Hayat pahalılığı ve yükselen

enflasyon…

Necdet Buluz

Türkiye’nin önündeki sorunlara, hayat pahalılığı da damgasını vurmaya başladı. Son aylarda dolardaki artış, buna bağlı pahalılık ve ortaya çıkan enflasyon, mutfaklardaki yangını da artırıyor. Son yapılan açıklamalarda da enflasyonun frenlenemediğini gösteriyor.

Çarşı-pazara gidenlerin ortak sıkıntısını aktaralım:

“Bir hafta önce aldığımız bir ürünün fiyatı ikinci hafta artarak sürüyor. Aynı fiyata artık aynı ürünü alamaz olduk.”

Pazarcı esnafının da sıkıntıları var, dinleyelim:

“Taşıma fiyatları malların fiyatını geçiyor. Mazot pahalı, taşımacılar da hizmetlerini zamlı yapıyor. Bu da pazardaki malları etkiliyor. Artık tane ile domates alanları bile görüyoruz. Sanki durup dururken pazardaki mallara biz zam yapıyormuşuz gibi bir algı oluşuyor. Tüketiciler de bize çatışıyor, bizimle tartışıyor.

TÜİK’in yeni açıklanan enflasyon rakamlarında Tüketici fiyat endeksi aylık %1,49, yıllık %12,19 artmış görünüyor. Hemen ekleyelim: Bu rakam, 2004 Ocak ayından bu yana ki en yüksek seviye olarak kayıtlara geçti.

Bunlar hiç kuşkusuz resmi rakamlar. Ancak, pahalılığın ve enflasyonun çok daha farklı olduğunu da söyleyebiliriz. Raflardaki, çarşı-pazardaki fiyat artışları enflasyonun % 20’lere tırmandığını gösteriyor. Özetle, resmi açıklamalara yansıyan enflasyon ile tüketicilerin ortaya koyduğu enflasyon rakamları arasında fark var.

İşte son açıklanan rakamlar:

Tüketici fiyat endeksi aylık %1,49, yıllık %12,98 arttı. Foreks’in anketinde TÜFE’nin aylık yüzde 1,17, yıllık yüzde 12,62 olarak gerçekleşmesi göre, TÜFE’de (2003=100) 2017 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre %1,49, bir önceki yılın Aralık ayına göre %11,16, bir önceki yılın aynı ayına göre %12,98 ve on iki aylık ortalamalara göre %10,87 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibariyle 2017 yılı Kasım ayında endekste yer alan gruplardan, gıda ve alkolsüz içeceklerde %2,11, ulaştırmada %2,01, çeşitli mal ve hizmetlerde %1,84 ve konutta %1,25 artış gerçekleşti.

Ana harcama grupları itibariyle 2017 yılı Kasım ayında endekste düşüş gösteren grup olmadı. Ana harcama gruplarından alkollü içecekler ve tütün %0,01 ile en az artış gösteren grup oldu.

TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre gıda ve alkolsüz içecekler %15,78, çeşitli mal ve hizmetler %13,39, ev eşyası %12,85 ve sağlık %12,38 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış %12,33 ile TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) ve TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgelerinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %14,38 ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış %12,42 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) bölgesinde gerçekleşti.

Kasım 2017’de endekste kapsanan 414 maddeden 47 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 295 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 72 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Dar gelirlilerin sıkıntısı biliniyor.

Hükümet olanlar, yeni yılda memur, işçi ve emekli maaşlarına zam yapacak. Ancak, bu zam miktarının bugün yaşanan enflasyonun altında kalabileceği görülüyor. “Çalışanlarımızı ve emeklilerimizi enflasyona ezdirmeyeceğiz” diyenlerin bu durumu göz önüne alarak yeni uygulamayı bu oranlara göre yapması bekleniyor.

Ekonomide yaşanan sıkıntıların daha da artması ile hayat pahalılığı ve ardından enflasyondaki yükselişin de devam edeceği görülüyor.

Ekonomi kurmayları “Yıl sonunda enflasyon tek haneli rakamlara inecek” diyor. Peki, bu nasıl olacak? Ancak, bugünkü koşullarda bunun mümkün olmadığı görülüyor. Hatta bugünkü konumunun korunmasını bile biz başarılı olarak değerlendiriyoruz.

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.com/necdet.buluz