MAHMUT MAKAL YAHYA AKSOY
Yepyeni bir ulusal eğitim anlayışı ile çağdaş bir ülke ve ulus yaratmak için kurulan Köy Enstitülerinin yetişerek eğitim ve yazın dünayamızda derin ve unutulmaz izler bırakan öğretmen- yazar Mahmut Makal(1930-2018) aramızdan ayrılsa da gönüllerden ayrılmayacak ve hep anılacaktır.
Mahmut Makal’ın “Bizim Köy” romanı, yurt içinde ve dışında ve toplumsal hayatta yankılar uyandırmış, köy ve köylü konusu-köy gerçeği sorunlarıyla romanda çarpıcı bir şekilde işlenmişir. Siyasal ve sosyal alanda yurt dışında ve içinde uzun süren tartışmalar yaratan romanı ve yazıları ile toplumun yakından tanığı öğretmen- yazar Mahmut Makal’ı , Kültür Bakanlığı’ında bakan müşaviri olarak çalıştığı (1978-80) yıllarında yakından tanıdım,uzun sohbetlerimiz oldu.Anılarımızı , düşüncelerimizi ve projelerimizi tartışarak olgunlaştırıp,kısa sürede uygulamaya koyduk.
1978-80 yıllarında Kültür Bakanı olan ve dah sonra Türkiye cumhuriyeti’nin aydınlık yolunu karartmak için tuzaklar kuran karanlık güçler tarafından bir çok aydınla biirlikte hayatına kıyılan rahmetli Prof.Dr.Ahmet Tanel Kışlalı ve Bakanlık Müstaşarı Prof. Dr. Şerafettin Turan tarafından, Köy Enstitülü öğretmen- yazarlar Adnan Binyazar, Fakir Baykurt, Mahmut Makal ve Doğan Ergun çeşitli idari görevlere ve Bakan müşavirliğine atandılar. O yıllarda Güzel Sanatlar genel Müdür yardımcısı olarak kendileriyle yakın işbirliğimiz oldu. Ülkemizin seçkin, saygın bilim,kültür,edebiyat ve sanat adamlarından oluşan Kışlalı zamanında kurulan ve sonra kaldırılan 60 kişilik KÜLTÜR YÜKSEL KURULU’nda, üretken, yaratıcı, özverili ve duyarlı bir kadro olarak yeniliklere ve atılım yapan kalıcı hizmetlere imza attık.
Anıları , yaratıcı duyarlı duruşu ve geniş ufkuyla ülkemiz eğitim ve kültür yaşamına yararlı olan köy enstitülü yazar Mahmut Makal, aynı yıllarda okulda öğrenci olan öğretmen Hasan yazar ile birlikte Hasanoğlan Köy Enstitüsü kuruluşunda bina yapımında çalışmışlar.
Toplumsal sorunlara şiirsel bir anlatımla değinen ünlü şair Orhan veli, yurt dışında(Paris’te) keyif sürenlerle, köy sorunlarına değinen “Bizim Köy” romanı yazarı Mahmut Makal’ı, bir şiirinde şöyle anlatmıştır: “Herifcioğlu Senmişel’de koyu vermiş sakalı,/Neylesin “Bizim Köyü”, nitsin Makmut makalı…”
Ülke ve ulus sorunlarını makalelere, romanlara, öykülere ve türkülere aktaran yazar, şair, sanatçılarımız halkın gönlünde her zaman özel ve özgün yerini almışlardır. Öğretmen-yazar mahmut Makal’da bunların en önde gelenlerinden birisidir. Ruhu şad olsun.Aydınlıklar içinde yatsın.Atılım yaratan eserleri ve hizmetleriyle unutulmayacak, sevgi ve saygı ile anılacaktır.

Yahya AKSOY