Fırat’ın Doğusunda oyun

içinde oyun…

Necdet Buluz

Önce Suriye’deki Fırat’ın doğusundaki gelişmelere bir göz atalım:

HALEP’in kuzeyinde, Türkiye sınırından yalnızca 30 kilometre uzakta bulunan stratejik öneme sahip El Bab’ın Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) desteğini alan Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) güçlerinin kontrolüne geçmesinde sona yaklaşıldı. Fırat Kalkanı harekâtının 85’inci gününe ilişkin TSK’dan yapılan bilgilendirmeye göre, ÖSO güçleri, DEAŞ’ın kontrolündeki El Bab’a olan mesafeyi kuzeyde bazı bölgelerde 1 kilometreye kadar indirirdi. ÖSO güçleri, El Bab yakınlarındaki Kabbasin ve El Kufayr köylerinde tamamen kontrolü sağladı.

YPG, yazılı bir açıklama yayımlayarak, Ağustosta ABD’nin hava operasyonları desteğiyle ele geçirdikleri Menbiç’ten ayrılarak Fırat Nehri’nin doğusuna çekileceklerini duyurdu.

ABD Başkanı Obama’nın DEAŞ ile Mücadele Özel Temsilcisi Brett McGurk ise Twitter’da yaptığı açıklamada, “Dönüm noktası: DEAŞ sonrası güvenliği korumak için yerel birimlerin eğitiminin tamamlanmasının ardından tüm YPG birimleri Menbiç’ten ayrılacak ve Fırat’ın doğusuna dönecek” dedi. Türkiye daha önce YPG’nin Menbiç’teki varlığının devam ettiğini raporlamıştı.

Suriye’nin kuzeyinde Fırat Nehri’nin batı yakasında yer alan Menbic ilçesindeki PYD/PKK varlığına değinen ve PYD/ PKK militanlarının burada yerel unsurlara “eğitim” verdiğini iddia eden McGurk, bu işin tamamlanmasından sonra tüm örgüt unsurlarının ilçeden ayrılarak Fırat Nehri’nin doğusuna döneceğini kaydetti. McGurk, PYD/ PKK’nın silahlı kanadı YPG tarafından yerel unsurlara verilen eğitimin amacının, IŞİD’den kurtarılan ilçede güvenliği sağlamak olduğunu ifade etti.

Obama’nın temsilcisi, başını YPG’nin çektiği Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) de IŞİD’in Rakka’daki karargâhını kuşatmak için ilerlemeye devam ettiği mesajını paylaştı.

PYD/PKK, Suriye’de hareket alanını genişletmek için SDG adını kullanıyor. SDG çatısı altındaki militanların ve yöneticilerin tamamına yakını PYD/PKK’lılardan oluşuyor. ABD yönetimi daha önce yaptığı açıklamalarda ve Türkiye’ye bildirimlerinde, Menbic’teki PYD/ PKK unsurlarının ilçeden ayrılıp Fırat Nehri’nin doğusuna geçtiğini iddia etmişti.

McGurk’un son açıklamaları Fırat’ın doğusundaki Amerikan oyununu bir kez daha gözler önüne seriyor. Buna dikkatlerinizi çekmek istiyoruz. Nedenine gelince:

Bölgede yerel güçler ve PKK’dan bazı elamanlar var. Amerikalı yetkililer ve YPG’liler bu güçleri aylardan bu yana eğitiyor ve silahlandırıyor. YPG’liler buradan ayrılacak ama, onların yerine buradaki güçler YPG’nin devamı niteliği taşıyacak.

Türkiye ile ortadaki sıkıntıları bu ayak oyunları ile gidermeye çalışan Amerika’nın bu oyunu bölgedeki “Kürt koridoru” projesinin hayata geçirilmesinin bir başka yolu olarak değerlendiriliyor. Çünkü YPG güçleri başka maske ile yine Fırat’ın doğusunda yer almış olacaklar.

Fırat’ın doğusu neden bu kadar önemli, kısaca bu noktaya da değinelim:

– Menbiç’in 45 km batısında, Cerablus’un 60 km güneybatısında yer alan, halen DEAŞ’ın kontrolündeki El Bab, bölgede çatışan tüm güçler için kritik önem taşıyor. El Bab, PYD’nin tek taraflı ilan ettiği Cezire ve Kobani kantonlarıyla Hatay’ın karşısındaki Afrin kantonunu birleştirmek için kritik bir noktada bulunuyor.

– 15 Ağustos’ta YPG liderliğindeki SDGi, Menbiç’i aldığında, yeni hedeflerinin batıdaki El Bab olduğunu açıklamıştı. Büyük tepki gösteren Türkiye ise Fırat’ın batısının kendilerinin ‘kırmızı çizgisi’ olduğunu belirterek, DEAŞ’tan geri alınan kentteki YPG’lilerin Fırat Nehri’nin doğusuna çekilmesini istiyordu.

– El Bab’ı ÖSO’nun ele geçirmesi durumunda YPG’nin Türkiye sınırında Kürt koridoru kurma planı engellenmiş olacak.

Özetleyecek olursak:

Amerika çeşitli ayak oyunları ile Türkiye sınırındaki “Kürt Koridoru”nu hayata geçirmek için çalışıyor. Türkiye’nin de hassasiyetlerini göz önünde bulundurduğunu iddia ederek yine kendi bildiğini okumaya devam ediyor.

ÖSO’nun El Bab’a girmesini önlemek için yapılan bu ayak oyunu tutar mı bilmiyoruz. Eğer ÖSO, halen El Bab’a girmek isterse önünde Amerika’yı mı, yoksa bölgede eğitilmiş yerel güçleri mi bulur bunu da bilemiyoruz.

En kötü senaryo şöyle:

El Bab’ın ÖSO’nun ele geçirmesini şimdi bölgede eğitilmiş ve silahlandırılmış bölgesel güçler ile aralarına sızmış olan PKK’lılar engellemeye çalışacak. Savaşacaklar. Bu savaşta Amerika bölgesel güçlerin yanında olacak ve her türlü desteği sağlayacak. Bölgedeki gelişmelere göre de hareket edilecek.

Pentagon’daki bazı yetkililer son yaptıkları açıklamalarda “Kürt Koridoru”nu en kısa zaman içinde tamamlanması için son adımları atmak üzereyiz” demişlerdi. Bu açıklamalar ve gelişmeler de Amerika’nın bu hedefinden geri adım atmayacağını gösteriyor.

Hiç kuşkusuz bizim için önemli olan “Kürt Koridoru”nun hayata geçirilmemesidir. Bunun önlenmesi için alınan tüm önlemlerin doğruluğunu her zaman savunduk. Ancak, Amerika, bizi bu konuda da köşeye sıkıştırmaya çalışıyor. Her ne kadar ÖSO’ya TSK’nin verdiği desteğe ses çıkarmasa da bölgede oynanan oyunların kurallarını da kendisi belirlemeye çalışıyor.

necdetbuluz@gmail.com

www.facebook.com/necdet.buluz