Şimdi de Afgan mülteci

akını…

Necdet Buluz

Suriye iç savaşından kaçan 3.5 milyon Suriyeliye ev sahipliği yapan Türkiye şimdi de İran sınırından yeni bir göç dalgası ile karşı karşıya bulunuyor. 3 milyon Afgan mülteci, dağları aşarak Avrupa’ya ulaşmaya çalışıyor. Sadece 2018 yılı içinde 16 bin kaçak göçmene işlem yapılmış durumda…

Afganistanlı ve Pakistanlılar başta olmak üzere ülkelerindeki işsizlik ve terör olayları sebebiyle umut olarak gördükleri Türkiye’ye gelen ve son günlerde yoğunlaştıkları Erzurum’da yakalanan kaçak göçmen sayısı bu yıl 13 bin 400’e ulaşarak geçen yıl yakalanan kaçak göçmen sayının neredeyse 3 katına yaklaştı.

Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya lideri Putin’in de katıldığı zirvede İran Cumhurbaşkanı Ruhani’nin mülteciler konusunda “Türkiye 3.5 milyon Suriyeliyi ağırlıyor. Biz de 39 yıldır 3 milyon Afgan mülteciye ev sahipliği yapıyoruz” diyerek işaret ettiği trajedi dalga dalga yayılıyor.

İşin ilginç tarafı İran, mültecilerin Türkiye’ye akın etmesi için sınırlarını sonuna kadar açmış olmasıdır.

Güney ve batı sınırında yüz binlerce mültecinin biriktiği Türkiye’nin üçüncü kara sınırında henüz bu sorunu taşıyabilecek bir kamp veya barınma alanı altyapısı bulunmuyor. Yollarda, açık alanlarda kalan mültecilere çoğunlukla vatandaşlar su gıda gibi yardımlarda bulunuyor. Kaçak olarak büyük kentlere kadar ulaşanlara ise hırsızlık, dilencilik ve fuhuş yaptırıldığına dair haberlerin yayılıyor.

Terör ve işsizlik asıl neden olmak üzere ülkelerindeki çeşitli sorunlar nedeniyle İran sınırındaki Ağrı, Iğdır, Van ve Hakkâri’den yasa dışı yollarla “umut” ve “iş kapısı” olarak gördükleri Türkiye’ye giriş yapan kaçak göçmenler, Erzurum üzerinden batıdaki farklı kentler ile Avrupa ülkelerine ulaşmayı amaçlıyor.

Yüklü miktarda para ödedikleri insan tacirlerince bindirildikleri kamyon kasası, otobüs, minibüs, taksi ve otomobillerden yolculuklarını tamamlayamadan indirilerek Doğu Anadolu’nun çeşitli şehirlerinde otoyol kenarlarına terk edilen kaçak göçmenler, bu andan itibaren yolculuklarını otoyol kenarlarında veya dağlık arazilerde ölüm riskine karşı yüzlerce kilometre yürüyerek sürdürmeye çalışıyor.
Yakalananların yüzde 95’ini oluşturan Afganistanlı göçmenler ülkelerinden Erzurum’a ulaşmak için yaklaşık bir ay süren 3 bin 226 kilometrelik, Pakistanlılar ise 2 bin 748 kilometrelik yolu yürüyerek geçmekte oldukları da söyleniyor.

Aslında iş hem ciddi hem de endişe verici boyutlara doğru tırmanıyor.

Erzurum’da, yasa dışı geçişin önlenmesine yönelik çalışmalarını sürdüren İl Emniyet Müdürlüğü ve jandarma ekiplerince yakalanan göçmenler, haklarında gerekli sınır dışı ya da kayıt işlemlerin yapılması için Erzurum İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne teslim ediliyor. Güvenlik güçlerince bu kentte geçen yıl yakalanan 5 bin 8 kişi Erzurum İl Göç İdaresi Müdürlüğü’ne teslim edilirken bu sayı 2018 yılında ise şu ana kadar 13 bin 400’e çıktı. Erzurum’da yakalanan bu kaçak göçmenler dışında Ağrı, Kars, Erzincan, Ardahan ve Iğdır’da yine bu yıl yaklaşık 2 bin 500 kişi yakalanıp aynı kuruma teslim ediliyor.

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü bünyesindeki Türkiye’nin en büyük geri gönderme merkezi olan Aşkale ilçesindeki Geri Gönderme Merkezi, son aylarda yakalanan kaçak göçmen sayısının artması sebebiyle tamamen doldu. Bu nedenle kaçak göçmenlerin işlemleri bu merkezin yanı sıra yine İl Göç İdaresi görevlileri nezaretinde tutuldukları kent merkezindeki polis merkezleri ve spor salonları ile Pasinler ilçesindeki belirlenen noktalarda yapılıyor.

Konu ile ilgili son notlar:

İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, , Afganistan İçişleri Bakanı Wais Ahmad Barmak, Pakistan İçişleri Bakanı Ahsan Iqbal ve Yunanistan Göç Politikası Bakanı Dimitris Vitsas ile telefonda görüşerek konu ile, ilgili nasıl önlem alınması gerektiği konusunda görüş alış-verişinde bulunduğu haberleri geldi.

Söz konusu görüşmelerde bölgesel göç politikaları, düzensiz göç ve göçmen kaçakçılığıyla mücadele ile mevcut göç mekanizmalarına ilişkin işleyen süreçlere yönelik değerlendirmelerde bulunulduğu bildirildi.

Eğer gerekli önlemler alınmazsa, Türkiye Suriye’den sonra çok büyük bir Afgan ve Pakistan göçmenler ile karşı karşıya kalabilir. Bu göç olayları ile Türk ekonomisinin ve sosyal dengelerin alt-üst olabileceğini de şimdiden altını çizerek vurgulayalım.

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.com/necdet.buluz