Anketlerin dili,…

Necdet Buluz

Ard arda kamuoyu araştırmaları yapılıyor. Bir yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan, diğer taraftan iktidar partisi AK Parti, muhalefet partileri ile bağımsız kamuoyu araştırma şirketlerinin yaptığı anket sonuçlarında ortaya çıkan bugünkü tablonun hiçbir kesimi tam anlamı ile memnun etmediği görülüyor.

2019 Cumhurbaşkanlığı seçimlerine büyük önem veren ve yaptığı açıklamalarda “Yeni bir dönem başlayacak ve hiçbir şey eskisi gibi olmayacak” diyen Erdoğan ile AK Parti’ye mesaj niteliğinde son yapılan anketin sonuçlarını bugünkü yazımızda sizlerle paylaşmak istedik.

Ekim 2017 sonunda yaptırılan kamuoyu araştırma sonuçlarına göre Türkiye’nin “en önemli sorunları” kategorisinde, ekonomi başı çekiyor. Yurttaşların ezici çoğunluğu ekonominin “kötü” olduğunu belirtirken, “iyi” diyenlerin oranı, kötü diyenlerin ancak yarısını oluşturuyor. Erdoğan’ın, Merkez Bankası yönetimini hedef alan açıklamalarının altında da, çıkan sonuçların etkili olduğu ifade ediliyor.

Daha önce konu ile ilgili yazdığımız yazıda seçimlerde ekonomin belirleyici olabileceğine değinmiştik.

Kararları ve uygulamalarında halkın nabzını tutma konusunda kamuoyuna büyük önem verdiği bilinen Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AKP’ye ulaşan son kamuoyu araştırmalarda, belediye başkanlarının istifa ettirilmesinden, OHAL’in uzatılması, müftü nikâhından, ekonomideki gidişata kadar çıkan olumsuz sonuçlar kaygı verici bulunuyor. Yansıyan bilgilere göre Erdoğan’ın bazı yorumculara göre “risk alarak”, belediye başkanlarını istifa ettirilmesi sadece AKP seçmeni tarafından olumlanırken, seçmenin büyük bölümü, bu yöntemi yanlışhttp://img3.mynet.com/1×1/grey.gifbuluyor.

Başta İstanbul ve Ankara olmak üzere 6 il belediye başkanının istifa süreçlerinin tamamlanmasından sonra yapılan ilk ölçümler, başkanların istifa ettirilmesinin kamuoyunda olumsuz buluyor. Anketlere göre toplumun yüzde 57’ye yakını başkanların istifa ettirilmesinin doğru olmadığı görüşünde. İl belediye başkanlarının ardından İstanbul ağırlıklı olmak üzere bazı ilçe belediye başkanlarının da istifa ettirileceği kulislerde konuşulmuştu. Ancak AKP Genel Bakan Yardımcısı Hayati Yazıcı, geçen hafta “gerekli görülmesi halinde” yine benzer yönteme başvurulabileceğini belirtmekle birlikte, “şimdilik” istifa ettirilme sürecinin sona erdiğini açıkladı. “İstifa ettirilme” sürecine ara verilmesinde, her ne kadar AKP seçmenin büyük bölümü, görevden almaları olumlasa da, kamuoyunda oluşan olumsuz bakışın etkili olduğu konuşuluyor.

Erdoğan’ın “istifa” düğmesine basmasında etkili olduğu belirtilen büyükşehirlerin “alarm” verdiği ifade ediliyor. Zira olası bir yerel seçimde AKP’nin oy oranı parti ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 10-15 puan altında görünüyor ve yüzde 40’ın da altına düştüğü saptamasına yer veriliyor. AKP kulislerinde yakınma konusu olan “gençlerden oy alamıyoruz” yakınmalarını da son dönemde yapılan kamuoyu anketlerinin doğruladığına dikkat çekiliyor. 16 Nisan’daki anayasa değişikliği ile milletvekili seçilme yaşının 18’e çekilmesinin, gençlerde karşılık bulmadığına işaret ediliyor. Anketlerde, AKP’nin en düşük oy aldığı kesim olarak 18-24 yaş aralığı görünüyor ve oy oranının da yüzde 25’in altında olduğu tespiti yapılıyor.

Ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan konu ile ilgili açıklamasında “Bundan sonra gerek belediye, gerekse il ve ilçe başkanlarının istifa ettirilmesi sürecinin yapılmayacağı anlamına gelmemelidir” dediğini de anımsayalım.

Son yapılan araştırmalarda, her zaman olduğu gibi Erdoğan’ın “kişisel oyu” AKP’den 5-6 puan önde. Ancak Erdoğan’ın cumhurbaşkanlığı ipini göğüsleyebilmesi konusunda ise yine “kıl payı” dengesi var. Yüzde 25 kararsız seçmen dağıtılmadan önce yüzde 40’ın altında görünen Erdoğan’ın oyu, ancak karasızlar dağıtıldığında yüzde 51’e ulaşıyor. Ancak Erdoğan en yakın rakibi görünen CHP Lideri Kılıçdaroğlu’nun iki katı oy oranına sahip görünürken, cumhurbaşkanı adaylarının sorulduğu anketlerde Akşener yüzde 10’larda üçüncü sırada tercih ediliyor.

Kamuoyu anketlerinde, zaman zaman yüzde 24-30’lara yükselen “kararsız” seçmen de AKP’yi düşündürüyor. Kamuoyun anketlerinde partilere eşit oranlı olarak dağıtılsa da, AKP’de bu sonuçlar, seçmenin “yeni arayışlara yönelim arayışı” olarak değerlendiriliyor. En son yapılan anketlerde bile karasızların oranı yüzde 24-25 civarında görünüyor.

Son dönemde “baraj düşürülsün” çıkışının ardından AKP’ye “ittifak” mesajı veren ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’dan da olumlu yanıt alan MHP, yapılan son dönemdeki anketlerde yüzde 10 barajının altında görünüyor. Ekim sonu yapılan kamuoyu araştırmalarına göre Meral Akşener’in liderliğindeki İyi Parti yüzde 11’ler dolayındaki oy oranı ile parlamentodaki ikinci muhalefet partisi görünürken, HDP’nin de barajı aştığı tahminlerine yer veriliyor.

Anketlerin son bölümüne de göz atalım:

Erdoğan’ın talimatıyla altyapısı hazırlanmadan kaldırılan TEOG konusunda da kamuoyunun kafasının karışık olduğu ortaya çıkıyor. Toplum bu konuda üçe bölünmüş görünüyor. Zira katılımcıların büyük bölümü kaldırılmasını “kısmen” doğru bulduğunu belirtirken, tamamen doğru bulanlar ile yanlış http://img3.mynet.com/1×1/grey.gifbulanların kafa kafaya olması dikkat çekiyor. Bu sonuçların, toplumun TEOG sistemini de yanlış bulmakla birlikte, yerine yerine konucak sisteme konusunda da yurttaşların kaygılarının giderilmediği şeklinde yorumlanıyor.

15 Temmuz 2016’dan bu yana 6 ayda bir uzatılan OHAL’e AKP ve MHP seçmeninin büyük bölümü destek verse de toplumun yüzde 55’ten fazlası OHAL’in yeniden uzatılmasına karşı çıkıyor. AKP’li seçmenin yaklaşık 4’te biri de “uzatılmasın” diyen kesimde yer alıyor.

necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz