DEDİ Kİ DEMİŞ Kİ ! YAHYA AKSOY
Söz ve yazı sanatını yansıtan edebiyat içerisinde “DEDİ DEDİM” söylemi bulunmakta ve söz sanatı ile karşılıklı fikirler tartışılmaktadır. Bunun söz sanatı içerisinde bir özelliği ve değeri bulunmaktadır.
“Sevilmek istiyorsan sevimli olmalısın;/Güzel güzel huylarla kalplere dolmalısın./ Herkesin sevilecek özellikleri vardır;/ Sevilmenin yolunu sevmekte bulmalısın.” şair Fazıl Bayraktar, yapılması gerekeni bir dörtlükte özetlemiş.
Aşıklar atışmasında doruklara taşınan düşünce, duygu ve fikirler toplumsal tartışmalara ışık tutmakta. Bu yöntemin yerini kavgalı, gürültülü söylemler alınca karşılıklı sevgi ve saygı kaybolmaktadır.
Oysa asırlardır toplumu belirli konularda siyasi alana kilitleyen “DEDİ Kİ DEDİM Kİ !” söylemleri ile toplumsal enerji sözden söze aktarılarak zaman ve enerji kaybına neden olmaktadır. Söz uçmakta izleri kalmaktadır. Acı ve tatlı sözlerin gönüllerde ve kafalarda bıraktığı izlenimler etkilerini günlerce sürdürmekte insanı yormakta ve toplumu gereksiz yere meşgul etmektedir.Kimi zaman dostluğa ve komşuluğa zarar veren acı ve kırıcı söylemler tatsız davranışlara kadar sebep olarak sevgi ve barış ortamını olumsuz etkilemekte. Karşılık anlayış ve dayanışma anlayışı kaybolunca yerini kin, nefret ve kırgınlık almakta ve imece ortamını olumsuz etkilemektedir.
Bilgelerin sözleri ve şairlerin şiirleri neler yapmamız gerektiği çok güzel anlatmaktalar:
“Sevilmek istiyorsan sevimli olmalısın;/Güzel güzel huylarla kalplere dolmalısın./ Herkesin sevilecek özellikleri vardır;/ Sevilmenin yolunu sevmekte bulmalısın.” şair Fazıl Bayraktar, yapılması gerekeni bir dörtlükte özetlemiş.
Kutadgu Bilig’ de şu sözlerin yer aldığını görmekteyiz:
“Diline dikkatli ol ki dişlerini kırmayasın. Ey oğul! Özünü ve sözünü doğru tut.”
“Söz bilerek söylenirse bilgi sayılır; bilgisizin sözü düşman kayırır.”
“Bak, doğan ölür, ama sözü kalır,insan kendisi gider adı kalır.”
Darendeli Aşık Beyani’nin Oğul şiirimde dediği gibi : ” Bayramda seyranda bu Anayurt’ta/İnsan birbirine sarılır oğul/Senlik benlik ortadan kalkarsa/ Taş taşın üstüne örülür oğul/ Fikirle savaş et, fikirle yarış/ Kılıç en sonun da vurulur oğul…”
Dedi koduyu bırak, çevrene bak. çevrende tarihî ve doğal güzellikler bulunmaktadır.