Dış ticaret açığımız

büyüyor…

Necdet Buluz

Ortada bir gerçek var:

Türkiye, neredeyse hemen her ürünü ithal etmeye başladı. Son yıllarda tarım alanında yapılan ithalatı da buna katarsak, ortaya neredeyse “İthalatta dünya rekoruna doğru gidiyoruz” denilebilir.

Hemen belirtelim:

İthalattaki patlama bugün büyük sorun olarak karşımızda duran cari açığımızın da büyümesine neden oluyor. Her ithal edilen mala döviz ödüyoruz. Kald ki dövizdeki artışlar piyasalara da yansıyor ve pahalılığı, ardından enflasyonu da beraberinde getiriyor.

İthalat konusunu bu nedenle çok boyutlu ele almak gerekir.

Bizi yönetenler hep şunu söylüyor:

“İhracatta rekor kırıyoruz.”

Hiç kuşkusuz bu sözleri dinlemek bizi gururlandırıyor.

Ancak işin iç yüzüne baktığımızda tablonun hiç de iç açıcı olmadığını görmekteyiz. Çünkü ihraç ettiğimizi malların önemli bir bölümünü yine ithal etmekteyiz. Bunun anlamı da şu:

İthal ettiğimiz ürünler ihraç ettiğimiz ürünlerin neredeyse iki katına çıkmış.

Her alanda ithalat yapmamız demek, her geçen yıl dışa bağımlılığımız katlanarak artması demektir.

Özellikle tarım alanında dünyada kendi kendine yeten 7 ülkeden biri olan Türkiye’nin tarımda da dışa bağımlılığının artması üzücüdür. Dikkat edilecek olursa yıllardır bir et sorunu bile çözülemedi. Neredeyse et ithal etmediğimiz ülke kalmadı.

Bir örnek:

Et ve Süt Kurumu 2017 Yılı Sektör Değerlendirme Raporu’na göre, küçükbaş ve büyükbaş canlı hayvan ihracatı tamamen sıfırlanırken, 2017 yılında küçükbaş canlı hayvan ithalatı yüzde 4581 oranında artmış görünüyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından üçer aylık dönemler halinde açıklanan verilere göre, 2017 yılında toplam kırmızı et üretimi 1 milyon 126 bin ton ile bir önceki yıla göre yüzde 4 oranında düşerken Kurban Bayramı’nı kapsayan 3. çeyrekte kırmızı et üretimi bir önceki yılın 3. çeyreğine göre yüzde 14.3 oranında düşmüş görünüyor. Bunlar resmi rakamlar.

Son bir yıl içinde canlı hayvan ithalatına 1,1 milyar dolar, ete 86 milyon dolar para ödedik. Bunun dışında mercimeğe, pirince, mısıra, buğdaya hatta samana kadar dışarıdan mal ithalatı yapıyoruz. Bunlara da çok büyük paraların ödendiğinin altını çizelim.

CHP İstanbul Milletvekili Didem Engin Türkiye’nin ihracattaki artış hızının dünya ortalamasının çok gerisinde kaldığını, ithalatta ise Türkiye’nin dünya rekoru kırdığını söylüyor.

CHP İstanbul Milletvekili Didem Engin TUİK’in açıkladığı diş ticaret rakamlarının gerçeği yansıtmadığını belirterek ithalat verilerinin korkunç boyutlara ulaştığına dikkat çekti. Söyledikleri şöyle:

“AKP Hükümeti ekonomide rekor üstüne rekor kırdığı açıklamalarıyla bir algı yaratmaya çalışıyor ama gerçekler çok farklı. 2018 yılının ilk üç ayında küresel ihracat 2017 yılının ilk üç ayına göre %13.8 artarken, ülkemizin ihracat artışı yalnızca %8.9. İthalatta ise yılın ilk üç ayında bir önceki yıla göre dünyada %15 artış varken, Türkiye’de ise ithalat artışı %22.7. Böyle yerli ve millilik olmaz! Yerli ve milli olduğunu iddia eden bir iktidarın halkına karşı dürüst olması ve gerçeklerle yüzleşmesi gerekir. 16 yıllık tek başına AKP iktidarı dış ticaretimizi ciddi bir çıkmaz sokağa sürüklemiş durumda. Dış ticaret açığımızın alarm verdiği konusunda geçtiğimiz dönemlerde de uyarı yapmış, AKP’nin ithalatta yaşanan tehlikeli artışı gizlemeye çalıştığını ancak bu durumun sürdürülebilir olmadığını söylemiştim. Nisan ayı dış ticaret verileri uyarılarımın haklılığını bir kez daha ortaya çıkardı. “AKP Hükümeti Türkiye’nin rekor kırdığını ifade ediyor ama ne yazık ki ihracatta değil ithalatta dünya rekoru kırıyor. Türkiye ne yazık ki küresel ticarette diğer gelişmekte olan ülkelerden negatif ayrışıyor. Ülkemiz her geçen gün daha da fazla dışa bağımlı hale getiriliyor. Böyle yerli ve millilik olmaz! Yerli ve milli olduğunu iddia eden bir iktidarın halkına karşı dürüst olması, gerçeklerle yüzleşmesi ve sorunlara acil çözüm üretmesi gerekir. AKP ülkemizi yönetme kabiliyetini yitirmiş durumda.”

Konuyu daha iyi analiz edebilmek için TÜİK’in açıkladığı son verilere de göz atalım:

Açıklanan Mart ayı rakamlarına göre, ithalat yüzde 12,7 artarak 21 milyar 442 milyon dolar oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan mart ayına ilişkin geçici dış ticaret istatistiklerine göre iİthalat Mart’ta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 12,7 artarak 21 milyar 442 milyon dolar oldu. İhracat ise 7,7 artışla 15 milyar 587 milyon dolara çıktı.

Bu dönemde, dış ticaret açığı yüzde 28,8 artarak 5 milyar 855 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı, geçen yılın mart ayında yüzde 76,1 iken bu yılın aynı ayında yüzde 72,7’ye geriledi..

necdetbuıluz@gmail.com

www.facebook.com/necdet.buluz