2018 TROİA YILI
YAHYA AKSOY
Turuva savaşı,Yunan mitolojisinde, Truvalı Paris’in Sparta Kralı Menelaus (Menelaos)’un karısı Helen’i kaçırması sonucunda Yunanlılar’ın (Akalılar) Anadolu’daki Truva kentine saldırmasını konu alan savaştır.
Savaş, Yunan mitolojisi ve edebiyatında çok önemli bir yere sahiptir ve detayları Anadolulu ozan Homeros’un İlyada ve Odysseia adlı destanında anlatılmaktadır.
İlyada, on yıl süren savaşın son bir aylık dönemini en ince ayrıntılarına kadar anlatırken Odysseia, Yunan komutanlardan Odysseus’un Truva’nın düşüşünden sonra vatanı İthaka’ya yaptığı yolculuğunu dile getirir.
Zeus, düzenlediği Peleus ile Thetis’in düğününe tanrıçalardan Eris’i davet etmez. Bunun üzerine Eris, düğüne altın bir elma göndererek, bunun “en güzel tanrıçaya” verilmesini ister.
Athena, Hera ve Afrodit altın elmanın kime verilmesi gerektiği konusunda anlaşmazlığa düşünce Zeus, tanrıçaları Paris’e gönderir ve en güzel tanrıçayı Paris’in seçmesini ister. Paris altın elmayı Afrodit’e verir.
Karşılığında Afrodit, “tüm kadınların en güzeli’ olan Helen’i, Paris’e aşık eder. Paris, Sparta’yı ziyaretinde Helen’e aşık olur ve iki aşık birlikte Truva’ya dönerler.
Kendilerine hakaret edildiğine inanan Yunanlar, Menelaus ve kardeşi Miken Kralı Agamemnon önderliğinde Aka ordusunu toplar ve Truva’ya bir sefer düzenler.
Helen’in iade edilmesi ve kendilerine tazminat ödenmesi tekliflerine olumlu yanıt vermeyen Truvalılar ile uzun ve zorlu bir savaşa girerler.
Truva, deniz baskınlarından korunacak kadar içeride olmasına karşın Helespontos (Çanakkale) ile Karadeniz’i bağlayan ticaret yoluna hakim olacak kadar denize yakın bulunuyordu.
Her yıkılışında yeniden yapılmış bu önemli ticaret şehrinde dokuz tabaka meydana çıkarıldı. Bunlardan MÖ 15-12. yüzyıla ait olan 6. tabaka, Homeros’un anlattığı Truva’dır (A.S.Tülay-Ege’nin Antik Öyküleri-İlyada 230-232):
“Erikhtonios tan Tros doğdu,Troaslıların kralı./Kusursuz üç oğlu oldu Tros’un da:/İlios,Assarakos,tanrılara denk Ganymedes.” İlios, Frigya’da düzenlene bir yarışmanın birincisi olunca kendisine ,aralarında bir benekli ineğin de olduğu ödüller verilir. İlios, bilicilerin sözünü dinleyerek benekli ineğin durduğu yerde sonradan TRUVA adını alacak İlion Kentini kurar.Kent surları bilicilik tanrısı Apollon’ın da araalrında çalıştığı ustalar tarafından çok kalın surlarla çevrilir. Kral Priamos’un oğlu Paris’in Helena’yı kaaçırması nedeniyle çıkan savaşta yakılıp yıkılır…
Homeros’un Truva Savaşı’nda bahsettiği kentin, Yunanlar tarafından tahrip ediliş tarihi olarak ilk çağda MÖ 1184 yılı kabul edilir.
Truva atı, Truva surlarını geçmek ve kente gizlice girmek amacıyla Odysseus tarafından yaptırılan bir at maketidir. Yaklaşık 10 yıl süren savaşın ardından, askerlerin oldukça yorgun ve halsiz olmaları üzerine, Odysseus tahtadan bir at yapmak istedi. Truva atının yapılmasından sonra Odysseus ile diğer bazı komutanlar bu maketin içine gizlendi ve diğerleri de denize açılarak gemileri Bozcaada’nın arka tarafına, Troyalıların kendilerini göremeyeceği bir şekilde gizlediler. Planın istedikleri gibi yürümesi amacıyla, Akalı bir askeri atın yanında bıraktılar. Akalıların geri çekilmesini fırsat bilen Truvalılar, batı kapısının önünde bulunan tahtadan yapılmış atın yanına gittiler. Tam bu esnada Sinon adlı Akalı bir asker ortaya çıktı ve Yunanlılardan nefret ettiğini, Akalıların kendisini kurban seçtiğini ve bu olay üzerine kaçarak kurtulduğunu söyledi.
Akalı askerin Truva atı hakkındaki düşünceleri şöyleydi; bu at Tanrıça Athena adına kutsal bir sunak amacıyla yapılmıştır. Çok büyük olmasının nedeni, onun dar şehir kapılarından Troyalılar tarafından şehrin içine sokulmasını engellemektir. Akalıların istediği şey, bu atın Troyalılar tarafından yakılıp yıkılmasıdır, böylece Troya üzerine Tanrıça Athena’nın nefreti çekilmiş olacaktır. Akalı askerin söylediklerine inanan ve barışmak isteyen Truvalılar, atı içeriye aldılar. Gece olduğunda barış kutlamaları yapan ve alkolün etkisiyle sızan Truvalılar, atın içerisine gizlenen Akalı askerler tarafından avlanmıştır. Bu sırada Akalı ordusu da Truva surlarına yaklaştı ve şehri tamamen yıktılar.
Truva Efsanesi;
Dünya genelinde birçok ülkenin temel eğitim müfredatında giren İlyada ve Odesa destanı ile Troia, sadece eğitim, edebiyat ve tarihle değil aynı zamanda kültür, sanat ve spor alanlarında da tüm dünya karşılığı olan evrensel bir marka değeri olarak, 2018 yılında bu algı yönetimi ve iletişim stratejisinin en etkin aracı olacaktır.
Sürdürülebilir turizm hareketini yalnız sahip olunan kültürel, doğal, tarihsel ve beşeri değerler ile sağlamak mümkün değildir. Sahip olunan değerlerin yanı sıra turisti etki altına alacak, ilgili bölgeye seyahat etmesini teşvik edecek nedenlerin oluşturulması, günümüz rekabet koşullarında büyük öneme sahiptir.
Arka planında ikna kabiliyeti yüksek bir “değer” üzerine inşa edilmiş bir iletişim stratejisi ile güçlü algı yönetimini turizm hareketine çevirecek sürdürülebilir uluslararası etkinlikler oluşturulmalıdır.
Dünya tarihinin en kıymetli miraslarından biri olan Troia, son yıllarda yaşanan bölgesel ve küresel olumsuzlukların gölgesinde kalan Türkiye turizmi tekrar güçlü dönemlerine geçişine önemli katkı sağlayacak çok yerinde bir iletişim aracı olacaktır. Özellikle son dönemde ülke imajımız aleyhinde sürdürülen olumsuz propaganda girişimlerine karşı stratejik iletişim çalışmaları büyük önem arz etmektedir.
ÇANAKKALE merkezine bağlı Tevfikiye köyü sınırları içinde yer alan ve 5 bin yıllık geçmişe sahip Troia Ören Yeri’nin dünyaya daha iyi tanıtılmasını amaçlayan ‘2018 Troia Yılı’ tanıtımı, Kültür ve Turizm Bakanı Numan Kurtulmuş’un da katıldığı törenle yapıldı.
Dünya genelinde birçok ülkenin temel eğitim müfredatında giren İlyada ve Odesa destanı ile Troia, sadece eğitim, edebiyat ve tarihle değil aynı zamanda kültür, sanat ve spor alanlarında da tüm dünyada karşılığı olan evrensel bir marka değeri olarak, 2018 yılında bu algı yönetimi ve iletişim stratejisinin en etkin aracı olacaktır.
Homeros’un “ebebi mavilikler ülkesi”diye adlandırdığı Ege uygarlığının merkezi Çanakkale’de , 1998 ‘de UNESCO “Dünya Kültür Mirası” listesine alınan TRUVA’nın 20. yılı,”Anadolu Ateşi” gösterileri ve evrensel etkinliklerle “Dünyaya Açılan Turizm Kapısı Truva” olarak, yirmi milyon turisti çekecek şekilde kutlanmaldır.
Kültür Turizmi, bir ülkeyi tanıtmanın en etkili ve kalıcı yoludur.Ülkemiz’de bu zenginlik vardır. YAHYA AKSOY