“Zeytin, altın kadar
değerlidir…”
Necdet Buluz
Yazımızın başlığına aldığımız bu sözler, Prof. Dr. Canan Karatay’a aittir. Karatay, bugüne kadar zeytin ve zeytinyağı konusunda yaptığı açıklamalar ve uyarılarla dikkat çekiyor. En son Milas’ta yapılan 4. Milas Hasat Şenliği’ne de katılan Karatay, burada yaptığı açıklamalarda sağlık için her gün zeytinyağı içilmesi önerisinde de bulunuyor.
Karatay ayrıca, “Su içer gibi zeytinyağı içilmelidir. Günde en az 30 zeytin tanesi tüketmeniz gerek. Başta meme kanseri olmak üzere tüm kanser çeşitlerini önleyen bir doğal antibiyotikten söz ediyoruz”diyerek bu ürünün değerinin çok iyi bilinmesi gerektiğini vurgulamaya çalıştı.
Türkiye’de bir yandan zeytinlik alanlar yok edilmeye çalışılırken, bir yandan da da bu değerli ürünün önemi üzerine şenlikler yapılıyor. Daha önce Ayvalık’ta yapılan zeytin ve zeytinyağı şenliklerinden sonra Milas’da devam eden şenliklere başka yerlerde yapılan şenliklerle devam edilecek.
Zeytin ve zeytinyağının üreticiler ve Türkiye için önemi açısından bu tür şenliklerin ve etkinliklerin yoğunlaşarak yapılmasından yanayız. Tam bir zeytin ülkesi olmamıza rağmen, bu konuda hem üretim, hem tüketimde hedeflenen noktalardan çok uzaklarda bulunmaktayız.
Dünyada zeytinyağı tüketimi konusuna kısaca bir göz atalım:
· Yunanistan yaşanan büyük düşüşlere rağmen hala lider. Yıllık kişi başı zeytinyağı tüketimi 12.8 kg.
· İspanya’da 11.3 kg olan kişi başı tüketim İtalya’da 10.5 kg, Portekiz’de 7.2 kg, Kıbrıs’ta 5.5 kg, Lüksemburg’da 3.2 kg, Malta’da 3 kg, Fransa’da ise 1.7 kg.
· Türkiye’de zeytinyağı tüketimi konusunda son yıllarda önemli bir artış olmasına rağmen kişi başı tüketim 1.4 kg ile sınırlı kalıyor.
· Lübnan, Ürdün ve Tunus’ta kişi başı tüketimin 3 kg’ın üzerinde olduğunu göz önünde bulundurursak bu oldukça az.
· Uluslararası Zeytin Konseyi üyesi olmayan ABD’de ise kişi başı tüketim 0.9 kg. Ancak son yıllarda hızla artıyor.
Son 10 yıldır zeytin ağacı dikimi ve yaygınlaştırılması konusunda önemli atılımlar yapan Türkiye, zeytin üretiminde ve ağaç sayısında İspanya’nın ardından dünyada ikinci sıraya yükseldi. Zeytin alanlarının genişlemesiyle birlikte üretimin artması aynı oranda tüketime yansımadı. Uluslararası Zeytin Konseyi’nin 2015 yılı verilerine göre 2015 yılında Türkiye’de toplam 146 bin ton zeytinyağı, 330 bin ton da zeytin tüketildi
Özetle, Türkiye’de zeytinyağı tüketimi kişi başına 2 litre, zeytin tüketimi ise 3 kilo. Ancak zeytinyağı tüketimi Uluslar arası Zeytin Konseyi üyesi olan Yunanistan’da 24 litre, İspanya ve İtalya 14 litre, Tunus, Portekiz, Lübnan ve Suriye 8 litre civarında. 2015 yılı verilerine göre ise en çok zeytin tüketimini Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde gerçekleşiyor. 2015 yılında AB toplam 680 bin ton zeytin tüketti. Bu da kişi başına yaklaşık 6 kiloya denk geliyor.
Zeytin üretimi hem ekonomik, hem de sağlık açısından büyük önem taşıyor. Değeri giderek artan ve üretimi daha kaliteli hale getirilen zeytinyağlarımızı artık dünya piyasalarında da ilgi gördüğünü söyleyebiliriz.
Milas’ta gerçekleştirilen hasat şenliğine Muğla Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter yardımcısı Hacı Koç, Muğla Valisi Esengül Civelek, Muğla Milletvekilleri Akın Üstündağ ve Mehmet Erdoğan, Milas Kaymakamı Eren Arslan, Milas Belediye Başkanı Muhammet Tokat, üreticiler ve çok sayıda vatandaş katıldı.
Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Osman Gürün´ün şehir dışında olması nedeniyle katılamadığı hasat şenliğinde Muğla Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter yardımcısı Hacı Koç, çiftçiye olan desteklerinin katlanarak devam edeceğini söyledi. Hacı Koç’un verdiği mesajlar önemli,ancak bunların yerini bulması gerektiğinin de altını çizelim.,
“Başkanımız Sayın Dr. Osman Gürün´ün her zaman söylediği önemli bir söz vardır. “Tarlanı satma ürününü sat”. Bizde başkanımızın bu hassasiyeti doğrultusunda çiftçimize destek vermeye çalışıyoruz. Milas´ta üretilen zeytinin İlçe ekonomisi ve sağlık açısından çok önemlidir. Muğla Büyükşehir Belediyesi olan üreticiye ve tarıma destek olmaya devam edeceğiz. Kurduğumuz yerel tohum merkezi ile tohumlarımız genetik koruma altına alarak gelecek nesillere aktarılmasını sağlayacağız. Ayrıca çiftçimize de tohum yardımı yaparak onların üretimde etkin rol oynamasına yardımcı olmaya çalışıyoruz. Bunun yanı sıra zeytinyağı tadım eğitimleri vererek tüketicinin doğru zeytinyağını tanımasını ve tüketmesini, üreticinin de kaliteli zeytinyağına üretmesini sağlamak istiyoruz”
Milas’ta yapılan etkinliğe emeği geçenleri kutlayalım ama etkinliği yeterli bulmadığımızı da söyleyelim. Bu tür etkinliklerin daha kapsamlı, daha ses getirici niteliklere ulaştırılması gerekiyor. Biraz da yerelden çıkarılmalı, geniş katılımlar sağlanmalı, yapılanlar duyurulabilmelidir.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz