kararsızların oranı ise yüzde 13.8.

Kararsızlar dağıtıldığında ise tablo şöyle şekilleniyor: AK Parti yüzde 35, CHP yüzde 25.9, MHP yüzde 13.6, İYİ PARTİ yüzde 12.1, HDP yüzde 11 ve diğer partiler yüzde 2.4.

24 Haziran’da AK Parti’ye oy vermiş seçmenlere, AK Parti’nin seçime katılmadığı yerlerde ‘MHP adayına oy verecek misiniz?’ şeklindeki soruya AK Parti seçmenlerinin yüzde 81.4’ü ‘evet’ derken, yüzde 8.1’i, ‘hayır’ yüzde 10.5’i ise ‘fikrim yok’ şeklinde yanıt verdi.

Aynı soru MHP seçmenine MHP’nin seçimlere girmediği yerlerde sorulduğunda da bu oranlar birbirine çok yakın. ‘AK Parti adayına oy verecek misiniz?’ şeklindeki soruya ‘evet’ diyen MHP seçmeninin oranı yüzde 41.1 iken ‘hayır’ diyen MHP seçmeninin oranı ise 43.6. ‘Fikrim yok’ diyenler ise yüzde 15.3.

Buradan da şu sonuç çıkıyor:

AK Parti ve HDP’nin oylarında düşüş yaşanıyor.

MHP, daha önce AK Parti’ye kaptırdığı oyları topluyor.

İYİ Parti merkez sağda güçleniyor.

necdetbuluz@gmail.com